Türkiyəli Diplomat Hulusi Kılıç - Yeni bir bölgesel güç oluştu - Türk dünyası gücü!

Türkiyəli Diplomat Hulusi Kılıç - Yeni bir bölgesel güç oluştu - Türk dünyası gücü! - Reportaj

9-03-2021, 09:16

Türkiyeli diplomat Hulusi Kılıç Azerbaycan ziyaretinde, AzadMedia.az editörü Ülker Piriyeva' ya Türk Dünyası ile ilgili özel açıklamalarda bulundu.

SSCB dağıldıktan sonra Türk dünyası ülkeleri bağımsızlıklarını bir bir elde etmeye ve daha da yakınlaşmaya başladı. Uzun yıllar belli bir yolda devam ettiler. Karabağ savaşı döneminde bu ülkeler yeniden bir araya geldi. SSCB den bu yana olan dönemi, Türk dünyası üzerinden değerlendirmenizi ve Türk dünyasıyla bağlı öngörülerinizi aktarmanızı isterdik.

1991 yılında kardeş Cumhuriyetler bağımsız olduklarında ilk tanıyan ülke Türkiye oldu. İlk tanımak çok önemli, çünki ilk tanındığınız zaman dünya size değer veriyor ve peş peşe tanıyor sizi. Dolayısıyla bu çok önemli. Ayrıca Türkiye kardeş Cümhuriyetlerin tanınması için büyük gayret sarf eyledi. Dolayısıyla Türkiye o dönemde üzerine düşeni yaptı. Mesela gelelim, Azerbaycana - bizim ikiz kardeşimiz. Diğerleri kardeşlerimiz.

Azerbaycan toprakları işgal edildiğinde, 1993 yılında Ermenistanla sınırını bağladı. Bu dünyada bir başka örneği yoktur. Ki bir ülke başka ülke için üçüncü bi ülkeyle sınırını bağlıyor. Bu kardeşliğin ne kadar değerli olduğunu anlıyoruz. Yani 28 yıldır o sınır bağlı və o sınır sadece açılır, ilk olarak, Azerbaycanın tehlikesizliyi ortadan kalkmalı. İkincisi sayın Cumhurbaşkanı bu işe razılığını vermeli. 97-98 yılllarına geldiğimiz zaman Bakü-Tiflis-Ceyhan projeleri gündemde.
Bazı ülkeler istiyorlar ki, bu proje Türkiye üzerinden geçmesin. Ama Ulu Önder Haydar Aliyev, bu projenin Türkiyeden geçmesi için bütün baskılara göğüs geldi.

Ve proje gerçekleşti. 2700 kilometrelik Hazarın Aralık denizi ile buluştuğu bir projedir bu. Çok önemli bir projedir. Kardeşliğimizin diğer bir tezahürüdür. Azerbaycan savaşta olan bir ülkeydi, yani 2020 yılının 25 Eylülüne kadar savaştaydı. Daha sonra işte, Bakü Tiflis Erzurum doğal gaz, daha sonra Bakü Tiflis Kars demir yolu Asrın projesi Pekini Londraya birleştiren proje. Daha sonra TANAP. Bunlar Sayın İlham Aliyevin döneminde gerçekleşti. Ayrıca, 2007 de PETKİM i satın aldı Azerbaycan, PETKİM muhteşem bir projedir. Ben PETKİM de idare heyeti üzvu idim, 3,5 yıl. PETKİM iki tane altın çocuk doğurdu – STAR rafinerisi ki, çok muazzam bir proje. Oraya 5 milyarlık yatırım yapıldı. İkincisi de, PETLİM – Akdenizde bir petrol limanı –bu da bi tane- ikisi de benzersiz ve tek proje.

Şimdi Azerbaycan a baktığımız zaman böyle bir şey, yani, savaşta olan genç bir ülke Türkiye ye mega yatırımlar yapıyor. Ve Türkiye de milyonlarca insana iş veriyor. İş alanı yaratıyor, sermaye koyuyor. Yani öyle bir dönemler vardı ki, Türkiye ye hiç sermaye gelmezken STAR Rafineri yapıldı. Biz bunları biliyoruz. Sonra baktığımız zaman, Azerbaycan 2010 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik konseyinin geçici üyesi oldu. SSCB den çıkan ilk ülkedir Azerbaycan. Bu çok önemli, ayrıca, Azerbaycan 2011 yılında Koşulmama harekatına katıldı.

-Baktığınız zaman, bu gün petrol parası, neft parası nereye gitti diyenler o toprakları nasıl kurtardığımızı gördüler. O 44günlük Vatan Savaşıdır ve Şanlı Karabağ Zaferidir sonuç. Kim ne derse desin, bu Zafer onun ıspatıdır işte.

