2001-ci il martın 12-də imzalanmış Rusiya Federasiyası ilə İran İslam Respublikası arasında münasibətlərin əsasları və əməkdaşlığın prinsipləri haqqında Müqavilənin tam mətni.
Rusiya Federasiyası ilə İran İslam Respublikası arasında münasibətlərin əsasları və əməkdaşlıq prinsipləri haqqında sazişi Kremldə Rusiya prezidenti Vladimir Putin və İran prezidenti Seyid Məhəmməd Xatəmi imzalayıblar.

Kremlin saytında yerləşdirilmiş Rusiya Federasiyası ilə İran İslam Respublikası arasında münasibətlərin əsasları və əməkdaşlığın prinsipləri haqqında Müqavilənin mətnini dərc edirik.
Rusiya Federasiyası ilə İran İslam Respublikası arasında münasibətlərin əsasları və əməkdaşlığın prinsipləri haqqında Saziş
Bundan sonra Tərəflər adlandırılacaq Rusiya Federasiyası və İran İslam Respublikası,

hər iki dövlətin onlar arasında münasibətləri və çoxşaxəli əməkdaşlığı gücləndirmək əzmi və qarşılıqlı istəyindən çıxış edərək;
qarşılıqlı münasibətlərin və əməkdaşlığın inkişafının hər iki dövlətin əsas maraqlarına uyğun olduğuna inanaraq;
onlar arasında siyasi, ticarət-iqtisadi, elmi-texniki, mədəni və digər sahələrdə əlaqələrin daha geniş və uzunmüddətli əsasda inkişafına səy göstərmək;
BMT Nizamnaməsinin müddəalarına və beynəlxalq hüquq normalarına ciddi riayət edilməsi əsasında sülhün qurulması zərurətinin dərk edilməsindən çıxış edərək;
müasir dünyada beynəlxalq problemlər yalnız suveren bərabərlik, siyasi müstəqillik, ərazi bütövlüyü, mübahisələrin sülh yolu ilə həlli, gücdən istifadə etməmək və dövlətlərin daxili işlərinə qarışmamaq prinsiplərinə uyğun olaraq həll edilməlidir. BMT Nizamnaməsi;
Sülh və sabitlik mühitinin yaradılmasına töhfə vermək arzusu ilə;
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsinin məqsəd və prinsiplərinə sadiqliklərini bir daha təsdiq edərək;
aşağıdakılar barədə razılığa gəliblər:
Maddə 1

Rusiya Federasiyası və İran İslam Respublikası dost dövlətlər kimi öz aralarında suveren bərabərlik, əməkdaşlıq, qarşılıqlı etimad, suverenliyə, ərazi bütövlüyünə və müstəqilliyinə hörmət, bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaq əsasında münasibətlər qurur.

Maddə 2

Tərəflərin hər biri qarşılıqlı münasibətlərdə güc və ya güc tətbiq etmə hədəsi tətbiq etməməyi, öz ərazisindən digər Tərəfə qarşı təcavüz, təxribatçı və separatçı hərəkətlər etmək üçün istifadə etməməyi öhdəsinə götürür.

Maddə 3

Tərəflərdən biri hər hansı dövlət tərəfindən təcavüzə məruz qaldığı halda, digər Tərəf təcavüzkara təcavüzün davam etməsinə töhfə verən hər hansı hərbi və ya digər yardım göstərməyəcək və yaranmış fikir ayrılıqlarının bütövlükdə qarşılıqlı surətdə aradan qaldırılmasına kömək edəcək. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsi və beynəlxalq hüquq normaları əsasında həll edilir.

Maddə 4

Tərəflər aralarında yarana biləcək mübahisələri müstəsna olaraq sülh yolu ilə həll etmək barədə razılığa gəliblər.

