Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında Moskva razılaşmalarının perspektivləri barədə Azadmedia.az-ın proqnozu

Mayın 25-də Moskvada üç ölkə liderinin görüşündən sonra Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan arasında nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrin qarşısının alınmasına dair razılaşmalar gözlənilirmi? Saziş doğrudan da həyata keçirilə bilər, yoxsa İrəvan yenidən “razılaşacaq”, imzalayacaq, sonra yenidən manipulyasiya etməyə başlayacacaq? Ermənistanda Rəcəb Tayyib Ərdoğanın prezident seçkilərində uduzacağına və Türkiyənin qərbyönlü olacağına ümid var idi. Ümidlər özünü doğrultmadı. Bu, İrəvanın növbəti ölən ümidi idi.
Ermənistan Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalayacaq. İrəvanın bəyan etdiyi, lakin eyni zamanda razılaşmalara əməl etmədiyi hər şey sonda Azərbaycanın istədiyi kimi olacaq. İrəvan nəqliyyat və iqtisadi əlaqələrin blokunu açmaq üçün Qarabağı nəzərə alaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün sənədli şəkildə tanınmasına razılıq verməli olacaq.
Bu həftə Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan baş nazirlərinin müavinləri liderlərin göstərişi ilə görüşəcəklər.
İqtisadi amil həm Rusiya, həm də prosesin digər iştirakçıları üçün çox vacibdir. Rusiya Azərbaycan, İran və Hindistan üzərindən yüklərin tranzitinə imkan verəcək Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin reallaşmasına çox cəhd edir. Bu layihə bu gün Moskva üçün daha vacibdir.
Gələcəkdə Qarabağın erməni əhalisi ilə bağlı vəziyyət müəyyənləşəcək. Ya Azərbaycan vətəndaşı olacaqlar, ya da Ermənistana gedəcəklər.
Ola bilsin ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında hansısa ticarət olsun. Əsas vəzifə Zaqafqaziyada ticarət yollarının tamamilə açılmasıdır. Bu hər kəs üçün faydalıdır.

Hazırda Ermənistanın mövqeyi çox uyğunsuzdur. İnsanlar bazarlıq edəndə nə istədikləri bəlli olur, amma Ermənistan bir şey deyib, başqa şey edəndə bu, problem yaradır. Onun nəyə nail olmağa çalışdığı bəlli deyil.
Ermənistanın özündə də belə fikir formalaşıb ki, indi Ermənistan şəraitin təzyiqi altında reallığı qəbul etməli olacaq.
Erməni mediası yazır ki, Paşinyan Moskvada Laçın dəhlizi məsələsinin müzakirə olunduğunu və danışıqların yekunlarına görə Ermənistan üçün nəticələrin qənaətbəxş olmadığını bildirir.
Moskva görüşü bir daha göstərdi ki, Moskva konkret olaraq Ermənistanın tərəfində dayanmayacaq. Moskva üçün Azərbaycan üzərindən tranzit məsələsi indi əvvəlkindən qat-qat vacib olub.

Bugünkü geosiyasi və geoiqtisadi vəziyyətdə Rusiya üçün vahid iqtisadi məkanın, vahid bazarın formalaşması, postsovet məkanı ölkələrinin olacağı, Türkiyə və Çinlə əlaqələrin qurulması vacibdir.

Buna görə də İlham Əliyev Moskvada Aİİ-nin iclasında iştirak etdi. Bu gün bu, xüsusilə Rusiya üçün vacibdir və Azərbaycan üçün də faydalar var. Aİİ-də Ermənistanla deyil, Azərbaycanla qarşılıqlı əlaqə qurmaq daha sərfəlidir. Çünki Azərbaycanın iqtisadiyyatı Ermənistan iqtisadiyyatından qat-qat böyükdür, üstəlik, böyük tranzit potensialı, sabit valyutası var, üstəlik, Azərbaycan öz sözünün üstündə duran biznes tərəfdaşıdır. Cənab Prezident İlham Əliyev nəsə deyibsə, bu, faktdır, belə də olacaq. Azərbaycanın mövqeyi dəyişməyəcək. Bu, ölkələr tərəfdaşın sözünün üstündə durması ilə razılaşdıqda çox vacibdir.