AzadMedia
Telegram Facebook Twitter Youtube Instagram

Prof. Dr. Kerem Karabulut - “Qadın məşğulluğunun əhəmiyyəti” - ÖZƏL

  • + A
  • - A
  • 11-11-2022, 12:48

    Prof. Dr. Kerem Karabulut - “Qadın məşğulluğunun əhəmiyyəti” - ÖZƏL

    Prof. Dr. Kerem KARABULUT




    Qadınlar dünya əhalisinin təxminən yarısını təşkil edir. Lakin dünyada ictimai rol və cəmiyyətə töhfə baxımından mühüm əsərlərdə qadınların rolu tarixdən bəri həmişə kişilərdən geri qalmışdır. Ümumilikdə tarixi prosesə nəzər saldıqda, 1760-cı illərdə başladığı qəbul edilən sənaye inqilabından əvvəl qadınların rolu daha çox; Söhbət uşağa və qocaya qulluq kimi ev işlərindən gedir. Bundan əlavə, o, evdən kənarda ailənin təsərrüfatlarında və ya ailənin kiçik müəssisələrində ödənişsiz ailə işçisi kimi çalışmışdır. Yəni maaş alan qadınların sayı çox azdır. Sənaye inqilabı zamanı və ondan sonra bu struktur tədricən dəyişdi. Sənaye inqilabından sonra qadınların ödənişli məşğulluğu əməyin əhəmiyyətini anlamaq, texnologiyadakı inkişaflar, xidmət sektorunda böyümə və qadınların sosial rolu ilə bağlı düşüncələrdəki dəyişikliklər kimi səbəblərlə artmışdır. Digər tərəfdən, maaş alan qadınlar öz ölkələrində və dünyada, xüsusən də öz ailələrində inkişaf prosesinə müsbət töhfələr verməyə başlamışlar.



    Türkiye’de de dünyadaki değişimler doğrultusunda gelişmeler yaşansa da kadın istihdamı konusunda gelişmiş ülkelerinde gerisinde kalınmıştır. Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranı, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD)’ne ve Avrupa Birliği (AB)’ne üye ülkelere göre oldukça düşüktür. 2020 yılında Türkiye’de 15-64 yaş arasında kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 35’tir. OECD’ye üye ülkelerinin işgücüne katılım oranının ortalaması yüzde 64, AB’ye üye 27 ülkede kadınların işgücüne katılım ortalaması yaklaşık yüzde 68 ve G7 ülkelerinde ise yüzde 70’tir. Yine gelişmiş, gelişmekte olan ve azgelişmiş ülke verileri incelendiğinde, kadınların işgücüne katılımı gelişmiş ülkelerde diğer iki grubun iki üç katı kadar daha yüksektir. Bu durum, kadınların işgücüne katılımının artmasının ülke gelişmişliğini beslediğini göstermektedir. Çünkü, ülke nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan kadın nüfusu çalıştırmayan ülkeler, sahip olduğu emek ve düşünce potansiyelinin büyük bir kısmından faydalanmıyor demektir. Buda doğal olarak ülke kalkınmasına olumsuz yansımaktadır.

    TÜİK verilerine göre, Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 35’tir. Ancak bu oran eğitim düzeyi artıkça yükselmektedir. Örneğin işgücüne katılım oranı okuma yazma bilmeyen kadınlar açısından yüzde 20’lerde iken, bu oran üniversite mezunlarında yüzde 60’a kadar çıkabilmektedir. Bu veriler göstermektedir ki, kadınların ülke kalkınmasına daha çok katkı yapmalarını sağlamak için öncelikle eğitim almalarını sağlayacak politikalara ihtiyaç bulunmaktadır.

    Türkiye gibi ülkelerin kadınların işgücüne katılım oranını yüzde 60’ların üzerine çıkarması durumunda, bu konudaki potansiyellerini kalkınma çabalarında etkin kullanmaları sağlanmış olacaktır. Kadınların işgücüne etkin katılımının sağlanabilmesi için şu hususlar önemlidir.
    Kadınlara yönelik eğitim ve sağlık ve hizmetleri iyileştirilerek kadınların toplumsal rolü artırılmalıdır.

    Her ilde (Özellikle Doğu ve Güneydoğu’da) belediyelerin zorunlu olarak çok büyük bir kapalı alan yapmaları sağlanmalı ve il ve yöre kadınlarının ürettiklerinin satılması bu alanlar vasıtasıyla sağlanmalıdır.
    Küçük yaştaki evlilikler önlenmelidir. Örneğin, Serhat Kalkınma Ajansı’nın (SERKA) yaptığı araştırmalara göre, Ağrı ilindeki evliliklerin %36,4’ü 17 yaş ve öncesinde gerçekleşmektedir. SERKA’nın 2017 yılındaki TRA2 Bölgesi Kadın Profili Araştırmasında, imkan olduğunda çalışmak istermisiniz sorusuna çalışmayan kadınların %70’ten fazlası çalışmak istediğini beyan etmektedir. Bu durum kadın istihdamının düşük olmasının önemli sebebinin kadınların kendi iradeleri dışında gerçekleştiğini göstermektedir. Bu nedenle, Türkiye’nin yarı nüfusunu oluşturan kadınların irade ve emek gücünün mutlaka toplumun yararına değerlendirilmesi gerekmektedir.

    SERKA’nın aynı araştırmasında, Sizce kadınlar için ideal yaşam biçimi nedir? Sorusuna verilen cevap ise; yüzde 67 oranında “Ev kadınlığıyla çalışma yaşamını birlikte yürütmek” şeklinde olmuştur. Bu durum, yöre kadınlarında hem çalışma hayatına atılıp hem de ailedeki kadınlık görevini birlikte yürütebileceği anlayışının olduğunu göstermektedir.

    Kadınlara yönelik mesleki eğitim kursları artırılmalıdır.
    Dini temsilcilerin konuyu doğru izah etmeleri sağlanmalıdır. Çünkü İslâm dininin kadının çalışmasına karşı hiçbir duruşu bulunmamaktadır. En büyük örnek ise Hz. Hatice’dir.

    Son Söz: kadınların emek ve fikir gücünden faydalanmayı beceren sistemlere sahip ülkeler diğerlerine göre daha gelişmiş durumdadırlar. Demek bu potansiyeli üretim sistemine dahil edecek eğitim, kültürel, dini ve toplumsal politikalar geliştirmek ve uygulayabilmek kalkınmayı destekleyecektir.


    www.AzadMedia.az

    Mətndə səhv var? Onu siçanla seçin və Ctrl+Enter düyməsini basın.
    OXŞAR XƏBƏRLƏR


    Köşə
    XƏBƏR LENTİ
    BÜTÜN XƏBƏRLƏR