Aberdin Universitetinin britaniyalı alimləri adi mamırdan şəhər mühitində havanın çirklənmə səviyyəsini izləmək üçün istifadə oluna biləcəyini aşkar ediblər. Tədqiqat Frontiers in Geochemistry (FIG) elmi jurnalında dərc olunub.

Komanda Aberdin şəhərindəki parklardan və digər ictimai yerlərdən alınan mamır nümunələrinə diqqət yetirib. Toplanmış nümunələr ən çox yayılmış atmosfer çirkləndiricilərindən biri olan polisiklik aromatik karbohidrogenlərin (PAH) tərkibinə görə təhlil edilmişdir. Bəzi PAH-lar güclü kanserogen xüsusiyyətlərə malikdir və eyni zamanda mutagen ola bilər və sağlam dölün inkişafına mane ola bilər.

Mamırlar su və qida maddələrini kök sistemlərindən deyil, birbaşa havadan aldıqları üçün atmosfer çirkləndiricilərini effektiv şəkildə toplayırlar.

Təcrübə göstərdi ki, istənilən şəhər sakini, istəsə, asanlıqla mamır toplaya və onlardan PAH-ların mövcudluğunu qiymətləndirmək üçün istifadə edə bilər. Bu, həvəskar alimlərə dünyanın şəhər və qəsəbələrində havanın keyfiyyətinin monitorinqində mühüm rol oynamağa imkan verir.

“Ən maraqlı kəşflərdən biri müxtəlif əhali mərkəzləri arasındakı fərqlər idi. Mən yol kənarındakı mamırların əhəmiyyətli miqdarda PAH ehtiva edəcəyini gözləsəm də, pandemiyadan sonra turizm fəaliyyəti bərpa olunanda eyni şey yaşayış yerlərində də baş verdi,” tədqiqatın aparıcı müəllifi Dr. Thomas Denmark qeyd edir.