İstanbul, 14 iyun — Azadmedia.az

BULGARİSTAN: 'İLİŞKİLERİ GELİŞTİRELİM'
M. KEMAL SALLI

Bulgaristan siyasetinde etkili olan çeşitli parti başkanları ve yöneticileri, ülkelerinde yapılacak her seçim öncesinde, Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarını ziyaret etmeyi, yönetime geldiklerinde izleyecekleri politikalar konusunda açıklamalar yapmayı bir gelenek haline getirdiler. Geçtiğimiz hafta BULTÜRK’ü iki Bulgaristan başbakanı birlikte ziyaret ettiler.
0002 Nikolay Denkov.m. Kemal Sallı. Kiril Petkov

Sovyetler Birliği’nin dağılması sonrasında, kendi çıkarları doğrultusunda yeni bir dünya düzeni kurmayı hedefleyen ABD ile buna karşı çıkan diğer küresel aktörler arasında yaşanmakta olan mücadeleler, giderek küresel barışı tehdit eden gelişmeler yaşanmasına neden olmaktadır.

Küresel aktörler arasında yaşanmakta olan mücadelelerden olumsuz etkilenmemek amacıyla, çeşitli bölge ülkeleri, ekonomik ve siyasi ilişkiler kurmak ve mevcut ilişkileri geliştirmek istiyorlar. Bulgaristan siyasetinde etkili olan çeşitli parti başkanları ve yöneticileri, ülkelerinde yapılacak her seçim öncesinde, Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarını ziyaret etmeyi, yönetime geldiklerinde izleyecekleri politikalar konusunda açıklamalar yapmayı ve Türkiye’de yaşamakta olan Bulgaristan kökenli Türklerin verecekleri oylarla kendilerine destek vermelerini istemeyi bir gelenek haline getirdiler.

Hazira ayı başlarında, iki Bulgaristan başbakanı, tarihte bir ilki gerçekleştirerek, Bulgaristan Türkleri Kültür ve Hizmet Derneği’ni (BULTÜRK) birlikte ziyaret ederek birer konuşma yaptılar.

Başbakan (2024) Akademisyen Nikola DENKOV ve Değişime Devam Partisi Genel Başkanı Başbakan (2022) Kiril PETКOV, yanlarında Şumnu Milletvekilleri Bünyamin HASAN, Zahari BORAÇEV ile birlikte BULTÜRK Genel Merkezine yaptıkları ziyarette, dernek üyelerine ve basına Türkiye-Bulgaristan ilişkileri konusunda önemli açıklamalar yaptılar ve iki komşu ülke ilişkilerinin geliştirilmesi konusundaki görüş ve düşüncelerini anlattılar.

BULGAR BAŞBAKANLAR NEDEN GELDİLER?

Bulgaristan eski Başbakanlarından Nikola DENKOV ve Değişime Devam Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakan Kiril PETКOV, geçtiğimiz ay, BULTÜRK Başkanı Rafet ULUTÜRK’e BULTÜRK Derneğine bir ziyaret yapmak istediklerini belirtmişler. Ziyaret teklifini memnuniyetle karşılyan Başkan Ulutürk ile Bulgaristan heyeti arasında yapılan karşılıklı görüşmeler sonucunda ziyaretin, 4 Haziran 2024-Salı günü saat 10.00’de gerçekleşmesine karar verilmiş.

TARİHİ ZİYARET

4 Haziran 2024-Salı günü saat 11:00 civarında Bulgaristan eski başbakanlarından Nikola DENKOV ve Değişime Devam Partisi Genel Başkanı ile Başbakan Kiril PETКOV, beraberlerindeki milletvekili heyetiyle birlikte Beyazıt’taki BULTÜRK Derneği Genel Merkezi’ne geldiler.

Bulgaristan’ın iki başbakanının Bultürk’ü ziyaret edeceklerine ilişkin büyük bir ilgi uyandırdığından, konuk başbakanlar BULTÜRK Genel Merkezi’nde yoğun bir ilgiyle karşılandılar. Filibe kökenli bir ailenin mensubu olarak, iki Bukgaritan başbakanının konuşmalarını mümkün olduğu kadar kısaltmadan vermeğe çalıştık.

