Tehran müharibənin baş verəcəyi təqdirdə bütün region ölkələrinin zərər görəcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
İran Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Abbas Arakçi xəbərdarlıq edib ki, BMT-nin İrana qarşı sanksiyalarının bərpası üçün “snapback” mexanizmini işə salmaq cəhdləri baş verərsə, bunun ardınca “sərt” cavab veriləcək. IRNA xəbər verir ki, o, bu barədə bazar günü parlamentin milli təhlükəsizlik və xarici siyasət komissiyasının hesabatı zamanı bildirib.

Komissiyanın mətbuat katibi İbrahim Rezainin sözlərinə görə, Ərakçi Tehranın diplomatiyaya sadiq qaldığını, lakin təzyiqlərə dözməyəcəyini vurğulayıb.

“İran heç vaxt danışıqlar masasını tərk etməyib və diplomatiyaya üstünlük verir, lakin sanksiyaların qaytarılması mexanizminin işə salınmasına sərt cavab verəcək”, - İRNA onun sözlərini sitat gətirib.

Ərakçi ABŞ-la Omanın vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqların sırf nüvə mövzularına aid olduğunu vurğulayıb. Dialoqun bərpasından bəri o, ABŞ-ın Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Stiv Vitkoffla üçü Maskatda, ikisi isə Romada beş raund danışıqlar aparıb.

Rezainin sözlərinə görə, nazir həmçinin bəyan edib ki, İranda uranın zənginləşdirilməsinə tam qadağa qoyulmasının yeganə tərəfdarı İsraildir. Eyni zamanda, Ərakçi regional zənginləşdirmə mərkəzinin yaradılmasına icazə verib, lakin ölkə daxilində bu cür əməliyyatların dayandırılmasını istisna edib.

O, həmçinin xəbərdarlıq edib ki, “müharibə olacağı təqdirdə bütün region ölkələri zərər görəcək”.

Rezainin qeyd etdiyi kimi, bəzi iranlı deputatlar davam edən dialoqa baxmayaraq, Vaşinqtonun yeni sanksiyaların saxlanmasına və tətbiqinə işarə edərək, ABŞ-la danışıqlara artıq şübhə ilə yanaşırlar.

"Snapback" mexanizmi nədir?

“Snapback” mexanizmi və ya sanksiyaların avtomatik qaytarılması BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2015-ci ildə İranla nüvə sazişini təsdiqləyən 2231 saylı Qətnaməsində təsbit edilib. Bu, sazişdə iştirak edən hər hansı dövlətə, onların fikrincə, sazişin şərtlərini pozduğu təqdirdə İrana qarşı beynəlxalq sanksiyaları geri qaytarmağa imkan verir.

Mexanizmin əsas xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, sanksiyalar BMT Şurasında müzakirə və səsvermə olmadan avtomatik olaraq qaytarılır. Yəni, digər ölkələr etiraz etsə belə, tədbirlər şikayət verildikdən 30 gün sonra qüvvəyə minəcək.

İndi Böyük Britaniya, Fransa və Almaniya bu mexanizmi işə salmaq imkanını nəzərdən keçirirlər. Qərar qəbul etmək üçün son tarix 18 oktyabr 2025-ci ildir. Sanksiyalar geri qaytarılarsa, bu, əslində nüvə sazişinə son qoyacaq və Tehran artıq uranı dinc yolla zənginləşdirmək hüququnun əsası kimi üzvlüyündə israr etdiyi Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsindən çıxmaqla hədələyib.

Xatırladırıq ki, 2018-ci ildə Vaşinqton prezident Donald Trampın qərarı ilə birtərəfli qaydada MDB-dən çıxmışdı. ABŞ yeni saziş çərçivəsində İrandan heç bir səviyyədə uranın zənginləşdirilməsini qəbul etməyəcəklərini bəyan edir. İslam İnqilabının Rəhbəri Ayətullah Əli Xamenei ABŞ-la danışıqların perspektivinə şübhə edərək, belə bir tələbi “həddindən artıq və narahatedici” adlandırıb.