TÜRK CUMHURİYETLERİNİN 30. KURULUŞ YIL DÖNÜMLERİ ANKARA'DA KUTLANDI. Türk Dünyası Parlamenterler Birliği (TDPB) Genel Başkanı ve 21. Dönem Trabzon Milletvekili Nail Çelebi’nin organize ettiği panel ve kutlama etkinliği tam anlamıyla harikaydı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) katkılarıyla, Sn e.Büyükelçilerimizden Hulusi Kılıç’ın emekleri, Avrupa Gazeteciler Derneği Adnan Fişenk’in Basın Desteği, Sunucu (Bay Sempatik) Yusuf Erbaş’ın harika sunumu ile Türk Dünyası Parlamenterler Birliğinin düzenlediği “Türk Cumhuriyetlerinin 30. Kuruluş Yıl Dönümleri Kutlama Programı ve Paneli” Ankara Türk Ocağı Resim ve Heykel Müzesi’nde gerçekleşti.

Programda Türk Cumhuriyetlerinin 30. bağımsızlık yıl dönümleri kapsamında değerlendirmeler yapıldı. Konuşmacılar tarafından Azerbaycan’ın Karabağ Zaferi ile birlikte Rus işgali altındaki Kırım ve Çin’in sistematik soykırım işlediği Doğu Türkistan gibi Türk dünyasının günümüzdeki kanayan yaraları sık sık dile getirildi.

Türk Cumhuriyetlerinin 30. kuruluş yıl dönümü çerçevesinde gerçekleşen program, okunan İstiklal Marşı’nın ardından Türk Dünyası Parlamenterler Birliği (TDPB) Genel Başkanı ve 21. Dönem Trabzon Milletvekili Nail Çelebi’nin açılış konuşmasıyla başladı.

Ardından, protokol konuşmalarına geçildi. Protokol konuşmaları, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran ve eski Devlet Başkanı Dr. Reşat Doğru’nun konuşmalarıyla devam etti.

Protokol konuşmalarının ardından Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran ve 57. Cumhuriyet Hükümeti’nin Türk Dünyasından Sorumlu Devlet Bakanı Dr. Reşat Doğru’ya, Türk dünyasına hizmet ve katkılarından dolayı plaket takdimi yapıldı.

Etkinliğe, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Şentop, İYİ Parti Teşkilat Başkanı ve Ankara Milletvekili Koray Aydın, Türkiye Kırgızistan Dostluk Grubu Başkanı ve AK Parti Giresun Milletvekili Sabri Öztürk, İYİ Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs ve Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ve çeşitli STK temsilcileri telgraf göndererek, kutlama programı ve panel kapsamında Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlık yıl dönümünü tebrik ettiler.

Protokol konuşmalarının ardından Türk Cumhuriyetleri Büyükelçileri ve Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanları katılımcılara hitap etti.

Türkiye-Özbekistan Parlamentolarası Dostluk Grubu Başkanı ve AK Parti Bursa Milletvekili Osman Mesten selamlama konuşmasını yaptı. Mesten, gerçekleştirdiği konuşmasında Türk Devletleri Teşkilatının kuruluşunun önemine değindi ve Türkiye ile Özbekistan arasındaki ticaret hacminin 150 milyon dolardan 3 milyar dolara yükseldiğine dikkat çekti.

Mesten, her iki ülke Cumhurbaşkanları ve ilgili Bakanlıkların destekleriyle ilk etapta 5 milyar dolarlık bir ticaret hacmine ulaşmayı hedeflediklerini ifade etti.

Azerbaycan Büyükelçisi Reşat Mamadov yerine konuşmayı Azerbaycan Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Elçin Allahverdiyev gerçekleştirdi. Allahverdiyev, konuşmasında ikinci Karabağ Savaşı sürecinde Türkiye-Azerbaycan ilişkilerine değindi.

Etkinlikte, Kazakistan Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekulı, Kırgızistan Ankara Büyükelçisi Kubanıçbek Ömüraliyev, Türk Cumhuriyetlerinin 30. bağımsızlık yıldönümü kapsamında konuşmalarını gerçekleştirdi.

