Politoloq Ülkər Piriyeva - "YENİ AZƏRBAYCAN PARTİYASI - 28 İLLİK ZƏFƏR YOLU"

21-11-2020, 21:30

Politoloq Ülkər Piriyeva - AzadMedia.az-da, "YENİ AZƏRBAYCAN PARTİYASI - 28 İLLİK ZƏFƏR YOLU" barədə danışdı..

SİYASET BİLİMCİ ÜLKER PİRİYEVA YENİ AZERBAYCAN PARTİSİ”nin 28 YILLIK FAALİYETİ, XXI YÜZYILDA DEVLET TARİHİMİZE YAZDIĞI ZAFER, “YENİ AZERBAYCAN PARTİSİ BAŞKANI SAYIN İLHAM ALİYEV VE MEHRİBAN ALİYEVA”nın XXI Yüzyıldakı AZERBAYCAN DEVLET TARİHİNDE YAZDIKLARI “EBEDİ ZAFER TARİHİ” VE “TARİHİ BAŞARI ÖRNEĞİ”NDEN KONUŞTU...

AZADMEDİA.AZ"DA VERDİYİ AÇIKLAMADA, SİYASET BİLİMCİ ÜLKER PİRİYEVA - “ YAP'ın XXI YÜZYILDA AZERBAYCAN TARİHİNE YAZDIĞI ZAFER YOLU ” HAKKINDA KONUŞTU..

Azerbaycanda Yeni Azerbaycan Partisi/YAP: Yeni Azerbaycan Partisinin Azerbaycan'ın siyasal sisteminde önemli rolü
YAP’IN yaranma dönemi
Ulu Önder Haydar Aliyev gibi ünlü şahsiyetin ismi ile bağlı olan Yeni Azerbaycan Partisi'nin kurulması Azerbaycan toplumunda büyük siyasi-tarihi olaydı. Haydar Aliyev'in siyasi deneyimi, kişisel nüfuzu ve bağımsız demokratik devlet yönünde yoğun faaliyeti milli bağımsızlığını yeni kazanmış halkımızın bugünkü ve gelecekteki kaderi için önemli unsura dönüştü. Aynı zamanda YAP’IN halk partıyası gibi oluşması onun sosyal altyapısının ve entelektüel potansiyelinin ihtişamını ifade ediyordu.
Haydar Aliyev'in siyasi çizgisinin mezmun-mahiyyeti YAP’ın Programında ve onun konuşmalarında açık ve net bir şekilde ifade ediliyordu. Ruhen demokrat olan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev zamanlar muhalefette de "milli demokratlara" büyük ders geçmiş oldu. Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev diyordu: "Yeni Azerbaycan Partisi o dönemki iktidara muhalif parti gibi yarandı. Bu gerçek biliniyor. Partinin ne programında, ne öne sürdüğü konularda iktidara, o dönemki iktidara muhalif görüşleri olmamıştır. Bu partiyi oluşturan kişiler muhalefet olmak değil, sadece Azerbaycan'daki partililik ortamında ülkemizin sosyo-politik yaşamında parti yönetiminde yer almak istiyorlardı".
Yeni Azerbaycan Partisi'nin Program belgelerinde temel ilkelerin belirlenmesine çok sorumlulukla yaklaşıyordu. YAP tahsis edilen zaman AHC-Müsavat hakimiyetine somut tutumunu belirleyerek aynı dönemde siyasal iktidara gelmeyi hiç de temel amacı hesap etmiyordu. Partinin en büyük amacı Azerbaycan'ın bağımsız devlet düzenini korumak, toplumda demokratik ilkelerin sağlanmasını temin etmekten ibaretti. Aslında bu fikir sadece parti belgelerinde değil, kitlesel etkinliklerde de defalarca seslendiriliyordu. Örneğin, partinin tesis edilmesinden bir süre sonra Haydar Aliyev diyordu: "YAP’A böyle büyük ilgi göstereceğini önceden hayal etmiyordum. Anlaşılan, partinin Tüzük ve Programı halkın içindendir ve halk PARTİ DE kendi geleceğini görüyor".
