Əmək bazarının öyrənilməsində statistik qiymətləndirmə və təhlillər çox mühüm rol oynayır. Bu təhlillər, əmək bazarının işləmə prinsiplərini, işsizliyin, əmək gəlirlərinin, əmək məhsuldarlığının və digər sosial-iqtisadi göstəricilərin başa düşülməsində əsas vasitədir.
Statistik analizlər, əmək bazarının müxtəlif seqmentlərini (məsələn, işçi qüvvəsi, işsizlər, işəgötürənlər, peşə və sənayelər üzrə) öyrənmək üçün çox əhəmiyyətlidir. Bu təhlillər, əmək bazarında hansı peşə sahələrinin inkişaf etdiyini, hansı sahələrin gerilədiyini, iqtisadi böhran dövrlərində əmək bazarının necə dəyişdiyini anlamağa kömək edir.
Əmək bazarını analiz edərkən, işsizlik səviyyəsini doğru qiymətləndirmək çox vacibdir. Statistik göstəricilər və təhlillər vasitəsilə işsizlik dərəcəsi, işsizlərin cinsə, yaşa, təhsilə və digər sosial göstəricilərə görə necə dəyişdiyini müəyyən etmək mümkündür. Həmçinin, bu təhlillər işsizlik növlərinin (fasiləli işsizlik, struktur işsizlik və s.) analizi üçün də əhəmiyyətlidir.
Əmək bazarında gəlirlərin bərabərsizliyi və sosial ədalət məsələləri də statistik qiymətləndirmələrlə ölçülür. Bu təhlillər müxtəlif sosial və demoqrafik qruplar arasındakı gəlir fərqlərini (cinsiyyət, yaş, təhsil səviyyəsi, etnik qrup və s.) araşdırmağa imkan verir. Belə təhlillər, sosial bərabərliyi təmin etmək məqsədilə siyasət və islahatların düzgün istiqamətini müəyyən etməyə kömək edir.
Statistik qiymətləndirmələr və təhlillər əmək məhsuldarlığının ölçülməsi üçün də istifadə olunur. Bu göstəricilər, iqtisadi artımın və inkişafın əks etdirilməsində mühüm rol oynayır. Məsələn, əmək məhsuldarlığının yüksəlməsi istehsalın artmasına və nəticədə iqtisadi inkişafın sürətlənməsinə təsir edə bilər.
Əmək bazarının təhlili, həmçinin işəgötürənlərin və işçilərin ehtiyaclarını müəyyən etməyə də kömək edir. Statistik məlumatlar, hansı sahələrdə daha çox işçi qüvvəsinə ehtiyac olduğunu, hansı peşələrin tələbatda olduğunu və hansı bacarıqların vacib olduğunu göstərir. Bu məlumatlar işəgötürənlərə və təhsil müəssisələrinə əmək bazarına uyğunlaşdırılmış əmək resurslarını daha effektiv şəkildə inkişaf etdirmək üçün imkanlar yaradır.
Əmək bazarına dair statistik təhlillər, hökumətlərə və beynəlxalq təşkilatlara iqtisadi siyasətlərini formalaşdırmaqda və strateji qərarlar qəbul etməkdə kömək edir. Statistik məlumatlar, iqtisadiyyatda baş verən dəyişiklikləri, işsizlik və əmək gəlirlərindəki müxtəlifliyin səbəblərini aşkara çıxarmağa və iqtisadi inkişafı dəstəkləmək üçün lazım olan tədbirləri müəyyən etməyə imkan verir.
Statistik qiymətləndirmələr, qeyri-rəsmi sektordakı məşğulluğun və işsizliyin ölçülməsi məsələlərini də əhatə edir. Qeyri-rəsmi iqtisadiyyatın tərkibi, əmək şəraiti, gəlirləri və iş saatları haqqında məlumatlar əldə etmək, hökumətlərin bu sektordakı əmək hüquqlarını qorumaq və qeyri-rəsmi işçiliyi rəsmi sektora keçirmək üçün tədbirlər görməsinə imkan verir.
Statistik qiymətləndirmələr və təhlillər, əmək bazarının vəziyyətini və dinamikasını anlamaq, əmək bazarında baş verən dəyişiklikləri izləmək və müxtəlif sosial-iqtisadi sahələrdə doğru qərarlar qəbul etmək üçün mühüm vasitədir. Bu təhlillər, həmçinin dövlət siyasətinin düzgün formalaşdırılmasına və iqtisadi inkişafın artırılmasına böyük təsir göstərir.

Füzuli Rayon Statistika İdarəsinin
aparıcı məsləhətçisi, İbrahim Nağıyev