Corc Vaşinqton Universitetinin amerikalı alimləri Arktika bölgələrində əbədi donların qorxunc sürətlə azaldığını aşkar ediblər. Tədqiqat Environmental Research Letters (ERL) elmi jurnalında dərc olunub.

İş zamanı qrup Şimali Amerika və Avrasiyanın yüksək dağlıq və yüksək enlik rayonlarında torpaqların vəziyyətini təhlil edib. Məlum oldu ki, bu proses getdikcə daha sürətlə genişlənir, ekosistemlərə, infrastruktura və ətraf mənzərəyə təsir göstərir.

Mütəxəssislərin qənaətinə görə, pan-Arktik permafrostun bütün ərazisində çökmə sürəti buzun az olduğu ərazilərdə ildə iki santimetrə, buzla zəngin bölgələrdə isə ildə üç santimetrə çatır.

“Buzla zəngin keçid zonası əriməyə müqavimət göstərir və daimi donun illik sabitliyini təşviq etməyə meyllidir. Ancaq qeyri-adi isti yay aylarında ərimə bu buz təbəqəsinə dərindən nüfuz edə bilər. “İqlimin istiləşməsi ilə proqressiv ərimə həm də möhkəmlənmə və çökmə ilə müşayiət olunan buzun tədricən incəlməsinə gətirib çıxarır”, - işin müəllifləri qeyd ediblər.

Bundan əlavə, meşə yanğınları və tikinti kimi insan fəaliyyətləri bu prosesi sürətləndirir, tədqiqatda deyilir. Tədqiqatın müəllifləri bildirirlər ki, torpağın çökməsinin daha genişmiqyaslı, sistemli monitorinqinə ehtiyac var.