BMT Təhlükəsizlik Şurasının bazar günü keçirilən fövqəladə iclası dünya diplomatiyasının sınağa çəkildiyi gərgin debatlarla yadda qaldı. ABŞ-ın İranda yerləşən üç nüvə obyektinə endirdiyi zərbələr beynəlxalq ictimaiyyətin narahatlığına səbəb olmaqla yanaşı, bəzi ölkələr arasında dərin fikir ayrılıqlarını da üzə çıxardı.

ABŞ-ın BMT-dəki səfiri Doroti Şea zərbələri qətiyyətlə müdafiə edərək bildirdi ki, “ABŞ öz vətəndaşlarını, maraqlarını və müttəfiqlərini qorumaq üçün qərarlı şəkildə hərəkət etməyə məcbur qaldı.” Ona cavab olaraq, İranın BMT-dəki səfiri Əmir Səid İravani ABŞ-ı “diplomatiyanı məhv etməkdə” ittiham etdi və Tehranın cavabının “vaxtını, formasını və miqyasını” hərbçilərin müəyyən edəcəyini bildirdi.

BMT baş katibi Antonio Quterreş vəziyyətin təhlükəli həddə çatdığını bəyan etdi: “Biz hazırda qisasın qisası ilə cavablandığı bir dəhşət girdabına sürüklənirik. Yeganə çıxış yolu diplomatiyadır.” Quterreş həmçinin İranı Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinə (NPT) tam şəkildə riayət etməyə çağırdı.

Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyin rəhbəri Rafael Qrossi isə daha sərt xəbərdarlıq etdi: “Əgər diplomatiya pəncərəsi bağlansa, qeyri-proliferasiya rejimi çökə bilər və zorakılıq ağlasığmaz səviyyələrə çata bilər.” O, həm İsrailə, həm də İrana döyüşləri dayandırıb beynəlxalq müşahidəçilərə şərait yaratmağa çağırdı.

İsrailin BMT-dəki nümayəndəsi Deni Danon ABŞ zərbələrinə tam dəstək verərək bildirdi: “Nüvə İranı həm bizim, həm də sizin üçün ölüm hökmüdür.” Rusiya və Çin isə ABŞ və İsrailin hücumlarını kəskin şəkildə pisləyib, beynəlxalq hüququn pozulduğunu bəyan etdilər.

Britaniyanın səfiri Barbara Vudvord vəziyyəti “həlledici məqam” kimi qiymətləndirərək, əsas prioritetin gərginliyin azaldılması olduğunu vurğuladı. ABŞ prezidenti Donald Tramp isə əvvəlcə qərar vermək üçün iki həftə vaxt istəmişdi, lakin cəmi bir neçə gün sonra hücum əmri verdi.

Hazırkı vəziyyət yeni müharibə ehtimalını artırmaqla yanaşı, beynəlxalq hüquq, nüvə təhlükəsizliyi və diplomatik vasitələrin effektivliyi ilə bağlı sualları da gündəmə gətirib. Təhlükəsizlik Şurasında səslənən bəyanatlar isə bir daha göstərdi ki, Yaxın Şərqdə sülh sadəcə çağırışlarla deyil, real və uzlaşdırıcı addımlarla mümkündür.