Rusiya Brüssel danışıqlarını Qərbin Rusiyanı danışıqlar prosesindən kənarlaşdırmaq cəhdi kimi qələmə verir.

Avropa Şurası rəhbərinin vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında Brüssel danışıqlarının nəticələri nə vəd edir?
Ermənistan mediası belə tezisləri səsləndirir ki, Çarlz Mişelin yekun bəyanatı erməni məntiqindən daha çox Azərbaycan məntiqi ilə ifadə olunub. Bu, doğrdudanmı belədir? Bu görüşün arxasında hansı real nəticələr var?
Bəli, belə görünür. İrəvan yenə də öz formalarını irəli sürə bilmədi, nəticə vermədi. Bəyanat həqiqətən də daha çox Azərbaycanın mövqeyi məntiqində formalaşıb. Prinsipcə, Azərbaycan düsturları sabitləşəndə, ermənilər isə bulanıqlaşanda bu, artıq danışıqlar normasına çevrilib. Avropa İttifaqı isə yenə də açıq şəkildə vəziyyəti dəyişmədi və açıq şəkildə Bakının qəti mövqeyinin əleyhinə getdi.

Danışıqlar prosesində əsas maneə Qarabağın statusu məsələsi olaraq qalır. Amma biz onu nə Çarlz Mişelin bəyanatında, nə də Ermənistan hökumətinin mətbuat xidmətində görmürük.

Eyni zamanda, biz yaxşı bilirik ki, İrəvan mütəmadi olaraq müəyyən statusla bağlı bənd çəkməyə çalışır və bu “statusun” beynəlxalq müşahidəçilər, beynəlxalq qərbyönlü təşkilatlar, Avropa İttifaqı, ATƏT tərəfindən qeydə alınmasını nəzərdə tutur. Bunun ətrafında hər zaman və danışıqlar gedir. Azərbaycan kifayət qədər hüquqi və məntiqlə deyir ki, Qarabağda hər hansı statusdan söhbət gedə bilməz, milliyyətindən asılı olmayaraq ölkə vətəndaşlarına bərabər hüquqlar verilir. Bütün millətlərin nümayəndələri öz adət-ənənələrində yaşamaq, dövlət dili ilə yanaşı, öz etnik mənsubiyyətinin dilində danışmaq imkanına malikdirlər. Azərbaycanda müxtəlif millətlərin nümayəndələri mehriban çoxmillətli dövlət kimi yaşayırlar. İrəvan bunları görməzdən gəlir, verilən vədlə kifayətlənmək istəmir, Qarabağ erməniləri üçün hansısa xüsusi üstünlüklərə nail olmağa çalışır.

Brüsseldə aparılan danışıqlar, yəqin ki, Ermənistan-Azərbaycan nizamlanmasına o qədər də əlavə dəyər vermədi. Bunu Azərbaycan XİN-in ötən danışıqlara verdiyi qiymətin ümumi ifadəsi göstərir. Doqquz aylıq danışıqlar fasiləsindən və prosesə mənfi təsir göstərmək cəhdlərindən sonra keçirilən görüşün “ən yüksək səviyyədə tərəflər arasında dialoqun təşviqi baxımından əhəmiyyətli olduğu” və görüşün “faydalı və nəticəyönümlü” olduğu kimi səsləndi. Bunu iki ölkə arasında gündəmin normallaşmasının irəlilədilməsi kimi də dəyərləndirə bilərik.
Yəni, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin mayın 14-də Brüsseldə Avropa Şurası rəhbərinin vasitəçiliyi ilə apardıqları danışıqlar “gözəl nəzakətdən” başqa bir şey deyil. Azərbaycan və Ermənistan XİN rəhbərləri arasında Vaşinqton danışıqlarının və ya liderlərin Brüssel təmaslarının yalnız gələcəkdə konkret razılaşdırılmış sülh müqaviləsi mətnini görəcəyimiz halda nəticə verdiyini söyləmək mümkün olacaq. Qalan hər şey sadəcə olaraq danışıqlar üçün informasiya və siyasi dəstəyin yaradılmasıdır ki, bu vasitəçiyə, yəni bu halda ABŞ və ya Aİ-yə uyğundur. Vasitəçi danışıqlardan sonra verdiyi açıqlamada deməyəcək ki, görüş tam uğursuzluqla başa çatıb və biz heç nəyə nail ola bilməyiblər. Fövqəltəbii yaxşı heç nə baş verməsə belə, diplomatiyada bu edilmir.

Hiss olunan nəticənin olduğunu deyə bilmərik. Bu halda söhbət ondan gedir ki, artıq danışıqlar yaxşıdır. Amma danışıqların bərpası indi və ya yaxın gələcəkdə nəticə əldə etmək demək deyil. Diplomatlar bütün hallarda həmişə bir-birini tamamlayırlar. Ancaq müəyyən sayda müntəzəm danışıqlardan sonra müxtəlif tərəflərdən heç nə barədə razılığa gəlmədiyimiz səslənsə, bu, o deməkdir ki, ermənilərlə stol arxasında nəyəsə nail olmaq mümkün deyil, onların Ali Baş komandan İlham Əliyevin DƏMİR YUMRUĞUNA ehtiyacı var.