Şimdi Türk Cumhuriyetlerine gelince, 91 de. 92 den itibaren Zirveler yapılmaya başladı. Türk devletleri başkanları bir araya geliyordu ama, düzenli bir araya geliş değildi. Türkiye onları da tanıdı, hiç bir zaman ayrım yapmadı. 2009 yılına gelinceye kadar bu Türk Cumhuriyetleri Devlet başkanları Zirveleri tesadüfe yapılıyordu. Ama 2009 yılında Nahçıvanda Nahçıvan anlaştması yapıldı. Ben o zaman Azerbaycanda büyükelçiydim. Orada muhteşem bir anlatşma yapıldı. Türk Konseyi kuruldu.

Türk Konseyi Avrupa Birliğinin bir benzeridir. Hiç kimse Türk Konseyine farklı bakmasın. Bu soy birliği, dil birliği, kültür birliğimize dayanan bir birliktir. Avrupa Birliği neyse, odur. Bu bir NATO değildir. Bir emektaşlık Şurası diyelim, neticede Türk konseyi - Türk Keneşi kuruldu.

44 günlük Vatan savaşı sürecinde Türk Konseyi Azerbaycanımızın yanında oldu. Ayrıca bu süreçte Türkiyenin Azerbaycana verdiği destek, diğer kardeş Cumhuriyyetleri de cesaretlendirdi. Kazakistan Cumhurbaşkanı, Özbekistan Cumhurbaşkanı onların da dayanışmalarını gördük. Dolayısıyla Türk dünyası toparlanıyor, daha da güçleniyor, bundan sonra daha da güçlü olacak. Gördüler ki, Türkiye hiç kimseyi umursamıyor. Her zaman kardeşinin yanında, sonuna kadar gidecek ve bu da çok güzel bir örnektir, tüm dünyaya. O bakımdan baktığımız zaman, Türk dünyası giderek, gelişiyor.

Türk dünyasına AzadMedia.az aracılığı ile mesajınız ne olurdu
Artık bu sene 30. Bağımsızlık yılını kutluyor Türk dünyası, artık sorunlarını iyice çözdüler, bu gün fakir olan Türk devleti yok gibi.
Baktığınız zaman Türkmenistan, Kazakistan, Azerbaycan, Özbekistan, Türkiye birlikte 5 milyonluk Kirgizistanı biz başımızda taşırız. Türk dünyasında da bir birimizle daha çok dayanışmamız lazım.

Soy birliğimiz, dil birliğimiz, medeniyyet birliğimizi esas alarak biz kendi yolumuzda yürümemiz lazım, başkası ne derse desin, biz bir NATO değiliz, bizim soybirliği , dil birliği, kültür birliğimizden gelen bir oluşumuz var. Kimseye karşı değiliz, kimsenin toprağında gözümüz yok, ama bizim toprağımıza göz dikenleri 44 günde ne hale getirdiğimizi her kes gördü, dünyanın gözü önünde, 4 aydır sular durulmuyor Ermenistanda. O halde, bizim hakkımızı almasınlar, biz kimsenin hakkını istemiyoruz. Bizim toprağımıza göz dikmesinler, kimsenin toprağında gözümüz yok, yeter ki, dürüst olsunlar, açık olsunlar diğerleri. Bir gerçek var ortada artık. Donmuş ihtilaflar sorununu da Cenab Prezident ortadan kaldırdı. Birleşmiş Milletlerin 4 kararını uyguladı, hemsedrler sistemini de toprağa gömdü.

Bi defa bu savaşın kazananları şunlardır-
- Biz topraklarımızı geri aldık.
- Türkiye Azerbaycan kardeşliği geleceğe yönelik olarak iyi bir yere geldi. Bu yol çok mükemmel bir yol. Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Sayın İlham Aliyev gibi dünya liderlerimiz var.
- Bütün dünya, Türkiye Azerbaycan Ordusunun emektaşlığını gördü ve gelecekte daha da güçlü olacağını anlamış oldu. O nedenle bizim yolumuz açıktır, bizim yolumuza dostlar çıksın, düşmanlar uzak kalsın. Onu arzu ediyoruz. Biz dostluk için, emektaşlık için varız.

- Mustafa Kemal Atatürkün dediği gibi – Biz ülkemizde sulh dünyada sulh istiyoruz. Bu sulhu bozanlar 44 günde sonucunu gördüler. O bakımdan yeni bir bölgesel güç oluştu. Bu, Türk dünyası gücü! Buna da Pakistanın katılması ile birlikte, artık tek kutuplu dünya yok, çok kutuplu dünya var, o çok kutuplu dünyada da, Azerbaycan, Türkiye, Pakistan ve diğer Türk Cumhuriyetlerinin oluşumuyla bir gerçek oluştu.