Sidney Universitetinin avstraliyalı geoloqları 700 milyon ildən çox əvvəl baş vermiş Yer kürəsinin qlobal buzlaşmasının səbəbini aşkar ediblər. 57 milyon il ərzində planetimiz qütblərdən ekvatora qədər buzla örtülü qaldı. Araşdırma “Geology” elmi jurnalında dərc olunub.
Komanda plitələrin tektonikasının kompüter simulyasiyalarını aparıb və belə nəticəyə gəlib ki, soyutma atmosferdə karbon qazının (CO2) aşağı konsentrasiyası ilə bağlıdır.
“Biz sirri həll etdiyimizi düşünürük. Buzlaşmaya vulkanik karbon qazının tarixən aşağı emissiyaları, eləcə də indiki Kanada ərazisində böyük süxur kütləsinin aşınması, atmosferdən karbon dioksidi udan proses səbəb olub”, - deyə tədqiqatın aparıcı müəllifi Dr. Adriana Dutkiewicrin fikrincə, o dövrdə Yer kürəsində çoxhüceyrəli heyvanlar və ya quru orqanizmləri olmayıb. İstixana qazlarının konsentrasiyası demək olar ki, tamamilə vulkanlar tərəfindən CO2-nin buraxılmasından və aşınma prosesi zamanı karbon qazının silikat süxurları tərəfindən udulmasından asılı idi.
Təxminən 717 milyon il əvvəl planetin tektonikası vulkanik fəaliyyəti minimuma endirdi və Kanadadakı dağ silsilələrinin aşınması karbonun çox hissəsini havadan çıxardı. Nəticədə atmosferdəki CO2 səviyyəsi buzlaq səviyyələrinə düşərək milyonda 200 hissədən aşağı düşmüşdür ki, bu da indiki səviyyələrin yarısından azdır.
Geoloqlar qeyd ediblər ki, tarixi perspektivdə vəziyyət təkrarlana bilər, çünki bu gün tektonika Yerdəki vulkanik aktivliyi yenidən ləngidir.
Mətndə səhv var? Onu siçanla seçin və Ctrl+Enter düyməsini basın.