Yeniyetmə sevgisi gözəldir, lakin valideynlər və müəllimlər üçün çoxlu narahatlıqlar gətirir. Yetkinlər aşiq bir yeniyetməni bacarıqla dəstəklədikcə, ona psixoloji travma verməmək üçün ilk yeniyetmə sevgisi barədə kiçik araşdırma apardım.
Azadmedia.az-ın gəldiyi qənaətə görə cəmiyyətdə yeniyetmə sevgisi haqqında fikirlər yüksəkdir, çox romantikdir. Amma o qədər də romantikadan deyil, bu hadisənin sonrakı həyat üçün böyük əhəmiyyətindən - insanın xoşbəxt olub seviləcəyindən, yoxsa təhqiri, əzab-əziyyəti, hətta nifrəti seçib-seçməyəcəyi barədə danışmaq lazımdır. İlk kobud imtina gələrsə, məktəbdə lağ edərlərsə, valideynlər dəstək verməzlərsə, bu dəhşətli emosional vəziyyətlə tək qalan bir yeniyetməni düşünək. Bu, onun bütün sonrakı münasibətlərinə təsir edə bilər.
Bu dövr valideynlər üçün də bu çətin dövrdür.
Adının çəkilməsini istəməyən məktəb psixoloqu hazır: "Mən bir neçə il elitadan tutmuş müəllimlərdən çox polisin olduğu məktəblərdə işləmişəm. Fərqli valideynlər gördüm. Çoxları uşağına emosional olaraq uyğunlaşır. Ancaq soyuq, dominant olanlar da var, belələri uşağın bir drama keçdiyini hiss etməyə bilər. Bu, valideynin şəxsiyyətindən, ailədəki tərbiyənin növündən asılıdır. Həddindən artıq qorunmanın bir növü indi yayılmışdır. Valideynlər "yaxşı oğlanlar və qızlar" böyüdürlər ... sözün ən pis mənasında: həyata tamamilə uyğun olmayan insanlar... Valideynlər hətta zahiri görkəmi də çox acı sözlərlə tənqid edirlər. Bu, övladınızın seçdiyini ucuzlaşdırmaqdır. Övladın aşiq olduğuna qiymət vermək övladınıza düşmən olmaqdır. Təkcə bu deyil, valideyn nə qədər “pis qızdır” desə, yeniyetmə bir o qədər də bunun əksini edəcək.
Bəzən valideyin sözü uşağın ağlına batır, o özü də seçdiyini artıq bəyənmir.
Qarşı tərəf tərk edildiyini göz yaşları içində qarşılayır. O zaman övlada ağlamaq şansı verin. Uşaq ayrılığa məyis olsa, amma onu yaşamağa icazə verilmədisə, kədər bütün həyatı boyu "parlaya" bilər. Valideynlər tez-tez deməlidirlər ki, bu ilk sevgidir. Ondan düzgün çıxsan, bu, sağalmayan yara deyil, dəyərli təcrübə olacaq.
İlk sevgi çox vaxt məktəb illərinə düşür. Burada müəllimin rolu nədir?
Məktəbdə on ildən çox işləyən demək olar ki, bütün müəllimlərdə peşəkar deformasiya var. Bunun mənası nədi? Onların “daxili övladı”. "Daxili uşaq" yeniyetmələri anlamağa kömək edən öz duyğularıdır. Bəzən onlar lağ edəcəklər, ata-anasını məktəbə çağıracaqlar. Onlar hər kəsin qabağına bir söz qoyub şərh verə bilərlər: " paralel sinfə qaçmaq lazım deyil!" Və əgər “daxili uşaq” canlıdırsa, yeniyetmə dalğasına köklənmək qabiliyyəti canlıdır. Uşaqlar belə müəllimlərə güvənir, sirlərini bölüşürlər. Çox vaxt belə müəllimlər, məsələn, ədəbiyyat vasitəsilə münasibətləri öyrədə, sevgi haqqında danışa bilərlər.
Sinif yoldaşları aşiq cütlükləri zəhərləyir?
Əgər yeniyetmə liderdirsə, özü üçün ayağa qalxa biləcək. Kənar adam varsa - hekayə fərqli olacaq. Onlara deyin ki, hissləri hər kəsə göstərmək lazım deyil: uzun müddət bir yerdə durun. Məktəbdən kənarda gəzə, yazışa bilərsən. Vurğulayın: gizlənmək lazım deyil, sadəcə xarici amillər var. Uşaqlarınıza başa salın ki, siz daha müdrik olmalı və hər kəsə açıq olmamalısınız.