YAPIN amacı Azerbaycan'ı düştüğü zor durumdan çıkarmaktır. Azerbaycan'ın bağımsız devlet olması büyük tarihi bir olay oldu.
Siyasi parti anlayışı
Bu Yasada siyasi parti derken, ortak siyasi ideolojileri ve amaçları olan, ülkenin siyasi yaşamında katılan Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının birlikleri öngörülüyor.
Siyasi partiler Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına uygun olan görevlerini ve amaçlarını esas alarak Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının siyasi iradesinin oluşturulmasında etkin katılıyorlar.
Siyasi partilerin organizenin ve faaliyetinin yasal dayanakları
Siyasi partilerin organizenin ve faaliyetinin yasal temeli Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasından, bu Kanundan ve bunlara uygun olarak kabul edilen Azerbaycan Cumhuriyeti'nin diğer mevzuat maddelerinden oluşuyor.
Yeni Azerbaycan Partisi / YAP sosyo-politik önemi
Yeni Azerbaycan Partisi Azerbaycan tarihinin son derece zor ve çalkantılı günlerinde, ülkenin ciddi sınavlara maruz kaldığı bir dönemde Azerbaycan aydınlarının girişimi ve aktif katılımı ile oluşmuştur. Yeni Azerbaycan Partisi'nin kurulması 1988 yılından itibaren ülkemizde cereyan eden olayların sonucu ve mevcut sosyo-politik ortamın mantıksal sonucu idi. Sovyet rejiminin ve Komünist Partisinin çöküşünden sonra bağımsızlık kazanmış cumhuriyetlerden biri gibi Azerbaycan'da da çeşitli siyasi partiler ve diğer kuruluşlar yer bulmaya başlamıştı. Azerbaycan'da siyasi kurumların oluşması süreci 1988 yılında başlayan halk hareketi sırasında kendini gösterdi ve 1990 yılının başlarında bir takım örgütler kuruldu. Fakat kurulan partiler ülkeyi düştüğü ağır ekonomik, siyasi, manevi krizden sadece bide, aksine iktidarda olan ve birbirini takip eden siyasi güçler ülkedeki durumu daha da zorlaştırarak tehlikeli bir kriz durumuna ilettiler. Ülkeyi saran derin siyasi, ekonomik, sosyal kriz halkın öncü parçası olan aydınları, tanınmış insanları son derece rahatsız ediyordu. Bu sırada Azerbaycan'ın kaderini düşünen insanlar ülkeyi krizden çıkarmaya bilecek yeni bir parti kurma girişimi ile konuşma yaptılar ve bu amaçla halkın denenmiş lideri ve bilge oğlu Haydar Aliyev'in kişiliği etrafında birleştiler. Böyle bir dönemde 91 kişi Azerbaycan aydınının imzası ile Nahçıvan'a, Haydar Aliyev'e çağrı gönderildi. Azerbaycan'ın en yeni tarihine "91-lər" in konuşması gibi dahil olmuş bu belge aslında, tüm halkın arzu ve isteklerinin ifadesi idi. Azerbaycan'ın seçkin aydınları, tanınmış insanları ve saygın şahsiyetlerinin imzaladıkları bu başvuruda Haydar Aliyev'den yeni kurulacak siyasi partiye yönetmek rica ediliyordu.
Milli Lider Haydar Aliyev o dönemde olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisine başkanlık yapıyordu. Haydar Aliyev halkın başvurusunu kabul etse de, onun Bakü'ye gelmesine o zamanki iktidarın engeller oluşturması yüzünden partiyi kurmak isteyen insanların bir kısmı - 550 kişiden oluşan girişim grubu Nahçıvan'a giderek, partinin kuruluş konferansını orada geçirmeye başardılar. Azerbaycan'ın tüm bölgelerinden seçilmiş temsilcilerin katıldığı konferans 1992 kasım 21'de Haydar Aliyev'in başkanlığında yapıldı. Tesis konferansı Yeni Azerbaycan Partisi'nin kurulmasına ilişkin karar, partinin Program ve Tüzüğünü kabul etti. Konferansta Haydar Aliyev oybirliğiyle parti Başkanı seçildi. Ayrıca, partinin Siyasi Konseyi, Yönetim Kurulu ve başkanın yardımcıları seçildi. Böylece, bağımsız Azerbaycan tarihinde kendi üzerinde büyük tarihi misyon üstlenen ve halkımızın yaşamında önemli olaya dönüşen Yeni Azerbaycan Partisi kuruldu.