Bu tarihi buluşma programının moderatörlüğünü Bulgaristan Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan Vekili Nevzat ÖZTÜRK yaptı. ÖZTÜRK açılış konuşmasında özetle şöyle dedi:

“BULTÜRK bugün bir ilki daha gerçekleştiriyor, iki tane başbakanı ağırlayarak tarihi bir ilke imza atıyor. Sadece iki başbakanı değil aynı zamanda Değişime Devam Partisi Genel Başkanı ve Başbakan KİRİL PETКOV ve milletvekillerimiz şu anda aramızdalar. Kendilerine teşriflerinden dolayı ‘Hoş geldiniz’ diyor teşekkür ediyorum. Türk dünyasına gönül vermiş, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, üniversitelerimizden kıymetli akademisyenlerimiz, değişik kurum ve kuruluşlardan kıymetli misafirlerimiz tarihi bir günde bizleri yalnız bırakmayarak salonu hınca hınç doldurduğunuz, bu tarihi güne şahitlik etmek bizleri yalnız bırakmadığınız için sizlere ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Türkiye ile Bulgaristan dost, komşu ve müttefik iki ülkedir. Aynı coğrafyada yaşanmışlıklar var, ortak kültür, değer ve paydalarımız var. Bu ziyaret bu bakımdan büyük önem arz ediyor, belki de bir başlangıcı yaşıyoruz bugün. Şimdi BULTÜRK Genel Başkanımız Rafet ULUTÜRK’ü sizlere hitap etmek için kürsüye davete diyorum”

ULUTÜRK: “SOYDAŞLARIMIZIN SORUNLARI HALA ÇÖZÜLMÜŞ DEĞİL”

Bulgaristan Türkleri Kültür ve Hizmet Derneği Genel Başkanı Rafet Ulutürk, konuk başbakanlara hitaben yaptığı konuşmada, Bulgaristan yönetiminden beklenenleri dile getirerek, özetle şöyle dedi:

”Öncelikle BULTÜRK’ü ziyaretlerinden dolayı başbakan ve milletvekillerine teşekkür ederim. Bulgaristan’da hala baskı ve korku rejimini devam ediyor. Ülkeyi eski istihbaratçılar yönetiyor. Türkler ve Türk kültürü yok sayılıyor, yaşanmış acılara rağmen Bulgaristan’ı terk etmeyen Türk soydaşlarımızın sorunları hala çözümlenebilmiş değil. Okullarda Türkçe eğitim yapılamıyor, Vakıf arazileri ve Vakıf eserlerin işgal altındadır. Birçok ibadethanenin müze ve benzeriyle dönüştürülerek amacı dışında kullanılmaktadır. Bunlar, orada yaşayan ve ikamet eden Türk soydaşlarımızı derinden yaralıyor.

Bulgaristan’ın bu eski istihbaratçıların yönettiği baskıcı yönetimden kurtularak daha demokratik, ayrıştırmanın olmadığı, birlikte yaşamanın yollarını arayan liyakatli yöneticilere ihtiyacı vardır. Toplum ayrıştırarak, korkutarak yönetmek yerine Türk Bulgar kardeşliğinden korkmadan kardeşlik iklimi tesis edilmelidir. 24 saat Türkçe yayın yapan bir televizyon kanalı açılmalıdır, ibadethanelere ve kutsal mekânlara dokunulmamalı ve aslına döndürülmelidir, tarım ülkesi olan Bulgaristan’ın kalkınması için üretim teşvik edilmeli, iki ülke arasındaki ilişkilerimiz daha da geliştirilmelidir.”

BAŞBAKAN DENKOV: “HALKLAR ARASINDA SORUN YOK”

Ardından kürsüye davet edilen 2023-2024 Yılları Bulgaristan Başbakanı olarak görev yapan Nikola DENKOV, halklar arasında sorun olmadığını belirterek yaptığı konuşmasında şunları söyledi:

“Bizleri derneğinize kabul eden başta BULTÜRK genel başkanı Rafet ULUTÜRK olmak üzere hepinize teşekkür ediyoruz. Az önce BULTÜRK Genel Başkanı Rafet Bey’in belirttiği üzere liyakatli insanları seçmek durumundayız. Demokrasi ülkede yaşayan Türkler ve azınlıklar için değil Bulgaristan halkının tamamının özlemidir.

