Brüssel görüşünün Azərbaycan üçün müsbət cəhət ondan ibarətdir ki, Mişelin növbəti dəfə Brüssel danışıqlarının nəticələrindən sonra verdiyi bəyanatda olduğu kimi, tərəflərin Alma-Ata Bəyannaməsinə sadiqliyini təsdiqləyir. Bu, Bakı üçün yaxşıdır, çünki o, Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi qəbul edir və Ermənistan tərəfindən onun belə statusda tanınmasını nəzərdə tutur. Yəni bu yolla rəsmi Bakı bu məqama arxalana bilər.

Maraqlı və məntiqlidir ki, Çarlz Mişel ənənəvi olaraq Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanatına istinad etmədi. Orada İrəvanın üzərinə götürdüyü öhdəliklər var, lakin bu, yerinə yetirilməyib, hərçənd ki, imzalanması iki ildən çoxdur. Amma biz nə görürük: Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında Brüssel danışıqlarının yekunlarına dair Şarl Mişelin bəyanatında Rusiyanın vasitəçiliyi ilə imzalanmış bu sənədə artıq heç bir istinad yoxdur. Bu da Rusiyanı qıcıqlandırır və onlar Brüssel danışıqlarına qısqanclıqla yanaşırlar.

Yəni, əvvəllər Avropa İttifaqı Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli üçün bu fundamental sənədə istinad edirdisə, indi o, yoxdur. Bu, Rusiyanı prosesdən kənarlaşdırmaq üçün nümayişkaranə siyasətdir. Qərbin hər şeyi elə təqdim etmək cəhdi danışıqlar prosesinə sıfırdan başlayıb və bunda uğur qazanır. Axı biz Dövlət Departamentindən də eşitdik ki, Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri arasında Vaşinqtonda keçirilən dördgünlük danışıqlardan və Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında Brüssel danışıqlarından sonra, demək olar ki, inanılmaz irəliləyişlər var ki, razılaşma demək olar ki, yaxın ətrafındadır.
Amma bu, daha çox öz üstünlüyünü və nizamlanma prosesində yeganə rolunu Brüssel danışıqlarından gözləndiyini göstərmək cəhdidir.

Rusiyanın sülh proseslərində danışıqlarda iştirakını, Vladimir Putinin də iştirak etdiyi sənədləri Qərb rədd etməyə çalışır. Rusiyanın nə etdiyi, hansı səylər göstərdiyi Qərb üçün qapalı mövzudur. Onlar üçün bu, artıq belə deyil. Əbəs yerə deyil ki, Vaşinqtonda Moskvanın prosesdə iştirakı ilə bağlı aktual suallara cavab olaraq ifadələr artıq adi hala çevrilib - deyirlər, bu, bizi narahat etmir, narahat etmir, maraqlanmırıq.
Rusiyanı narahat edən daha bir məqam - Mişel bildirib ki, delimitasiya prosesi, nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrin blokunun açılması və məhbusların mübadiləsi müzakirə olunub. Bu gün Ermənistan tərəfi bir-iki gündən sonra artıq deyir ki, - yox, Zəngəzur dəhlizi olmayacaq, saxlanılan hərbçilərin mübadiləsi ilə bağlı nə demək tezdir. Yəni, Brüssel danışıqlarında qeydə alınan hər şeyi inkar etməyə başlayır.
Təəssüf ki, İrəvanın bütün diplomatiyası ona gəlir ki, İrəvan əvvəlcə Moskvanın vasitəçiliyi ilə əldə edilən üçtərəfli bəyanatlarda olduğu kimi sənədi imzalayır və sonra bu taktikanı həyata keçirir: gəlin fikirləşək ki, biz necə edəcəyik, ya da edəcəyik. imzaladığımız şeyi yerinə yetirmədik. Bu, Qərbin yaratdığı belə bir sxemdir: nəyə imza atsan da, öhdəliyini yerinə yetirə bilməzsən, amma imzaladıqdan sonra onu necə yerinə yetirəcəyinlə razılaşmaq və bununla da sonsuz danışıqlar aparmaq imkanın var. Bu, Minsk razılaşmaları çərçivəsində Avropa İttifaqının Ukraynada həyata keçirdiyi Qərbin eyni sxemidir. İmzaladıq, amma indi bunu necə edə biləcəyimizi və ümumiyyətlə bunu edib-etməyəcəyimizi və bunun üçün nə tələb edəcəyimizi və s. Bundan sonra biz bu istiqamətdə digər sənədləri imzalayacağıq və biz danışıqları necə aparacağımızı da sonsuz müzakirə edəcəyik və guya biz danışıqlar aparırıq və sülh istəyirik. Tipik Avropa diplomatiyası.
Rusiya bu vəziyyətdə necə manevr edəcək? Mayın 19-da Azərbaycan və Ermənistan XİN rəhbərlərinin Moskvada görüşü gözlənilir. Görüşü gözləyək, şərhə davam edək.