Alimlər yağıntılarda - yağış və qardan tutmuş Arktikada əriyən suya qədər artan yüksək konsentrasiyalarda trifluoroasetik turşu (TFA) aşkar edirlər. Bu barədə “Nature” jurnalı yazır.

Materialda göstərilib ki, TFA “daimi kimyəvi maddələr” qrupuna aid olan sintetik komponentdir. O, ətraf mühitə sənaye istehsalı, həmçinin soyuducu maddələrin sızması və bir sıra pestisidlərin çürüməsi yolu ilə daxil olur.

Məqalə müəlliflərinin fikrincə, son bir neçə onillikdə Almaniya ərazisində ağacların yarpaqlarında triftorasetik turşunun miqdarı 5-10 dəfə artıb. Bundan əlavə, bu maddə Avropa ölkələrində çaylarda və Danimarkada yeraltı sularda tapılır.

Nəşrdən belə çıxır ki, TFA təbii yolla məhv edilmir. Bunun əvəzinə suda, torpaqda və canlı orqanizmlərdə toplanır. Buna görə də insanların qanında belə triftorasetik turşunun izlərinə rast gəlinir.

Hazırda bu maddənin nə qədər təhlükəli olması ilə bağlı mübahisə davam edir. Eyni zamanda, heyvanlar üzərində aparılan təcrübələrin nəticələri göstərir ki, yalnız suda və məhsullarda olandan yüz minlərlə dəfə yüksək olan TFA dozaları bədənə birbaşa zərər verə bilər.

Bununla belə, yeni tədqiqatlar trifluoroasetik turşunun insanların və heyvanların reproduktiv sağlamlığına, eləcə də ekosistemə potensial təsirini göstərir. Bunun fonunda Avropa alimləri TFA-nın zəhərli maddələr siyahısına əlavə edilməsi imkanlarını müzakirə etməyə başladılar. Bəzi ölkələrdə artıq belə bir yan məhsul verən pestisidlərin istifadəsinə qadağa qoyublar.