Avstraliyanın Sidney Universiteti və Fransanın Sorbonna Universitetinin bir qrup alimi müəyyən ediblər ki, Mars planetinin cazibə qüvvəsi Yer okeanında dərin proseslərə təsir edir. Tədqiqat Nature Communications (NatComms) elmi jurnalında dərc olunub.

Əldə edilən məlumatlara görə, Yer və Mars arasında qarşılıqlı təsir dövrü 2,4 milyon il davam edir. “Böyük astronomik dövr” adlanan bu dövrdə planetimizdə dərin dəniz axınlarının gücü yüksəlir və azalır.

Tədqiqatın müəlliflərindən biri, Sidney Universitetinin professoru Dietmar Müllerin sözlərinə görə, Günəş sistemindəki planetlərin qravitasiya sahələri kəsişərək rezonans yaradır. Bu təsir planetlərin ekssentrikliyini dəyişir, bu onların orbitlərinin dairəyə nə qədər yaxın olduğunun ölçüsüdür.

Yer üzündə böyük astronomik dövrlər hər 2,4 milyon ildən bir daha çox günəş radiasiyasının daxil olduğu dövrlərə və daha isti iqlimlərə səbəb olur. Tədqiqatçılar istiləşmə hadisələrinin daha güclü dərin okean dövranı ilə əlaqəli olduğunu aşkar etdilər.

Alimlər hesab edirlər ki, bu təsir keçmişdə dənizlərin istiləşməsinin mühüm komponenti olub. Mümkündür ki, astronomik dövr Atlantik meridional çevrilmə dövriyyəsində (AMOC) yavaşlamanın ardınca gedəcək okean durğunluğunun bir hissəsini yüngülləşdirə bilər. AMOC Gulf Stream-ə nəzarət edir və Avropada mülayim iqlimi qoruyur.

“65 milyon il ərzində əldə etdiyimiz məlumatlara əsasən, isti okeanların daha güclü dərin dövriyyəsi var. Bu, hətta AMOC yavaşlasa və ya tamamilə dayansa belə, okeanın durğunluğunun qarşısını alacaq”, - həmmüəllif Dr. Adriana Dutkiewicz bildirib.