Maddə 5

Tərəflər bir-birinin ərazilərində və üçüncü ölkələrdə ikitərəfli və çoxtərəfli fəaliyyət və birgə investisiyalar üçün əlverişli hüquqi, iqtisadi, maliyyə və kommersiya şəraiti yaradacaqlar. Tərəflər ondan çıxış edirlər ki, bu məqsədlərə nail olmaq üçün ən əlverişli dövlət rejimi, Ticarət-İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Daimi Rusiya-İran Komissiyasının fəaliyyəti və iki dövlətin bankları arasında sıx əməkdaşlıq böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Maddə 6

Tərəflər nəqliyyat, energetika, o cümlədən atom enerjisindən dinc məqsədlərlə istifadə və atom elektrik stansiyalarının tikintisi, sənaye, elm və texnologiya, kənd təsərrüfatı sahələrində birgə layihələrin həyata keçirilməsi məqsədilə uzunmüddətli və qarşılıqlı faydalı əlaqələrin inkişafına kömək edəcəklər. və səhiyyə.

Maddə 7

Tərəflər qarşılıqlı olaraq daha yaxşı tanış olmaq və bu sahələrdə hər iki ölkənin potensialından istifadə etmək məqsədilə mütəmadi məsləhətləşmələr aparacaq, iqtisadi, elmi və texniki sahələrdə məlumat və təcrübə mübadiləsi aparacaqlar.

Tərəflər birgə əməkdaşlıq obyektlərində işə götürülən sahibkarların və mütəxəssislərin öz ölkələrində fəaliyyətlərini maksimum dərəcədə asanlaşdıracaq, onların işləməsi və yaşaması üçün lazımi şəraiti təmin edəcəklər.

Maddə 8

Tərəflər iki ölkənin xalqları arasında sıx əlaqələrin inkişafına və ictimai təşkilatlar, fondlar, dini qurumlar, gənclər və qadınların ictimai birlikləri arasında qarşılıqlı əlaqələrin genişləndirilməsinə kömək edəcəklər. Tərəflərin hər biri qarşılıqlı əsasda turizm, iqtisadi, ticarət, elmi, texniki və mədəni əlaqələrlə gələn digər Tərəfin vətəndaşlarına vizaların verilməsi prosedurunun sadələşdirilməsi üçün tədbirlər görür.

Maddə 9

Tərəflər mədəniyyət, elm, təhsil, incəsənət, turizm, idman və digər humanitar sahələrdə əməkdaşlığın gələcək təşviqinə töhfə verəcəklər. Bu məqsədlə onlar universitetlər, elm, mədəniyyət və dini mərkəzlər, arxiv müəssisələri, muzeylər və kitabxanalar, habelə elm, mədəniyyət və incəsənət sahəsində fəaliyyət göstərən təşkilatlar arasında birbaşa əlaqələri təşviq edəcəklər.

Tərəflər poliqrafiya və nəşriyyat sahəsində əməkdaşlıq edəcək, həmçinin iki ölkənin informasiya xidmətləri ilə KİV arasında informasiya mübadiləsini və əməkdaşlığı təşviq edəcəklər.

Tərəflər İranda rus dilinin, Rusiyada isə fars dilinin öyrənilməsini təşviq edəcəklər.

Maddə 10

Əməkdaşlığın konkret sahələrini və parametrlərini müəyyən etmək üçün Tərəflər müxtəlif istiqamətlər üzrə ayrıca sazişlər bağlayacaqlar.

Maddə 11

Tərəflər parlamentlərarası əlaqələrin inkişafına və dərinləşməsinə, o cümlədən parlamentlərin dostluq qrupları arasında əlaqələrin gücləndirilməsinə hər cür kömək göstərməyə çalışacaqlar.

Maddə 12

Xəzər dənizində bütün sahələrdə Rusiya-İran əməkdaşlığının genişləndirilməsinə gəldikdə, Tərəflər Rusiya Sosialist Federativ Sovet Respublikası ilə İran arasında 1921-ci il 26 fevral tarixli Müqaviləni və Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı ilə İran arasında ticarət və dənizçilik haqqında müqaviləni tanıyırlar. 25 mart 1940-cı il tarixli İran və Xəzərdəki fəaliyyəti tənzimləyən qanunvericilik bazası kimi ona əlavə edir.