YAP Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası ve mevzuatı çerçevesinde, kendisinin Tüzüğü ve Programı doğrultusunda faaliyet gösteren, kendi takımlarında Azerbaycan'da hukuk devletinin, sabit ve sosialyönümlü ekonomi, sivil toplumu kurma fikirlerini kabul eden vatandaşları birleştiren sağ mərkəzyönümlü siyasi partidir.
Yeni Azerbaycan Partisi'nin Programında öne sürülen temel görevler bağımsızlığının güçlendirilmesi, demokratik, laik hukuk devletinin kurulması, vatandaşların sivil ve firəvan yaşamının sağlanmasıdır. Parti davasının temelini oluşturan bağımsız devletçilik, meşruluk, azerbaycancılık, yaratıcı evrim, vatandaş dayanışması ve sosyal adalet ilkeleri YAP’IN önündeki hedeflerin gerçekleştirilmesinin fikir teminatı olarak anlamca Azerbaycan'ın siyasi geleceğinin de düşünce altyapısını şartlandırmış oluyor.
Yeni Azerbaycan Partisi 1992 yıl 18 aralık'ta Adalet Bakanlığında kayda alınmış ve Azerbaycan'ın bütün bölgelerinde kısa sürede ilçe teşkilatları ve çekirdekleri kurulmuştur. YAP’IN tesis toplantısında kabul ettiği Program ve Tüzüğü 1999 yıl 20-21 aralık'ta yapılan I. Kongresinde geniş şekilde ele alınarak bir takım ek ve değişiklikler yapılarak onaylanmıştır. YAPIN Program ve Tüzüğüne uygun olarak örgütün stratejik çizgisi tespit edilmiş, Azerbaycan'ın bağımsızlığının korunması ve güçlendirilmesi, onun çağdaş uluslararası sistemde önemli yer tutması, ülkemizde hukuk devletinin kurulması yönünde temel amaç ve görevler belirlenmiştir.
1993 yılının ekim ayının 3'inde YAPIN başkanı Haydar Aliyev'in cumhurbaşkanı seçilmesi ile partinin hayatında yeni dönemin temeli atılmıştır. Partinin statüsünün yeni ortama uygun olarak değişmiş, ülkenin siyasi hayatında onun sergilediği tutum güçlenmiş, kitlesel siyasi güce dönüşerek toplumsal yaşamın tüm alanlarında ilerleme sağlamak amacıyla yüksek etkinlik göstermiştir. 1995 yılının kasım 12'de yapılan Genel seçimlerde Ulusal meclise seçilen milletvekillerinin çoğunluğu Yeni Azerbaycan Partisi'nin üyeleri olduğundan PARTİ iktidar partisine dönüşmüş, ona olan halkın güveni bir kez daha teyit edilmiştir.
Haydar Aliyev YAP"ın I Kurultayında yeni partinin Başkanı seçilmiştir. Kurultay ayrıca Siyasi Konseyinin yeni içeriğini, PARTİ başkanının sunumu ile YAP başkan yardımcılarını, Yönetim Kurulu üyelerini, Yürütme sekreteri ve yardımcılarını seçmiştir.
1999 yılında yapılan yerel seçimler de YAPIN güvenli zaferi ile sona ermiş, partinin yerlerdeki nüfuzunu haber veren en objektif gösterge rolünü oynamıştır.
2000 yılının kasım ayının 12'inde MME yapılan seçimlerde Yeni Azerbaycan Partisi yeni galip gelmekle 124 milletvekili yerinden 75'ini tutmuş, toplumdaki saygınlığını ve etkisini daha da artırdı.
Yeni Azerbaycan Partisi'nin 2001 yılı kasım ayının 21'inde yapılan II Kurultayı örgütün hayatında mühim kararlar kabul etmiştir.