ÖNÜMÜZDEKİ 10 YIL TÜRK DÜNYASININ YÜKSELİŞ DÖNEMİ OLSUN

Bay Sempatik lakabıyla ünlü radyocu Yusuf Erbay tarafından sunulan programın açılışında konuşan Türk Dünyası Parlamenterler Birliği Genel Başkanı Nail Çelebi, “önümüzdeki 10 yılın Türk dünyası için bir yükseliş dönemi olmasını diliyorum. Bu amaçla daha fazla işbirliği için hükümetlerimizin yanı sıra sivil organizasyonları harekete geçirme noktasında sorumluluğumuz olduğu bilinciyle daha çok çalışacağımızı ifade etmek istiyorum” dedi.

Geçmişte pek çok kişinin hayal olarak niteleyeceği Türk cumhuriyetlerinin bağımsızlıkların 30. yılının kutlandığını hatırlatan Nail Çelebi, “Türk dünyasının el ele tıpkı şanlı geçmişindeki gibi tarih yazmaya devam edeceğine olan inancımı dile getiriyor, her bir ülkemize ayrı ayrı tebriklerimi iletiyorum” şeklinde konuştu.
Türk Dünyası Parlamenterler Birliği Genel Başkanı Nail Çelebi özetle şu ifadelere yer verdi.

TÜRK CUMHURİYETLERİNİN HER ALANDA İŞBİRLİĞİ YAPMALARI BUGÜN ZORUNLU HALE GELMİŞTİR
“Bizler bugün burada Türk Cumhuriyetlerinin 30. bağımsızlık yıldönümünü kutlamak ve Türk Dünyasının Kazanımları ve Gelecek Vizyonu paneli hazırladık. Aradan geçen 30 yıl zarfından Türk Cumhuriyetleri, dünya çapında tanınmak suretiyle, yürüttükleri ekonomik, sosyal ve siyasal reformlarla büyük gelişmeler kaydetmiştir. Türkiye ile dostluk ve kardeşlik ilişkilerini önemseyerek kayda değer gelişmelere imza atmıştır. Devletler, kendi aralarında işbirliğini geliştirmek için, TÜRKSOY, TÜRKPA, Türk Devletleri Teşkilatı ve Türk Akademisi gibi teşkilatları kurarak hayata geçirdiler.

Günümüzde açık bir şekilde anlaşılmıştır ki, Türk dünyasındaki gelişmeler Rusya Federasyonu coğrafyasında yaşayan özerk Türk cumhuriyetleri ve toplulukları dikkate alınmadan eksik kalacaktır. Bu çalışmada birliğimizce farklı bir gündemle ele alınacaktır. Bu bağlamda, soğuk savaş döneminde birbirinden koparılmış olan kardeş ülkelerin her alanda işbirliğine gitmeleri zorunlu hale gelmiştir.”

30. YILINDA TÜRK DÜNYASININ KAZANIMLARI VE GELECEK VİZYONU PANELİ

30. Yılında Türk Dünyasının Kazanımları ve Gelecek Vizyonu Paneli Prof. Dr. Kürşat Öncül moderatörlüğünde başladı. Panele; Prof. Dr. Fırat Purtaş, Dr. Telman Nusratoğlu, Dr. Sinan Demirtürk ve Prof. Dr. Kürşat Zorlu katıldı.
Panelistler Türk cumhuriyetlerinin dostluk, kardeşlik ve her alanda işbirliği yapmalarının önemine değinirken, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Alparslan Türkeş Bey olmak üzere Türk dünyasının hafızasında yer eden tarihi şahsiyetlere yaptıkları atıflar sık sık alkışlarla kesildi.

Panelin ardından panelistlere ve Türk dünyasına hizmetleri geçenlere plaket takdimi yapıldı.

Ardından Türk dünyasından ezgilerin yer aldığı ülke müzikleri dinletisi düzenlendi.