Ben Başbakan olduğum dönemde Türkiye ile iyi ilişkiler geliştirmeye ve ortak birtakım kararlara imza atmaya çalıştım. Buna örnek olarak ortak sınırlarımızın korunması, Rusya-Ukrayna Savaşı sonrasında tahıl koridoru açılması, denizlerdeki mayınlarla ilgili ortak kararlara ve çalışmalara imza attım. Bizler iki ülke olarak siyasi ilişkilerimizi geliştirmeliyiz siyasetçiler olarak hizmeti halka indirmeliyiz. Maalesef halklar arasında aslında sorun yok. Sorunları partiler ve politikacılar yaratıyor. Normal halk arasında problem yok. Başbakan olduğum dönemde önemli işler yaptık. Ukrayna savaşından dolayı koridor konusunda Türkiye’yi kutluyoruz. Türkiye Cumhurbaşkanı bize çok yardım etti, buradan da kendisine teşekkürlerimizi sunmak isterim.

Yine BULTÜRK Genel Başkanı Rafet Bey, Bulgaristan’da eski istihbaratçıların halen etkin olduğunu söyledi. Bulgaristan’da sorun mafya sorunudur. Ben Başbakanlığım döneminde mafya ile mücadele ettim. Dolayısıyla bu tür güç odaklarının halka baskı ve yanlış uygulamalarının önüne geçirilmesi lazım. Bugün buraya seçime birkaç gün kala oy istemeye gelmedik, sizlerle tanışmaya, kaynaşmaya ve istişare etmeye geldik. Şunu belirtmeliyim ki hiç kimse etnik siyaset üzerinden Türkler üzerinde bir tekel oluşturmamalı. Biz Bulgaristan’da hep birlikte daha demokratik, daha huzurlu ve güvenli bir şekilde yaşamanın yollarını aramalıyız.”

BAŞBAKAN PETKOV: “BEN DE BİR GÖÇMEN ÇOCUĞUYUM”

Nikolay DENKOV’un ardından kürsüye davet edilen Bulgaristan Değişime Devam Partisi ve 2021-2022 Yıllarında Başbakanlık görevinde bulunan Kiril PETKOV da, konuşmasında özetle şöyle dedi:

“Bizler ortak düşünmeli ve değişimi ileriye götürmeliyiz. Yaşanan acılar, aynı topraklarda yaşayan tüm halklar için önemlidir. Başbakan olduğum dönemde ilk ziyaretim Kırcaali Türkan Çeşme’ye oldu. Bildiğiniz gibi, daha bir buçuk yaşında olan minik Türkan, Bulgaristan’da isim değiştirme olaylarının ilk şehidi olmuştu. Bulgaristan tarihinde ilk defa bir Başbakan olarak mezarına çiçeklerle giden kişi ben oldum. Ne yazık ki, bu vahşi olayları yapanlardan hiçbiri mahkemeye çıkarılamadı. 35 yıl geçti ve biz bu kişileri adalet önüne getiremedik.

Bulgaristan’da bir değiştirme ihtiyaç vardır. Bulgaristan’da sadece Türklere yönelik bir baskı yok, tüm halklara baskı uygulanıyor. Bunu Başbakanlığım döneminde gezerken vatandaşlara birebir sorduğumda baskı ve endişe dolayısıyla istemedikleri halde bazı şeyleri savunmak zorunda kaldıklarını ifade etmişlerdi.

Ben de bir göçmen çocuğu olarak ikinci sınıf vatandaş olmanın ne demek olduğunu bilenlerdenim. Öncelikle Bulgaristan’da feodal yapıyı değiştirmeden adaletten bahsedilemez.