Partinin Tüzüğüne değişiklikler yapılmış ve yeni tesis eden başkanın yardımcısı görevine oybirliğiyle Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Kurultay partinin yönetici organlarını - 108 kişiden oluşan bir Siyasi Konsey üyelerini ve onların arasından 26 kişiden oluşan Yönetim Kurulunu seçmiştir.
Milli lider Haydar Aliyev mevzuatın daha da geliştirilmesi, ülkemizin Avro-atlantik mekana entegrasyonunu daha da hızlandırmak amacı ile 2002 yılı haziran 22 si tarihinde imzaladığı Kararnameyle 2002 ağustos 24'de Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'na ilave ve dəyişiklikliği ile ilgili halk oylaması (referandum) yapmıştır. Yeni Azerbaycan Partisi'nin desteklediği halk oylamasında nüfusun büyük çoğunluğu Anayasada değişiklikler yapılması konusunda referandum yasasına ses vererek Haydar Aliyev'in yönetimi ile ülkede yapılan yasal reformları desteklediğini bildirmiştir.
2003 yılının ekim 15'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde PARTİ Başkan yardımcısı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Başbakanı Cumhurbaşkanı Aliyev Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı seçildi.
2004 yılının aralık ayının 17'inde ülkede yapılan belediye seçimlerinde PARTİ yerel kendini yönetim organlarında en çok temsil edilen parti olarak yeni bir başarıya imza atmıştır.

Yeni Azerbaycan Partisi'nin 2005 yılının mart ayının 26'inde yapılan III Kurultayında Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, PARTİ Başkanı birinci yardımcısı İlham Aliyev oybirliğiyle Yeni Azerbaycan Partisi Başkanı seçilmiştir. Kurultayda partinin yönetim organlarına yapılan seçimlerde 102 kişi Siyasi Konsey üyesi ve onların içerisinden ise 25 kişi Yönetim Kadrosuna seçilmiştir. MNTK'A 17 kişi üye seçilmiştir.
2005 yılının kasım 6'de Ulusal Meclis'e seçimlerde PARTİ yeni inançla galip gelerek 62 milletvekili dokunulmazlığı elde etmiştir.
2 ağustos 2008 yılında YAPIN IV Kurultayı yapıldı. Kurultay tarihi karar kabul ederek, parti Başkanı sayın Cumhurbaşkanı Aliyev'in sonraki sürede cumhurbaşkanlığına adaylığını ileri sürmüştür. 2008 yılının 15 ekim'inde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde YAP’IN adayı sayın Cumhurbaşkanı Aliyev yine zafer kazanarak (% 88.7) Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı seçildi.
Yeni Azerbaycan Partisi 2011 yılının aralık ayının 21'inde sonraki uluslararası konferansa ev sahipliği yapmıştır. "Çağdaşlaşma stratejisi: Yeni ekonomik ve sosyal mücadeleler" konusunda düzenlenen uluslararası konferansta 33 ülkeden, özellikle Fransa, Kanada, Türkiye, Rusya, Çin ve diğer öncü devletlerden 65 temsilci katıldı. Ülke pratiğinde benzeri olmayan bu etkinlik geniş toplumsal tepkiye sebep olmuş, YAPIN uluslararası saygınlığının artması açısından önemli olaya dönüşmüştür.