2022’DEKİ TÜRK DÜNYASI TEMAMIZ; EĞİTİMDE İŞBİRLİĞİ VE FIRSATLAR
Türk Dünyası Parlamenterler Birliği Genel Başkanı Nail Çelebi’nin konuşmasının tamamı şöyle:

“Sayın Bakanım,
Sayın Bakan Yardımcım,
Saygıdeğer Büyükelçilerim,
Saygıdeğer Milletvekillerim,
Saygıdeğer Hocalarım,
Saygıdeğer STK kuruluş temsilcilerim,
Saygıdeğer hanımefendiler, beyefendiler, değerli hazirun.
Programımıza teşriflerinizden dolayı hepinizi saygılarımla selamlıyorum.

1991 Yılında Sovyetler Birliği’nin çökmesiyle Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Türkmenistan bağımsızlıklarına kavuştu.

Bu cumhuriyetlerin bağımsızlıklarını tanıyan ilk ülke Türkiye Cumhuriyeti oldu.

Bizde bu gün burada; Türk cumhuriyetlerinin 30. kuruluş yıl dönümlerini kutlamak için program ve bu program dahilinde ’30. yılda Türk dünyasının kazanımları ve gelecek vizyonu’ konulu panel hazırladık. Program dahilinde her birine ayrı ayrı yer verilecektir.

Aradan geçen 30 yıl zarfında hem bu cumhuriyetler dünya çapında tanınma sağladılar hem de yürüttükleri ekonomik, sosyal ve siyasi reformlar ile büyük gelişmeler kaydettiler.

Türkiye ile dostluk ilişkilerini daha da geliştirdiler.

Ayrıca bu kardeş ülkelerin kendi aralarındaki işbirliğini güçlendirmek için TÜRKSOY, TÜRKPA (Türk Dili Konuşan Parlamenter Asamblesi), Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi/Keneşi), Türk Akademisi gibi ortak teşkilatları da hayata geçirdiler.

1991 yılından 2016 yılına kadar geçen 30 yıllık zaman diliminde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın yaşadıkları süreçleri değerlendirmek için bu program Birliğimizce tüm Ülke Büyükelçilikleri ve TBMM Dostlu Grupları ile bugünkü program hazırlandı.

Bu kapsamda hazırlanan sempozyumda bu ülkelerin son dönem tarihi, ekonomik ve kültürel gelişmelerinin yanı sıra Türkiye ile ilişkileri ortaya konmaya çalışılacaktır.

Tüm bölümler o ülkelerle ilgili olarak çalışan uzman akademisyenler tarafından görüşülecektir.

Günümüzde açık bir şekilde anlaşılmıştır ki, Türk dünyasındaki gelişmeler Rusya Federasyonu ve orada yaşayan özerk Türk Cumhuriyetleri ve Toplulukları olmadan eksik kalacaktır.

Bu çalışmada başka bir tarihte farklı bir gündemle gündeme alınacaktır. Bugünkü çalışmamızda Türk dünyasında son 30 yıldaki gelişmeler daha kapsayıcı ve geniş bir biçimde ortaya konmuş olacaktır.

Bu günkü programımızla Türk dünyasının kendi içindeki işbirliği çalışmalarına da değinilecektir.

Çünkü dünyada bölgesel işbirliklerinin üye ülkelerin siyasi, ekonomik ve kültürel gelişimlerine büyük oranda katkı yaptığı açıkça görülmektedir.

Bu bağlamda soğuk savaş döneminde birbirlerinden onlarca yıl kopmuş olan kardeş ülkelerin de her alanda işbirliğine gitmeleri kaçınılmazdı.

Ancak, bu işbirliği her zaman istendiği gibi gelişmedi.

Bu da her ülkenin işbirliği konusunda kendi anlayışı, farklı bakış açıları ve jeopolitik konumları olması sebebiyle doğaldır.

Zamanla bu farklılıklar azalarak işbirliği sürecinde ivme kazanıldığı görülmekteyse de, mevcut potansiyele göre henüz istenen seviyede değildir.