Xəzər dənizinin hüquqi rejimi beş sahilyanı dövlətin ümumi razılığı əsasında təkmilləşdirilməlidir və Tərəflər Xəzər dənizinin hüquqi rejimi təkmilləşdirilənə qədər bu dənizdə heç bir sərhədi rəsmən tanımır və qeyd olunanları nəzərə alaraq, balıqçılıq və balıqçılıq, gəmiçilik, sahilboyu ticarət, mineral ehtiyatların işlənməsi və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində zəruri hüquqi mexanizmləri inkişaf etdirməklə Xəzər dənizində əməkdaşlığı genişləndirmək.

Maddə 13

Tərəflər müxtəlif sahələrdə, o cümlədən nəqliyyat və enerji sahələrində mövcud imkan və potensiallarından istifadə edərək regional səviyyədə əməkdaşlığı inkişaf etdirəcəklər.

Maddə 14

Tərəflər mütəmadi olaraq, o cümlədən yüksək səviyyədə ikitərəfli münasibətlərin inkişafı və möhkəmləndirilməsi və regionun digər dövlətlərinin iştirakı ilə çoxtərəfli əməkdaşlığın təşviqi üzrə məsləhətləşmələr aparacaq, həmçinin danışıqlar aparacaq və lazımi tədbirlər görəcəklər. regionda sabitliyi möhkəmləndirmək, təhlükəsizliyi təmin etmək və əməkdaşlığın səviyyəsini artırmaq.

Sülh və təhlükəsizliyi pozan və ya pozmaq təhlükəsi yaradan və ya beynəlxalq gərginlik yarada bilən vəziyyət yaranarsa, Tərəflər belə vəziyyətin həlli üçün görülə biləcək tədbirləri müzakirə etmək üçün dərhal bir-biri ilə məsləhətləşmələrə başlayacaqlar.

Maddə 15

Tərəflər sülhün və beynəlxalq təhlükəsizliyin qorunması və aktual beynəlxalq problemlərin səmərəli həlli yollarının tapılması üçün universal alət kimi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının rolunu və səmərəliliyini daha da artırmağa çalışacaqlar. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və digər beynəlxalq təşkilatlar və forumlar çərçivəsində qarşılıqlı əlaqələri dərinləşdirəcəklər.

Maddə 12

Xəzər dənizində bütün sahələrdə Rusiya-İran əməkdaşlığının genişləndirilməsinə gəldikdə, Tərəflər Rusiya Sosialist Federativ Sovet Respublikası ilə İran arasında 1921-ci il 26 fevral tarixli Müqaviləni və Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı ilə İran arasında ticarət və dənizçilik haqqında müqaviləni tanıyırlar. 25 mart 1940-cı il tarixli İran və Xəzərdəki fəaliyyəti tənzimləyən qanunvericilik bazası kimi ona əlavə edir.

Xəzər dənizinin hüquqi rejimi beş sahilyanı dövlətin ümumi razılığı əsasında təkmilləşdirilməlidir və Tərəflər Xəzər dənizinin hüquqi rejimi təkmilləşdirilənə qədər bu dənizdə heç bir sərhədi rəsmən tanımır və qeyd olunanları nəzərə alaraq, balıqçılıq və balıqçılıq, gəmiçilik, sahilboyu ticarət, mineral ehtiyatların işlənməsi və ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində zəruri hüquqi mexanizmləri inkişaf etdirməklə Xəzər dənizində əməkdaşlığı genişləndirmək.

Maddə 13

Tərəflər müxtəlif sahələrdə, o cümlədən nəqliyyat və enerji sahələrində mövcud imkan və potensiallarından istifadə edərək regional səviyyədə əməkdaşlığı inkişaf etdirəcəklər.

Maddə 14

Tərəflər mütəmadi olaraq, o cümlədən yüksək səviyyədə ikitərəfli münasibətlərin inkişafı və möhkəmləndirilməsi və regionun digər dövlətlərinin iştirakı ilə çoxtərəfli əməkdaşlığın təşviqi üzrə məsləhətləşmələr aparacaq, həmçinin danışıqlar aparacaq və lazımi tədbirlər görəcəklər. regionda sabitliyi möhkəmləndirmək, təhlükəsizliyi təmin etmək və əməkdaşlığın səviyyəsini artırmaq.