Yeni Azerbaycan Partisi'nin uluslararası ilişkiler Avrupa-atlantik mekanda Avrupa Halkları Partisi (EPP) ve Asya kıtasında Asya Siyasi Partilerinin Uluslararası Konferansı (ICAPP) ile ilişkiler düzenli olarak hızlı bir gelişim gösteriyor. Bu bakımdan, 2012 haziran 22-23'de Asya Siyasi Partilerinin Uluslararası Konferansı'nın (İCAPP) Daimi Komitesi'nin 17 toplantısının Bakü'de yapılması partinin uluslararası ilişkilerinin genişlemesi ve nüfuzunun artması baxımışdan önem taşımıştır. Genel Kurula hazırlık amacıyla Asya kıtasının 17 ülkesinden 49 temsilcinin katıldığı toplantıda sonraki VII Genel Kurulun Bakü'de yapılması ile ilgili yapılacak çalışmalar ve onun gündemine sunulacak konular görüşülerek onaylanmıştır. Ayrıca, 2012 yılının kasım 21'de Bakü'de Asya Siyasi Partileri Uluslararası Konferansı'nın (İCAPP) Daimi komitesi'nin 18'üncü toplantısı yapılmıştır. Daimi komite toplantısında İCAPP faaliyetine dair bazı konular dahil 22-23 kasım'da Bakü kentinde yapılacak Asya Siyasi Partileri Uluslararası Konferansı'nın VII Genel Kurulu'na hazırlık çalışmalarının durumu, ayrıca örgütün önünde duran diğer görevler müzakere edilmiştir. Asya Siyasi Partileri Uluslararası Konferansı'nın VII Genel Kurulu 2012 kasım 22-23'de Bakü'de Gülistan sarayı'nda kendi işine başlamıştır. "Asya'da güvenlik, barış ve ortaklık" konusunda iki gün ve 4 genelde devam eden Genel Kurulda 35 ülkeden 200'den fazla temsilci katıldı. Etkinliğin sonunda kurumun Kadınlar ve Gençler qollarınn 2013 yılında Bakü'de birinci forumlarının düzenlenmesi hakkında anlaşmaya varmış ve "Bakü deklarasyonu" kabul edilmiştir. Bildiride Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünün dokunulmazlığı özel olarak vurgulanmıştır. YAP-ICAPP işbirliği çerçevesinde 2013 yılının nisan ayının 4-6'inde Asya Siyasi Partileri Uluslararası Konferansı'nın Kadınlar Kolunun birinci toplantısı yapılmış ve mühim kararlar alınmıştır. Toplantının sonunda Bakü Deklarasyonu kabul edilmiştir.
2016 uygulamadır mayıs 31'de YAP Gençler Birliği'nin organizasyonu ile "Gençlik ve küresel zorluklar" konulu konferansta İYDU (International Young Democrat Union), İCAPP (International Conference of Asian Political Parties) ve DEMYC (Democrat Youth Community of Europe) örgütlerinin üyeleri katıldı.
2013 haziran 7 tarihinde Yeni Azerbaycan Partisi'nin V. Kurultayı düzenlendi. Kurultayda cumhurbaşkanı İlham Aliyev sonraki süreye Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı postuna adaylığı öne sürüldü. V Kurultayda partinin örgütü konularına bakılmıştır. Nitekim sayın Cumhurbaşkanı Aliyev yeni Yeni Azerbaycan Partisi Başkanı seçilmiştir. Ayrıca, Kongrede Başkanın dört yardımcının adı, 90 kişi Siyasi Konsey, 21 kişilik Yönetim Kurulu ve 15 kişilik Denetleme Teftiş Komisyonunun yeni kadrosu açıklanmış ve kabul edilmiştir.
2013 yılının 9 ekim'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Yeni Azerbaycan Partisi'nin adayı sayın Cumhurbaşkanı Aliyev yine parlak bir zafer kazanarak (% 84.54) Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı seçildi.
1 kasım'da 2015 yılında yapılan V çağrı Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Ulusal Meclisine seçimlerde Yeni Azerbaycan Partisi meclis'te 71 kişiyle temsil etme hakkı kazandı. 2016 haziran 18'de 90 sayılı Ağdaş seçim çevresi için Ulusal Meclis'e yapılan tekrar seçimlere Yeni Azerbaycan Partisi'nin adayı zafer kazanmıştır.
2016 eylül 26 -da Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı sayın Cumhurbaşkanı Aliyev'in Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'na ilave ve değişikliklerin yapılması ile ilgili girişimi yapılan halk oylamasında (referandumda) olumlu değerlendirilmiş, ülke vatandaşlarının büyük çoğunluğu tarafından desteklenmiştir. Referandum öncesinde Yeni Azerbaycan Partisi tarafından yaratılmış "Yeni Azerbaycan" teşvik grubu teşvik kampanyasının mevzuatın taleplerine uygun yapılması için tüm gerekli önlemleri hayata geçirmiştir. 26 eylül 2016 halk oylamasının (referandumun) sonuçları Azerbaycan vatandaşlarının iktidara derin inancını bir kez daha bariz şekilde gözler önüne sermiştir. Bu, hem Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in doğrudan yönetimi altında gerçekleştirilen siyasi ve ekonomik reformların ülke vatandaşları tarafından net desteklenmesinin ve savunulmasının bariz örneğidir.