Üzgünüz, ama Bulgaristan’da hala eski DC (Devlet Güvenlik Teşkilatı) çok etkili ve diyebilirim ki, onlar yönetimde hala söz sahibiler. Başkan Rafet ULUTÜRK, biraz önce bahsettiği BZNS partisinden. Benim nenem de bu partinin üyesiydi. Nenemi, bu partiye üye olduğu için suçladılar ve hapse attılar. 1984 yılında Türklerin isimlerini değiştirenler ve nenemi hapse atanlar aynı insanlardı. Bugün biz değişim yapmak istiyorsak, bu insanları devletten temizlememiz gerekiyor. Biz bunun için mücadele ediyoruz. Ancak bu kişileri hapse atmayı bırakın, mahkemeye bile çıkaramadık. Bugün devlette savcılık ve istihbarat çalışmıyor, hepsi bu insanlarla dolmuş ve hala onlar söz sahibiler. Evet, 35 yıldır aynı şeyi yaparak değişim beklenemez.

Kurumların işler hale getirilmesi bir zorunluluktur. Maalesef bugün adalet sistemi, mekanizması, diğer kurumlar sağlıklı işlemiyor. Öyleyse burada yapılması gereken bu işlemeyen sistemi değiştirmek, ayrıştırmadan birlikte yaşayabilmenin yollarını aramak ve hep birlikte bu düzene karşı ‘yeter söz milletin’; unutturmamalı ki tek güç millettir. Milletin kurtuluşu ancak milletin iradesiyle mümkün olur, yoksa yerinde saymaya devam. Bulgaristan’da seçime katılım az, bu mevcut yapının istediği birşey, çünkü katılımın az olması mevcut yapının işine geliyor. Hangi milletten olursak olalım birlik olabilirsek mevcut baskıcı düzeni değiştirebiliriz. Hep beraber neler, bunları konuşabilmeliyiz.

Biz Bulgaristan’da Türklere soruyoruz: Nasıl olur da en zengin adam HÖH Başkanı, en fakir halkın haklarını savunabilir? Böyle bir şey olabilir mi? Devlet aslında sizin elinizde ve bunu idrak etmelisiniz. HALK BIRLIKTE AYAĞI KALKMALI. Kimse size yardım etmeyecek, kendimiz ayağa kalkmalıyız. Burada herkes “Ben ne yapabilirim?” sorusunu sormalı. Biz 35 yıldır Bulgaristan da bekliyoruz, birileri bize yardım etsin diye ama gelen yok. O zaman biz ayağa kalkmalıyız. Türk ve Bulgar birlikte hareket etmeli ve bu mafyadan Bulgaristan’ı kurtarmalıyız. Birlikte nasıl hayatımızı daha iyi yapabiliriz, bunlara çözüm bulalım.

Salonda bulunan kıymetli konuklara BULTÜRK Derneği’ne, Genel Başkanına, Bulgaristan Stratejik Araştırmalar Merkezine bu davette bizi kabullerinden ve nazik ev sahipliklerinden dolayı teşekkür ediyorum. Amacımız, hepimizin özgür, kimseden bağımsız, huzurlu ve mutlu bir şekilde yaşamasıdır. Bu topraklarda birlikte yaşamak zorundayız. Tekrardan, BULTÜRK Genel Başkanı Rafet ULUTÜRK’e bizi kabul ettikleri ve bu güzel organizasyon için teşekkür ederim.”

TEŞEKKÜR PLAKETLERİ

BULTÜRK Genel Başkanı Rafet ULUTÜRK, Bulgaristan Başbakanı Nikolay DENKOV ile Değişim ve Devam Partisi Genel Başkanı ve eski başbakanı Kiril PETKOV’a Bulgaristankousunda yaptığı araştırmalardan oluşan iki adet kitabını takdim ederken, bu kitapların Bulgarcaya çevrilmesi rica etti.

Rumeli Türkleri Vakfı Başkanlığı tarafından Başkan Vekili Kemal BALTEPE Bulgaristan başbakanlarına bir hediye takdim edildi. Türk Dünyası sivil toplum kuruluşları adına Metin ÖZKAN da konuk başbakanlara bir plaket taktim etti.