Türk cumhuriyetlerinin bağımsızlığının 30. yılı vesilesiyle hazırlanan bu programın Türk dünyasını yakından tanımak, gelişmeleri anlamak isteyenler ve karar vericiler için yararlı olacağına inanıyoruz.

Bu çalışmayı destekleyen Türk Cumhuriyetleri Ankara Büyükelçiliklerine, TİKA’ya ve ayrıca katkıda bulunan bütün kişi, kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyoruz.

Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye’yi bir ulus devlet olarak ve kültürel temeller üzerine inşa etmiştir.

100 yıl önce Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarına kavuşacağını öngörmüş ve pek çok konuda olduğu gibi bu öngörüsü gerçek olmuştur. Cumhuriyet kurumlarını da bütün Türk dünyasını kucaklayacak şekilde şekillendirmiştir.

Türk Cumhuriyetlerinin 30. Kuruluş yıldönümlerinde Türk Dünyası Parlamenterler Birliği 10 yıllık uzun soluklu bir projeyi başlatmayı planlamaktadır.

Bu çerçevede, her yıl bir tema üzerinde gerçekleşecek toplantılar Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri arasındaki birlikteliği gözden geçirmeyi, güçlendirme ve geleceğe yönelik projeksiyon ve öneriler yapma noktasında katkı sağlayacaktır.

Bu bağlamda 2022 yılındaki ilk temayı “Eğitimde İşbirliği ve Fırsatlar” olarak belirlemenin yerinde olacağını değerlendiriyoruz.

Çünkü, 1992 yılında “Büyük Öğrenci Projesi” Türkiye ve diğer Türk topluluklar arasında mevcut olan kültürel bağları pekiştirmek amacıyla yürürlüğe geçmiştir.

Bu proje kapsamında Türki Cumhuriyetlerden gelen öğrenciler için burs karşılığında eğitim görme imkânı verilmiştir.

Türkiye tarafından sunulan bu proje ile, bağımsızlıklarını yeni kazanmış olan Türk Cumhuriyetlerinin profesyonel kadro ihtiyacının karşılanması amaçlanmıştır.

Önemi tartışılmayacak bu projenin çıktılarının da değerlendirileceği toplantıda “ortak bir eğitim vizyonu” mercek altına alınacaktır.

Başta üniversiteler olmak üzere ülkelerin eğitim sistemlerinin aktörlerini bir araya getirecek, gelenekselleşecek ve ülkelerimize güç verecek bu projenin ilk adımına vereceğiniz destek hayati önem taşıyor.

Daha sonra; teknoloji, savunma sanayii, sağlık, enerji, turizm, tarım, sanat, spor temalarında buluşmalarımıza devam etmek istiyoruz.

Nihayetinde 40. bağımsızlık yıldönümlerimizi bütün devlet büyüklerimizin katılacağı bir resepsiyon ile tamamlamayı hayal ediyoruz.

Önümüzdeki 10 yılın Türk dünyası için bir yükseliş dönemi olmasını diliyorum.

Bu amaçla daha fazla işbirliği için hükümetlerimizin yanı sıra sivil organizasyonları harekete geçirme noktasında sorumluluğumuz olduğu bilinciyle daha çok çalışacağımızı ifade etmek istiyorum.

Son olarak geçmişte pek çok kişinin hayal olarak niteleyeceği bağımsızlıkların 30. yılını kutluyor Türk dünyasının el ele tıpkı şanlı geçmişindeki gibi tarih yazmaya devam edeceğine olan inancımı dile getiriyor, her bir ülkemize ayrı ayrı tebriklerimi iletiyorum.

Sözlerime son verirken kıymetli misafirlerimize; değerli hoca, uzman ve her kademeden görevli arkadaşlarımıza, emeği geçen herkese ve değerli katılımcılara selam, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

Sağ olun, var olun.

Tekrar hoş geldiniz, sefa geldiniz, şeref verdiniz.
Ne mutlu Türk’üm diyene.” diyerek konuşmasını bitirdi.

Haber : Adnan Fişenk