2017 kasım 14'de Yeni Azerbaycan Partisi'nin kuruluşunun 26'nci yıldönümü dolayısıyla Haydar Aliyev Merkezi'nde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Yeni Azerbaycan Partisi'nin Başkanı Cumhurbaşkanı Aliyev'in katılımıyla tören düzenlendi.
YENİ AZERBAYCAN PARTİSİNİN TÜZÜĞÜ
Yeni Azerbaycan Partisinin Tüzüğü 1999 aralık 21'de Yeni Azerbaycan Partisi'nin I. Kongresinde kabul edilmiştir. Partinin II (2001 kasım) ve III (2005, mart) kurultaylarında eklemeler yapılmıştır.
Yeni Azerbaycan Partisi (YAP) Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası ve mevzuatı çerçevesinde, kendisinin tüzüğü ve programı doğrultusunda - Azerbaycan'da hukuk devleti, sivil toplum, sabit ve sosyal odaklı ekonomi, azerbaycançılık içeren ulusal birlik yaratmak amacıyla ortak faaliyet gösteren vatandaşların birleştiği parlamento tipli siyasi partidir.
YAP’IN AMAÇ VE GÖREVLERİ
Yeni Azerbaycan Partisi yüksek amacı Azerbaycan'ın bağımsızlığının pekiştirilmesi ve modern uluslararası ilişkiler sisteminde önemli yer tutması, demokratik, laik hukuk devletinin kurulması, sabit ve sosyal odaklı ekonominin oluşturulması, ırkına, milliyetine, sosyal kökeninden, dilinden ve dininden bağımsız olarak bireyin hak ve özgürlüklerinin kapsamlı ve güvenilir korunmasının sağlanması, meşruluk, sağlam huzur, toplumsal. Dayanışma ve huzurlu yaşam üzerinde kurulmuş sivil toplumun oluşturulması ve insanların bağımsız devletçilik etrafında birleştirilmesinden oluşuyor.
Yeni Azerbaycan Partisi kendi amacına ulaşmak için aşağıdaki görevleri esas düşünüyor:
- Bağımsız, demokratik, laik, hukuk ve sosyal devletin kurulması için ortak çaba göstermek isteyen Azerbaycan vatandaşlarını kendi etrafında birleştirmek ve parti işine çekmek;
- Profesyonel yönetim ve demokratik ilkeler temelinde devlet yönetimini geliştirmek, siyasi, hukuki, ekonomik ve sosyal reformları derinleştirmek için esaslı öneriler, programlar ve platformlar hazırlamak;
- Meşruluğa hep saygı gösterilmesi, yasaların uygulanmasının dönmeden sağlanması, toplumsal yaşamın tüm alanlarının demokratikleştirilmesi amacıyla geniş siyasi faaliyet göstermek;
- Azerbaycan Cumhuriyeti'nin gerçeklerini ve özelliklerini dikkate alan kademeli, sürekli siyasi, ekonomik ve sosyal reformlar bazında toplumu giderek, dinamik biçimde geliştirmek;
- Piyasa ekonomisinin ve özgür girişimciliğin gelişmesi yolu ile üretimin artırılmasına, vatandaşların refahının sağlanmasına, ülkede aktif sosyal politikaların hayata geçirilmesini sağlamak;
- Çok partili sisteme, demokratik iktidara ve siyasi çoğulculuğa dayanan kamu yönetimi ve sivil toplumunu geliştirmek;
- Yasaların ve diğer yasal düzenlemelerin projelerinin bağımsız sosyal incelenmesinin geçirmek, onların iyileştirilmesi ile ilgili öneriler sunmak;
- Bireyin hak ve özgürlüklerinin, şeref ve haysiyetinin kapsamlı savunmaya, vatandaşlar arasında karşılıklı anlayışın, inancın ve insani ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunmak;
- Azerbaycan'ın bağımsızlığının, milli güvenliğinin korunması konumundan konuşmak, bütün dünyada barışın, devletler, halklar arasında işbirliğinin gelişmesine ve Azerbaycan'ın dünya kamuoyunda layık temsil edilmesine çalışmak, uluslararası normlara saygı duymak, dünya uygarlığının başarılarından geniş kullanmak.
