AzadMedia
Telegram Facebook Twitter Youtube Instagram

İlk şəhər parazitləri 60.000 il əvvəl neandertallarla birlikdə "miqrasiya edib"

  • + A
  • - A
  • 28-05-2025, 23:12

    İlk şəhər parazitləri 60.000 il əvvəl neandertallarla birlikdə "miqrasiya edib"

    Virciniya Texnologiya İnstitutundan bir qrup alim böcəklərin genetik tarixini izlədi və müəyyən etdi ki, onların "şəhər karyerası" mağaradan çıxan ilk insanlarla başlayıb. Böcəklərdən biri təxminən 60 min il əvvəl yarasalardan neandertallara "köçmüşdür" və o vaxtdan bəri o, bəşəriyyəti inamla müşayiət edərək, bəlkə də ilk əsl şəhər parazitinə çevrilmişdir.
    Yarasalarda qalan böcəklər son buz dövründən (təxminən 20 min il əvvəl) saylarını azaltmağa davam edərkən, insanları seçən parazitlər çiçəklənməyə başladı. Alimlər tam genomik məlumatlardan istifadə edərək, "insan" böcəklərinin sayının insan artımının demoqrafik dalğalarını təkrarladığını göstərdilər.

    Tədqiqatın aparıcı müəllifi Lindsey Miles izah etdi: "Biz effektiv populyasiya ölçüsünü izlədik - bu, nə qədər fərdlərin çoxalmada iştirak etdiyini əks etdirən göstəricidir və bu, bizə keçmiş növləri yenidən qurmağa imkan verir".

    Hər şey təxminən 60 min il əvvəl insanlar mağaralardan çıxanda başladı - onlarla birlikdə böcəklər də qaldı, əhalinin bir hissəsini "tutdu", sonradan onların genetik müxtəlifliyini əks etdirdi. İnsanlar Mesopotamiyadan tutmuş müasir meqapolislərə qədər yaşayış məntəqələri qurmağa başlayanda böcəklər böyümə üçün ideal şərait əldə etdilər və onların əhalisi kəskin şəkildə artdı.

    Bu, onları şəhərləşmiş mühitdə həyata uyğunlaşan ilk növlərdən birinə çevirir ki, bu da elm adamlarına şəhərlərin gələcək böyüməsində parazitlərin və infeksiyaların yayılmasının proqnozlaşdırılması üçün vacib material verir.

    Maraqlıdır ki, 20-ci əsrdə DDT insektisidindən geniş istifadə edildikdən sonra yataq böcəkləri demək olar ki, yoxa çıxdı. Lakin emal başlandıqdan beş il sonra onlar sağalmağa və zəhərə qarşı müqavimət göstərməyə başladılar.

    Alimlər artıq bu müqavimətlə əlaqələndirilə bilən mutasiya aşkar ediblər və son 120 il ərzində - XIX əsrin muzey nümunələrinə qədər toplanmış nümunələrin köməyi ilə böcəklərin təkamülünü öyrənməyə davam edirlər.

    Müəlliflərin fikrincə, iş parazitlərin insanların yaşayış mühitindəki dəyişikliklərə necə uyğunlaşdığını öyrənmək üçün güclü əsas yaradır və müasir insektisidlərə davamlı həşəratlarla mübarizədə kömək edə bilər.


    www.AzadMedia.az

    Mətndə səhv var? Onu siçanla seçin və Ctrl+Enter düyməsini basın.
    OXŞAR XƏBƏRLƏR

    Köşə
    XƏBƏR LENTİ
    BÜTÜN XƏBƏRLƏR