Sülh və təhlükəsizliyi pozan və ya pozmaq təhlükəsi yaradan və ya beynəlxalq gərginlik yarada bilən vəziyyət yaranarsa, Tərəflər belə vəziyyətin həlli üçün görülə biləcək tədbirləri müzakirə etmək üçün dərhal bir-biri ilə məsləhətləşmələrə başlayacaqlar.

Maddə 15

Tərəflər sülhün və beynəlxalq təhlükəsizliyin qorunması və aktual beynəlxalq problemlərin səmərəli həlli yollarının tapılması üçün universal alət kimi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının rolunu və səmərəliliyini daha da artırmağa çalışacaqlar. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və digər beynəlxalq təşkilatlar və forumlar çərçivəsində qarşılıqlı əlaqələri dərinləşdirəcəklər.

Maddə 16

Tərəflər kütləvi qırğın silahlarının bütün növlərinin tərksilah, ixtisar və nəticə etibarilə ləğvi prosesinin irəliləyişində əməkdaşlıq edəcəklər.

Tərəflər beynəlxalq təhlükəsizlik, nüvə silahlarının yayılmaması və ixraca nəzarət sahəsində səylərini əlaqələndirmək üçün müntəzəm məsləhətləşmələr keçirəcəklər.

Maddə 17

Tərəflər təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə, ekoloji cəhətdən təmiz texnologiyaların tətbiqi və ətraf mühitin mühafizəsi və bərpası tədbirlərinin həyata keçirilməsi sahəsində təcrübə mübadiləsi aparmaqla ekologiya sahəsində əməkdaşlıq edəcəklər.

Tərəflər təbii fəlakətlərin qarşısının alınmasında və nəticələrinin aradan qaldırılmasında bir-birinə mümkün köməklik göstərəcək, ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində beynəlxalq strategiyanın işlənib hazırlanmasına kömək edəcəklər.

Maddə 18

Tərəflər beynəlxalq terrorizmin kökünün kəsilməsi, girov götürmə, cinayətkarlıq, narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi, silah qaçaqmalçılığı, tarixi, mədəni və digər dəyərlərə qarşı mübarizədə ikitərəfli və çoxtərəfli səviyyədə əməkdaşlıq edəcəklər.

Maddə 19

Tərəflər irqçiliyin və irqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarına qarşı mübarizə aparmaq əzmində olduqlarını bir daha təsdiqləyirlər. Tərəflər millətlərarası və konfessiyalararası harmoniyaya böyük əhəmiyyət verir və onun möhkəmləndirilməsinə, eləcə də milli qrupların və konfessiyaların hüquqlarının təmin edilməsinə çalışacaqlar.

Maddə 20

Bu Saziş Tərəflərin Rusiya Federasiyası ilə İran İslam Respublikası arasında, habelə onlarla digər dövlətlər arasında qüvvədə olan ikitərəfli və çoxtərəfli sazişlərdən irəli gələn hüquq və öhdəliklərinə toxunmur.

Maddə 21

Bu Müqavilə ratifikasiya edilməlidir və ratifikasiya sənədlərinin mübadiləsi tarixindən qüvvəyə minir.

Bu Müqavilə on il müddətinə bağlanır və Tərəflərdən hər hansı biri müvafiq müddətin bitməsinə ən azı bir il qalmış digər Tərəfə onu ləğv etmək niyyəti barədə yazılı bildiriş vermədiyi təqdirdə, avtomatik olaraq növbəti beş illik dövrlər üçün uzadılacaqdır.

2001-ci il martın 12-də Moskva şəhərində hicri 1379-cu ilin 22 esfəndinə uyğun gələn iki nüsxədə, hər biri rus və fars dillərində imzalanmışdır, hər iki mətn bərabər autentikdir.