Kodak şirkətini xatırlayırsınız? 1997-ci ildə Kodak-da təxminən 160.000 işçi var idi.
Dünyada çəkilən fotoşəkillərin təxminən 85%-i Kodak kameraları ilə aparılıb. Son bir neçə il ərzində mobil kameraların artması ilə Kodak Camera Company bazardan kənarda qaldı. Hətta Kodak tamamilə müflis oldu və bütün işçiləri işlərinini itirdi.
Eyni zamanda aşağıdakı kimi bir çox məşhur şirkətlər sıradan çıxdılar:
HMT (saat)
BAJAJ (स्कूटर)
DYANORA (TV)
MURFİ (RADIO)
NOKIA (Mobil)
RAJDOOT (velosiped)
Səfir (avtomobil)
Yuxarıda göstərilən şirkətlərin heç biri keyfiyyətsiz deyildi. Bu şirkətlər bəs niyə müflis oldular? Çünki zamanla özlərini dəyişə bilmədilər.
İndiki anda dayanaraq, yəqin ki, dünyanın növbəti 10 ildə nə qədər dəyişə biləcəyini düşünmürsünüz! Və bugünkü 70%-90% iş yerləri yaxın 10 ildə tamamilə bitəcək. Biz yavaş-yavaş “Dördüncü Sənaye İnqilabı” dövrünə qədəm qoyuruq.
Bu günün məşhur şirkətlərinə baxın-
UBER sadəcə proqram adıdır. Ən əsası, onların öz avtomobilləri yoxdur. Ancaq bu gün dünyanın ən böyük taksi yarmarkası UBER-dir.
Airbnb bu gün dünyanın ən böyük otel şirkətidir. Amma gülməlisi odur ki, onların dünyada bir dənə də olsun oteli yoxdur.
Eynilə, Paytm, Ola Cab, Oyo və s. kimi saysız-hesabsız şirkətlərə misal çəkmək olar.
Bu gün Amerikada yeni hüquqşünaslar üçün iş yoxdur, çünki IBM Watson adlı hüquqi proqram istənilən yeni hüquqşünasdan daha yaxşı müdafiə edə bilər. Beləliklə, amerikalıların demək olar ki, 90%-nin yaxın 10 ildə heç bir işi olmayacaq. Qalan 10% qənaət ediləcək. Bunlar 10% ekspertlər olacaq.
Təzə həkim də işə başlayıb. Watson proqramı xərçəng və digər xəstəlikləri insanlardan 4 dəfə daha dəqiq aşkarlaya bilir. Kompüter intellekti 2030-cu ilə qədər insan intellektini üstələyəcək.
İndiki avtomobillərin 90%-i yaxın 20 ildə yollarda görünməyəcək. Qalan avtomobillər ya elektriklə, ya da hibrid avtomobillərlə işləyəcək. Yollar yavaş-yavaş boşalacaq. Benzin istehlakı azalacaq və neft hasil edən ərəb ölkələri yavaş-yavaş müflisləşəcək.
Avtomobil almaq istəyirsinizsə, Uber kimi bir proqramdan maşın istəyəcəksiniz. Və siz maşın istəyən kimi tam sürücüsüz maşın gəlib qapınızın qabağında dayanacaq. Eyni avtomobildə bir neçə nəfərlə səyahət etsəniz, adambaşına avtomobilin icarəsi velosipeddən az olacaq.
Sürücüsüz avtomobil idarə etmək qəzaların sayını 99% azaldacaq. Və bu səbəbdən avtomobil sığortası dayanacaq və avtomobil sığortası şirkətləri sıradan çıxacaq.
Yer üzündə maşın sürmək kimi şeylər artıq rast gəlinməyəcək. Avtomobillərin 90%-i yoldan boşalanda yol polisi və parkinq işçiləri tələb olunmayacaq.
Pulun da tərifi dəyişir. Əvvəllər nağd pul var idi, indiki dövrdə o, “plastik pul”a çevrilib. Kredit kartı və debet kartı kəşvi də bir neçə gün əvvəl idi. İndi bu da dəyişir və mobil pul kisəsi dövrü gəlir: Paytm-in böyüyən bazarı, bir kliklə mobil pul əməliyyatları.
Yaşlandıqca dəyişə bilməyənləri, yaş özü dəyişdirəcək. Zamanın nəbzini tutmağa çalışın.
Tərcümə etdi: Orxan Cəfərov