Böyük Britaniyanın Ruterford-Appleton laboratoriyasının alimləri aşkar ediblər ki, şiş hüceyrələrinin nəzarətsiz böyüməsini stimullaşdıran EGFR zülalının xüsusi strukturu ağciyər xərçəngini müalicəyə davamlı edir. Tədqiqatın nəticələri Nature Communications (Nat Com) jurnalında dərc olunub.

Epidermal böyümə faktoru reseptoru (EGFR) hüceyrələrin səthində oturan və hüceyrələrin böyüməsini və bölünməsini təşviq edən molekulyar siqnalları qəbul edən bir zülaldır. Müəyyən xərçəng növlərində mutasiyaya uğramış EGFR xərçəng hüceyrələrinin nəzarətsiz böyüməsini stimullaşdırır və şişlərin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Qeyd olunur ki, mutant EGFR-nin bloklanmasına əsaslanan xərçəng müalicələri mövcuddur. Bununla belə, EGFR-müsbət xərçəngdə şiş hüceyrələri mutasiyaya davam edir və terapiyaya qarşı müqavimət inkişaf etdirir.

Tədqiqatda elm adamları yüksək texnologiyalı lazer görüntüləmə üsulları ilə əldə edilən dərmana davamlı EGFR zülalının yüksək keyfiyyətli şəkillərini araşdırıblar. Elmi işdə ağciyər xərçənginə səbəb olan mutasiyanın variantı araşdırılıb. Məlum oldu ki, EGFR-nin müalicəyə müqavimət göstərmə qabiliyyəti onun struktur xüsusiyyətləri - atomistik detallarla bağlıdır.

Normal və mutant EGFR molekulları arasında struktur fərqləri aşkar etdikdən sonra alimlər onkogen variantın atomistik detallarını parçaladılar və dəyişdirilmiş zülalı ağciyər xərçəngi olan laboratoriya siçanlarına yeridiblər. Gəmiricilərin bədəninə daxil olan süni şəkildə yaradılmış "mutasiya" şişlərin inkişafını sürətləndirmək qabiliyyətini nümayiş etdirməmişdir. Bunun əksinə olaraq, dəyişdirilmiş EGFR inyeksiyaları xəstəliyin reqressiyasını təşviq etdi.

Alimlər qeyd ediblər ki, bu yanaşma EGFR-müsbət xərçənglərin terapiyaya qarşı müqavimət göstərməsinin qarşısını ala bilər. Tədqiqatçılar indi EGFR-nin oxşar onkogen strukturunun digər xəstəliklərin inkişafına təsir edib-etmədiyini araşdırmağı planlaşdırırlar.