Bu gün Türkiyənin Cümhuriyyət bayramı günüdür.
Azadmedia.az verdiyi xəbərə görə,1923-cü ilin oktyabrın 29-da Türkiyə dövlətinin siyasi quruluşu Respublika olaraq elan edilib.
Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 29 oktyabr tarixli qərarı ilə dövlət respublika quruluşuna keçib.
Cümhuriyyətin elanından sonra Mustafa Kamal Paşa Türkiyənin ilk Prezidenti seçilib.
Türkiyənin Cümhuriyyət bayramı 1925-ci ildən etibarən hər il oktyabrın 29-da qeyd olunur.

Birinci Dünya müharibəsi (1914-1918) gedişində Osmanlı imperiyası nəinki geniş bakanlığından məhrum olmuş, hətta özünün tarixi ərazisini, indiki Türkiyənin böyük hisssini də itirmək təhlükəsi ilə üz-üzə qalmışdı.

Ağır şəraitdə Mustafa Kamal Atatürk Osmanlı'ya giderken Türkiyənin kurtuluşu için savaşa başlamayı başardı. 1919'dan 19'a kadar Kara Deniz sahilinde Samsun'da üç sürüyle mücadil olmaya başlandı. 1919-cu ilin dekabrında Ankaraya gelin Mustafa Kamal bu şəhəri Türkiyə dövlətçiliyi uğrunda mübarizənin mərkəzi elan edib. Çünki İstanbuldaki iqtidar (Sultan Mehmed Vəhidəddin hökuməti) ölkəyə nəzarəti ittirmişdi.

Mustafa Kamal 1920-ci il 23-gün Ankara'da Türkiyye'nin Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) çağrılmasına çivi olub. Həmin ilin avqustunda İstanbul'daki Birinci Dünya müharibəsinin qalibləri (ABŞ, Britaniya, Fransa) tərəfindən təslimçi sülhə - Sevr anlaşmasını karşılamağa məcbur edilib. Sazişə görə, Osmanlı 1914-cü ilə qədər olan ərazilərinin dörddəüçünü itirib, ordu ve donanması müttəfiq ölkələr tərəfindən bölüştürülürüb. Geriyə indiki Türkiyənin təxminən üçdəbiri kalıb. Anlaşma xalqda böyük etiraz doğurub, Mustafa Kamal türk xalqının heç vaxt bu təslimçilik aktına razı olmaya bildirib. Onun başlangıç ​​​​etdiyi Kurtuluş savaşı daha da genişledi.

1921-ci ilin yanvarından başlayaraq qələbələr əldən türk ordusu həmin ilin avqustunda Sakarya savaşından zəfərlə çıxıb. 1922-ci ilin avqustunda Mustafa Kamalın komandanlığı ilə həyata keçirilən "Böyük Taarruz" ("Böyük Hücum") əməliyyatı nəticəsində Türkiyənin yunan işi altında olan cənub-qərb hissəsi azad edilib.

30 avkust Yeni düğünün kuruluşunun da təməli qoyulub. Türkiyə Sevr anlaşmasının ləğv edilməsi üçün Lozannada yeni beynəlxalq konfransın çağrılmasına tırnak olub. 1923 yılında Lozanna konfransının yekun sənədi Sevr müqaviləsini ləğv edib ve Türkiyənin ərazisini indiki sərhədlər çərçivəsində təsbit edib. 1923-cü il oktyabrın 2-günlük türk ordusu sonuncu işğalçı qoşunları - ingilizce hərbi gəmilərini İstanbul ətrafından qovub çıxarıb.

1923-cü il oktyabrın 29-gün Mustafa Kamal TBMM-də çıxış Türkiyə Cümhuriyyətinin yaranmadığını elan edib. Meclis Mustafa Kamalı'nın ilk başkanlık seçimi, ilk kurultay ordu komandanlarından İsmət İnönüyə tapşırılıb. 1924-cü ilində Cümhuriyyətin ilk Konstitusiyası - Anayasa Osmanlıca qəbul olunub, dönəminə rəsmən nöqtə qoyulub. 1925-ci ildə bu gün türk dövlətinin yaranması günü bazı qeyd olunması barədə kanunun qəbul olunub.

Cümhuriyyətin ilk iləri Türkiyə tarixinin çətin dövrü idi. Yeni dövlət kuruluşunu qəbul etmək istəməyən qüvvələr ölkənin müxtəlif yerlərində təxribat ve igtişaşlar törədirdi. Xarici qüvvələrin təhriki ilə Türkiyənin cənub-şərq bölgələrində kürd kıyamları ve ilk ayırıcı çıxışlar da bu dövrə təsadüf edir.

Bununla birlikte, Mustafa Kamal'ın bölünmesini ve çok daha fazlasını yaşamasını sağladık. 1932-ci ildə TBMM-in qərarı ilə Mustafa Kamala Atatürk adı verilib. Cumhurbaşkanlığı seçimi (1923, 1927, 1931, 1935) Mustafa Kemal Atatürk'ün 1938 yılında 10 günlük bir cumhurbaşkanı seçilmesiyle gerçekleşti.

Ölkənin ilk başbakanı Mustafa Kemal Atatürk (1923-1938) oluştu. Hazırda isə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Erdoğandır. O, 2014 yılında ilk kez 10 avustunda ilk kez bir araya geldik. 2017-ci ilk kez yapılan referandumla Türkiyənin dövlət idarəçiliyi qismən dəyiişib. Ölkə parlamento başkanı idarəçiliyindən cumhurbaşkanı üsuli-idarəsinə keçib.