Azadmedia.az xəbər verir ki, 12 yanvar tarixində Heydər Əliyev Sarayında səhnələşdiriləcək “Leyli və Məcnun” operası hələ göstərilməmiş sosial mediada tənqid atəşinə tutuldu. Tənqidlərin mərkəzində bir sual dayanır: “Bu yaşda Leyli və Məcnun olar?”

Əslində bu tənqid sadəcə bir tamaşaya yönəlməyib. Bu, illərdir davam edən bir sistem problemidir — eyni simalar, eyni səslər, eyni aktyorlar. Opera və teatr səhnələrində gənclərin üzünə qapılar bağlanarkən, artıq yaradıcılıq potensialının pikini keçmiş ifaçılar illərlə baş rollardan əl çəkmirlər.

Əlbəttə, sənət təcrübə, peşəkarlıq və səhnə mədəniyyəti tələb edir. Amma “Leyli və Məcnun” kimi əsərlərdə gənclik, saf sevgi və emosional təzəlik əsas mövzudur. Leyli və Məcnun obrazları yeniyetmə yaşda iki insanın faciəvi eşqini simvolizə edir. Tamaşaçı səhnəyə baxanda Leylinin baxışlarında gənclik, Məcnunun halında yanğı görmək istəyir — illərin təcrübəsini yox, gəncliyin təbiiliyini.

Bunun əvəzinə biz səhnədə sanki “ənənəvi inhisar”la qarşılaşırıq. Eyni ifaçılar illərlə bu rolları əlindən buraxmır, yeni səs, yeni nəfəs, yeni nəsil isə kölgədə qalır.

Opera məktəblərində, konservatoriyalarda yüzlərlə gənc səs, istedadlı vokalçı yetişir. Amma onlar üçün nə səhnə var, nə fürsət. Çünki rollar “qocalmış ulduzların” şəxsi mülkiyyətinə çevrilib. Bu, təkcə bir estetik problem deyil — bu, mədəni ədalətsizlikdir.

Sosial mediada yazılan tənqidlər tək bir sual ətrafında cəmlənib:

“Niyə hər dəfə eyni insanlar səhnədədir? Niyə gənclərə yol verilmir?”


Bu sualın cavabı həm mədəniyyət siyasətində, həm də teatr rəhbərlərinin düşüncə tərzində gizlidir. Gənclərin enerjisini görməzlikdən gəlmək, səhnəni “özəlləşdirmək” mədəniyyətin inkişafına deyil, onun durğunluğuna xidmət edir.

Unutmayaq ki, Üzeyir Hacıbəyli “Leyli və Məcnun”u yazanda məhz gənclərin səsinə, ruhuna və təzə nəfəsinə güvənirdi. Əgər bu əsər bu gün də yaşasın deyiriksə, ona yeni Leylilər, yeni Məcnunlar gərəkdir.

Səhnə təcrübə yeri deyil, səhnə təzə nəfəsin, yeni səslərin təqdimat yeridir.

Bəlkə də, “Bu yaşda Leyli və Məcnun” sualı artıq bir tamaşa tənqidi deyil — bütün səhnə sisteminə ünvanlanmış ciddi xəbərdarlıqdır.
Bəzi rəyləri təqdim edirik