Yeni Azerbaycan Partisi onun temel program amaçları ve görevleri ile anlaşan sosyal ve siyasi teşkilatlarla işbirliğine, diğerleri ile ise açık ve iyi niyetli diyaloğa hazırdır.
Yeni Azerbaycan Partisi devlet yönetiminin şekillenmesinde tüm düzeylerde katılıyor. Cumhurbaşkanı, parlamentoya, yerel yönetim ve belediye organlarına, hükümetin ve diğer valiliklerin bünyesine adaylar ileri sürüyor.
Yeni Azerbaycan Partisi yabancı ülkelerin tüm ilerici partileri ve sivil toplum örgütleri ile çok yönlü ilişkilerin kurulması ve geniş uluslararası işbirliği uğruna isyan ediyor.
Parti yönetim organlarının şahsında mevzuatta öngörülen şekilde:
- Devlet yönetimi ve belediye organlarının oluşturulması için öneriler veriyor;
- Devlet yönetimi ve belediye organlarının kararlarının hazırlanmasında yer alıyor;
- Devlet ve belediye organlarında, sosyal topluluklarda kendi üyelerini temsil ediyor, onların meşru çıkarlarını savunuyor;
- Toplumun ve devletin siyasi hayatında katılmak için ulusal mevzuatta ve uluslararası hukuk ilkelerinde öngörülen diğer formlardan kullanıyor.
PARTİNİN KURUMSAL İLKELERİ VE ÜYELİK KURALLARI
Yeni Azerbaycan Partisi'nin örgütsel faaliyeti demokratik ilkeler temelinde kuruluyor. Bu ilkeler şunlardır:
- Düşünce ve inanç birliği;
- Parti üyelerinin hukuk eşitliği;
- Partinin her üyenin fikrine saygı;
- Disiplinin ve sorumluluğun ağırlığı;
- Yönetici organların kararlarının tüm alt organlar ve parti üyeleri için zorunluluğu;
- İlk kuruluşların haklarını tamamen özgürce kullanması;
- Seçimli organların koordinatör rolü.
Partinin Tüzüğünü ve Programını kabul eden, siyasi partide üyeliği Anayasaya göre yasak kişiler hariç, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin 18 yaşına ulaşmış, faaliyet yetenekli her vatandaşı dininden, dilinden, sosyal ve etnik kökeninden bağımsız olarak partinin üyesi olabilir. Partiye kabul kişisel başvuru ve ilk örgütün kararı temelinde yapılıyor. PARTİ üyesine tek örnek üzere üyelik belgesi takdim edilir.
Partinin üyesi aşağıdaki haklara sahiptir:
- Partinin yetkili organlarına seçme ve seçilme;
- Partinin politikasının belirlenmesinde, onun faaliyetine ait konuların müzakeresinde serbest katılmak;
- Parti tarafından gerçekleştirilen etkinliklere katılmak;
- Partinin amaç ve görevlerinin hayata geçirilmesi için öneriler sunmak;
- Partinin savunmasından kullanmak;
- Partinin siyasetine ve onun organlarının tüm yapı çalışmalarına ait konuları özgürce müzakere ve eleştirmek;
- Karar alınana kadar ve edildikten sonra kendi düşüncesini açıkça belirtmek;
- Gerekli durumlarda partinin tüm belgeleri dahil mali belgeleri ile tanışmak;
- Partide üzvülüyünü durdurmak veya partiden çıkmak.
PARTİ üyesinin partiden ayrılma konusuna onun kişisel dilekçesi doğrultusunda bakılıyor. Dilekçe ilk parti örgütünde müzakere edilerek karar çıkarılıyor ve bu konuda üst makamlara yazılı bilgi veriliyor.
