Kreml D.Trampın qəzəbinə bu cür reaksiya verib
ABŞ Prezidenti Donald Trampın Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə qarşı səsləndirdiyi sərt ifadələr beynəlxalq gündəmin əsas mövzularından birinə çevrilib. Tramp, Rusiyanın Ukraynaya qarşı həyata keçirdiyi ən böyük hava hücumlarından sonra Vladimir Putini “tamamilə dəli” adlandıraraq, onun şəhərlərə raket atıb günahsız insanları səbəbsiz yerə öldürdüyünü bildirib. Trampın bu açıqlamaları Kremlin reaksiyasına səbəb olub. Rusiya prezidentinin sözçüsü Dmitri Peskov Trampın sözlərini “emosional yüklənmənin nəticəsi” kimi qiymətləndirib və bu fikirlərin hamının iştirak etdiyi gərgin mühitlə bağlı olduğunu deyib.
Trampın bu sərt çıxışları Rusiyanın Ukraynaya qarşı keçirdiyi ən genişmiqyaslı hava hücumları fonunda baş verib. Şənbədən bazar gününə keçən gecə Rusiya 367 dron və raketlə Ukrayna ərazisini vurub, nəticədə azı 13 nəfər həlak olub, onlarla insan yaralanıb. Ardınca, bazar axşamından bazar ertəsi səhərədək Rusiya daha 355 dron hücumu həyata keçirib, bu dəfə 10 nəfərin həyatına son qoyulub. Ukraynanın Hərbi Hava Qüvvələri bu hücumu indiyədək yalnız dronlardan istifadə edilən ən böyük hava zərbəsi adlandırıb. Rusiya isə açıqlamasında hücumların Ukraynanın Rusiya ərazisindəki sosial infrastruktur obyektlərinə etdiyi zərbələrə cavab olduğunu bildirib.
Bu hadisələr fonunda Almaniya kansleri Fridrix Merz Ukraynaya verilən silahlara dair məsafə məhdudiyyətlərinin ləğv edildiyini bəyan edib. Merzin sözlərinə görə, bundan sonra Ukrayna Rusiya ərazisindəki hərbi hədəfləri vura biləcək. Bu açıqlama Almaniyanın Kiyevə uzaqmənzilli Taurus raketləri verəcəyi ilə bağlı ehtimalları artırıb. Həmin raketlərin təxminən 500 kilometr mənzili var və bu, indiyədək Ukraynaya verilən digər sistemlərdən daha uzaq məsafəyə zərbə endirmək imkanı verir. Rusiya isə bu silahların tədarükünü “təhlükəli addım” adlandıraraq, bunun müharibəni daha da alovlandıra biləcəyini bildirib.
Digər tərəfdən, ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə Rusiya və Ukrayna arasında sülh danışıqlarına yenidən təkan verilməyə çalışılır. Keçən həftə Tramp və Putin arasında iki saatlıq telefon danışığı baş tutub. Tramp danışığın çox məhsuldar keçdiyini və danışıqların dərhal başlayacağına inandığını bildirib. ABŞ Prezidenti həmçinin qeyd edib ki, əgər sülh danışıqlarında irəliləyiş əldə olunmasa, Vaşinqton bu prosesi davam etdirməyəcək. Ukrayna 30 günlük atəşkəs təklifini qəbul etdiyini açıqlasa da, Rusiya yalnız gələcəkdə mümkün sülh barədə “memorandum” üzərində işləməyə hazır olduğunu bəyan edib. Kiyev və Avropa liderləri isə bu yanaşmanı Moskvanın vaxt qazanmaq üçün istifadə etdiyi bir taktik olaraq görür.
Tramp, Putinlə yanaşı Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskini də sərt tənqid edib. O, Zelenskinin çıxışlarını “problemlərə səbəb olan” və “ölkəsinə heç bir fayda verməyən” ritorika adlandırıb və bu cür ritorikanın dərhal dayandırılmalı olduğunu bildirib. Bu açıqlamalar ABŞ-ın müharibəyə dair mövqeyində bir tərəfdən daha sərt ritorikanın, digər tərəfdən isə sülh axtarışlarının paralel davam etdiyini göstərir.
Müharibə isə həm səngərlərdə, həm də diplomatik masada davam edir. Rusiya hazırda Ukrayna ərazisinin təxminən 20 faizinə, o cümlədən 2014-cü ildə ilhaq etdiyi Krım yarımadasına nəzarət edir. 16 mayda İstanbulda keçirilən danışıqlar 2022-ci ildən bəri tərəflər arasında ilk birbaşa təmas olsa da, real nəticə əldə olunmayıb. Son günlərdə baş tutan əsir mübadiləsi istisna olmaqla, tərəflər arasında atəşkəsə nail olmaq üçün ciddi irəliləyiş qeydə alınmayıb. Hazırkı vəziyyət göstərir ki, qarşıdakı günlərdə həm döyüş meydanında, həm də diplomatik cəbhədə gərginlik artmaqda davam edəcək.