Akif Nəsirli: “Faiz dərəcəsinin salınması real deyil”

Ölkədə bank sektorunda davam edən böhrandan çıxış üçün müəyyən addımlar atılsa da, hələlik effektiv rol oynamır.Devalvasiyalardan sonra əhalinin gəlirləri azaldı və nəticədə banklara ödənişlər edilmədi.Bu səbəbdən də milyonlarla manat dəyərində problemli kreditlər ortaya çıxdı.Bəzi banklar ümumiyyətlə, fəaliyyətini dayandırdı, bəziləri isə birləşərək ömrünü biraz da uzatdı.Ödənişləri ala bilməyən banklar kreditlərin verilməsini bir müddət dayandırdı, sonra isə sərtləşdirilmiş qaydalarla yenidən davam etdirdi. Amma əvvəlki illərə nisbətən əhaliyə daha az kredit verilir.

Maraqlısı budur ki, son zamanlar bir neçə bank əhalidən əmanətlər də qəbul etməməyə başlayıb.Həmin banklara yaxınlaşan müştərilər geri qaytarılır.Onlara “əmanət qəbulu texniki səbəblərə və bir sıra dəyişikliklərə görə mümkün deyil” cavabı verilir.Banklar isə bunun hansı səbəbdən edildiyini açıqlamırlar.İddia edilir ki, hazırda əmanətlərin saxlanılması üzrə illik 11-13 faiz dərəcəsinin 4-6 faizə endirilməsi nəzərdə tutulur.Banklarda maliyyə dövriyyəsi və gəlirlər azaldığı üçün faizləri ödəyə bilmir.Buna görə də, həm faizlərin aşağı salınması, həm də əmanətlərin saxlanma müddətinin azaldılması nəzərdə tutulur.Xatırlatmaq yerinə düşər ki, fevral ayında da banklar analoji addım atmışdılar.Həmin vaxt Azərbaycan Beynəlxalq Bankı milli valyutada 3-10 illik əmanət cəlb etməyi dayandırmışdı. Beynəlxalq Bank həmçinin, “Multivalyuta”, “Yığım”,“Avans”,“Uşaq”, “Qızıl depozit”, “Pensiya” yığım əmanət növləri və “Əmanət kartı” məhsulunu ləğv edib. Bundan başqa, Avro, İngilis funt sterlinqi və Rusiya rublu valyutasında əmanətlərin qəbulu dayandırılıb.

İqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli hesab edir ki, əmanətlərin dayandırılması hansısa zərərli bir nəticə verməyəcək: “Düşünmürəm ki, bu barədə göstəriş verilər. Ola bilsin ki, bu həqiqətən də texniki səbəblə əlaqədardır.Hətta bunu belə, başqa səbəblə də əlaqələndirmək olmur.Çünki, banklar özləri əmanətlərin qəbul olunmasında maraqlıdır.Hər halda müəmma olaraq qalır”. A.Nəsirli faiz dərəcəsinin salınmasının real olmadığını bildirib: “Banklar bu addımı atarsa, əmanətçilər banka pul yatırmazlar. Çünki, heç kim gəlirinin azalmasını istəməz. Bank isə müştərisini itirmək istəməz.Odur ki, bu, bankların gəlirlərini çoxaltmaq üçün real çıxış yolu kimi görünmür”.