Yaşıl enerji mənbələrinə keçid ətraf mühitin qorunması, iqtisadi inkişaf və enerji təhlükəsizliyi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Lakin bu keçid bir sıra risklər və çətinliklərlə müşayiət olunur.
Yaşıl enerjiyə keçid, enerji təhlükəsizliyi və ətraf mühitin qorunması baxımından böyük əhəmiyyət kəsb etsə də, keçid prosesində bir sıra risklər və çətinliklərlə üzləşmək mümkündür. Bu risklərin idarə edilməsi və həlli yollarının tətbiqi, yaşıl enerjinin səmərəli və dayanıqlı şəkildə inkişaf etdirilməsini təmin edəcək. Dövlət, özəl sektor və beynəlxalq tərəfdaşlar arasında əməkdaşlıq və birgə səylər nəticəsində bu risklərə qalib gəlmək mümkündür.
Yaşıl enerji layihələrinin həyata keçirilməsi üçün ilkin kapital yatırımları çox yüksəkdir. Günəş panelləri, külək turbinləri və digər yaşıl enerji qurğuları üçün tələb olunan investisiyalar, xüsusən də inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün maliyyə yükü yarada bilər.
Dövlət və özəl sektor arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi, güzəştli kreditlər və vergi güzəştləri vasitəsilə yaşıl enerji layihələrinin maliyyələşdirilməsi təmin edilə bilər. Beynəlxalq maliyyə institutlarının və donor təşkilatlarının dəstəyi də əhəmiyyətli ola bilər. Yaşıl enerji texnologiyalarının istifadəsi və saxlanılması üçün xüsusi bilik və bacarıqlar tələb olunur. Bu sahədə təcrübə və kadr çatışmazlığı yaşıl enerji layihələrinin həyata keçirilməsini çətinləşdirə bilər.
Təlim və təhsil proqramlarının təşkili, xarici mütəxəssislərin cəlb edilməsi və beynəlxalq əməkdaşlıq vasitəsilə texnologiya transferi həyata keçirilməlidir. Universitetlər və peşə təhsili müəssisələri yaşıl enerji sahəsində ixtisaslı kadrların hazırlanmasına diqqət yetirməlidir.
Günəş və külək enerjisi kimi bərpa olunan enerji mənbələri vaxtı-vaxtında qeyri-sabit olur və bu enerjinin saxlanması və şəbəkəyə inteqrasiyası problemlər yarada bilər. Enerji saxlanması üçün texnologiyaların inkişafı və mövcud infrastrukturun yenilənməsi tələb olunur.
Enerji saxlanması texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi və tətbiqi, şəbəkə infrastrukturunun yenilənməsi və möhkəmləndirilməsi üçün yatırımlar həyata keçirilməlidir. Enerji idarəetmə sistemlərinin tətbiqi ilə şəbəkənin sabitliyi və etibarlılığı təmin edilə bilər.
Yaşıl enerji layihələri də ətraf mühitə və yerli icmalara təsir göstərə bilər. Məsələn, böyük miqyaslı günəş və külək stansiyalarının qurulması torpaq istifadəsi və biomüxtəliflik baxımından problemlər yarada bilər.
Mütəxəssislər hesab edir ki, yaşıl enerji layihələrinin ətraf mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi (ƏMTQ) və ictimai dinləmələr vasitəsilə yerli icmaların iştirakı təmin edilməlidir. Layihələrin həyata keçirilməsi zamanı ekoloji və sosial məsuliyyət nəzərə alınmalıdır.
Maliyyə Riskləri də əsas faktorlardandır.
Yaşıl enerji layihələri uzunmüddətli maliyyə riskləri ilə müşayiət oluna bilər. Enerji bazarlarında qiymət dəyişiklikləri, maliyyə çətinlikləri və layihələrin geri dönüş müddətinin uzun olması investorlar üçün risk yarada bilər.
Dövlətin maliyyə dəstəyi və zəmanətləri, stabil tənzimləmə mühitinin yaradılması və uzunmüddətli enerji müqavilələri vasitəsilə bu risklər azaldıla bilər. Ona görə də investorların maraqlarını qorumaq üçün maliyyə mexanizmləri inkişaf etdirilməlidir.
Siyasi qeyri-sabitlik və dəyişən tənzimləmə mühiti yaşıl enerji layihələrinin həyata keçirilməsinə maneə törədə bilər. Dövlətin enerji siyasətindəki dəyişikliklər və tənzimləmə boşluqları investorlar üçün risk yarada bilər. Uzunmüddətli və sabit enerji siyasətinin formalaşdırılması, qanunvericilik çərçivəsinin aydın və şəffaf olması təmin edilməlidir. Dövlət və özəl sektor arasında dialoq və əməkdaşlıq vasitəsilə tənzimləmə riskləri idarə olunmalıdır.

Elnurə Abuşova