İsrail blokadanı aradan qaldırıb
11 həftəlik tam blokadadan sonra İsrail hökuməti BMT-nin cəmi beş yük maşını ilə Qəzza zolağına ərzaq yardımı, o cümlədən körpə qidası keçirməsinə icazə verdi. Lakin BMT-nin humanitar məsələlər üzrə rəhbəri bu addımı “çətinliklə boğulan bir xalq üçün dənizdə bir damla” adlandıraraq, bölgədə humanitar fəlakətin sürətlə yaxınlaşdığı barədə xəbərdarlıq etdi.
Baş nazir Benyamin Netanyahu, bu qərarın ABŞ Senatından gələn diplomatik təzyiqlər nəticəsində qəbul edildiyini etiraf etdi, lakin yardımların yalnız İsrail ordusu və təhlükəsizlik şirkətlərinin nəzarətində, yeni ABŞ dəstəkli plan çərçivəsində paylanacağını bildirdi – bu plan isə BMT və digər beynəlxalq yardım təşkilatları tərəfindən rədd edilib. Onlar bu yanaşmanın neytrallıq və müstəqillik prinsiplərinə zidd olduğunu, yardımı siyasi məqsədlərə bağladığını və ehtiyacı olanların çoxunu - yaşlılar, əlillər və yerdəyişməyə məcbur olanları - yardımdan faktiki olaraq uzaqlaşdıracağını bildiriblər.
Bu arada, İsrailin hava hücumları davam edir: yalnız bir gündə 40-dan çox insan həyatını itirib, o cümlədən Nuseyrat qaçqın düşərgəsində sığınacaq kimi istifadə edilən məktəbə endirilən zərbə nəticəsində beş nəfər ölüb. İsrail ordusu hücumları “HƏMAS-ın komanda mərkəzinə” qarşı həyata keçirdiyini iddia etsə də, insan haqları təşkilatları və yerli sakinlər mülki itkilərin artmasından narahatdır.
Aclıq və dərman çatışmazlığı nəticəsində son 11 həftədə azı 57 uşağın həyatını itirdiyi Qəzzada, BMT və yardım qurumları artıq 8,900 yük maşını yardımın keçməsi üçün hazır vəziyyətdə olduğunu bəyan ediblər. Lakin İsrailin bu yardımların hansı mexanizmlərlə və kimlərin vasitəsilə paylanacağına dair tələbləri, prosesi çətinləşdirir və beynəlxalq humanitar hüquq normalarına zidd hesab olunur.
İsrailin daxili siyasi arenasında isə yardım qərarı mübahisələrə səbəb olub. Ultra sağçı siyasətçilər Netanyahuya təzyiq edərək, yardımların HƏMAS-ı gücləndirəcəyini, əsirlərin isə hələ də tunellərdə saxlanıldığını qeyd edirlər. Digər tərəfdən, beynəlxalq liderlər - Britaniya, Fransa və Kanada başçıları bu yardımı “tamamilə qeyri-kafi” adlandıraraq, İsraili hücumları dayandırmağa və blokadanı qaldırmağa çağırıblar, əks halda “konkret tədbirlər” görüləcəyini bildiriblər.
Netanyahu isə cavab olaraq bu tənqidləri “İsrailin müdafiə müharibəsinə qarşı çağırış” adlandırıb və Avropa liderlərini keçmiş ABŞ Prezidenti Donald Trampın planını qəbul etməyə səsləyib. Eyni zamanda, “bütün Qəzza üzərində nəzarət qurulacağı” və “əsirlərin azad olunması üçün HƏMAS-ın hərbi gücünün tamamilə məhv ediləcəyi” vəd olunub.
Bu arada, bölgədə vəziyyət daha da ağırlaşır – bir çox fələstinli ailə gündə cəmi bir dəfə yemək yeyə bildiklərini, ərzaq və dərmanların astronomik qiymətlərə satıldığını, bazarlarda məhsul tapmağın isə artıq qeyri-mümkünə çevrildiyini bildirir. Beynəlxalq ictimaiyyətin diqqəti Qəzzada bir sualdır: beş yük maşınılıq mərhəmət yetərli olacaqmı, yoxsa bu, sadəcə aclıq üzərində çəkilmiş siyasi dekorasiyadır?