Parti üyesinin görevleri şunlardır:
- Kendisinin pratik faaliyeti ile partinin politikasının hayata geçirilmesine katkıda bulunmak;
- Partinin temel ilkelerine uymak;
- Partinin program hükümlerine riayet etmek ve onun kurumsal ilkelerine uygun faaliyet göstermek;
- Partinin işinde aktif katılmak, partinin talimatlarını yerine getirmek;
- Partinin otoritesi kollamak, onun düşüncelerini tebliğ etmek, parti disiplinine riayet etmek;
- Belirlenmiş şekilde üyelik hakkını ödemek.
Partinin üyeleri bu Nizamnamenin hükümlerine uymaya ve onun yönetici organlarının kararlarını yerine getirmeye borçludurlar. Bu talepler yerine getirmekte, ilk parti örgütü ve partinin diğer yetkili organları tarafından onların hakkında parti üyeliğinden kurtarılmaya kadar disiplin tedbirleri görülebilir.
PARTİ üyesinin partiden ihraç edilmesi hakkında karar ilk parti teşkilatı tarafından kabul ediliyor. İlk örgütün kararıyla ilçe (şehir) örgütlerinin Yönetim Kurulu tarafından kabul edildikten sonra yürürlüğe giriyor. Yukarı parti organlarına seçilmiş PARTİ üyeleri ancak bu organların onayı ile partiden ihraç ediliyor. İlçe (şehir) parti örgütünün Konsey üyelerinin partiden ihraç edilmesi hakkında karar PARTİ Yönetim Kurulunda onaylanması. Parti üyeliğinden ihraç edilen bir ay içinde Merkezi Kontrol-Teftiş Komisyonu'na şikayet dilekçesi ile müracaat edebilir. MNTK iki ay içinde şikayetçinin dilekçesine bakarak xaricetmə hakkında kararı tasdik veya iptal ediyor.

PARTİNİN ORGANİZASYON YAPISI

1. YAP Azerbaycan Cumhuriyeti'nin tüm topraklarında faaliyet gösteriyor. Partinin temelini ilk parti teşkilatı oluşturuyor.
2. İlk parti teşkilatı toprak ilkesi temelinde yaratılıyor.
3. İlk parti teşkilatının kurulması konusunda karar az üç kişi PARTİ üyesinin katıldığı kuruluş toplantısı tarafından kabul edilir ve ilçe (şehir) teşkilatları Yönetim Kurulu tarafından onaylanıyor. Parti üyesi ancak bir ilk parti örgütünün sicilinde kalka bilir.
4. İlk parti teşkilatının yönetim organı genel toplantıdır. Genel toplantı üç ayda bir defadan az yapılıyor. Toplantı ilk parti teşkilatında kayıtlı bulunan üyelerin yarıdan çoğu kadınca yetkilidir. Kararlar salt çoğunlukla kabul edilir. Olağanüstü toplantı kayıtlı olan üyelerin üçte bir bölümünün talebi ile veya ilk parti teşkilatı başkanının kararı ile çağrı bilir.
5. İlk parti teşkilatının genel kurul toplantısında örgütün işine yönetmek için başkan ve yardımcıları, 30 kişiden çok parti üyesi olan ilk kuruluşlarda ise Yönetim Kurulu, başkan ve başkan yardımcıları seçilir.
6. İdari toprak dağılımı üzere ilk parti örgütleri ilçe ve (şehir) Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti kurumlarında birleşirler.
7. İlçe (şehir) örgütlerinin yüksek organı belirlenmiş kota temelinde ilk parti örgütlerinden seçilmiş temsilcilerin katılımıyla iki yılda bir kez düzenlenen konferanstır. Konferans temsilcilerin çoğu kadınca yetkilidir.
8. İlk parti örgütlerinden konferansa temsilcilik ilkesi PARTİ ilçe (şehir) teşkilatı konseyi toplantısında belirlenir.
9. İlçe (şehir) teşkilatlarının sicilinde olan üyelerin 1/3 bölümünün talebi veya bölge (şehir) konseyi kararı ile olağanüstü konferans çağrıla bilir.
10. Konferans iki yıl süreyle ilçe (şehir) teşkilatının başkanlığını, konsey üyelerini, kontrol-teftiş grubunu seçiyor.
11. Konsey ilçe (şehir) örgütlerinin konferanslar arası sürede yönetici organıdır. Onun toplantıları üç ayda bir defadan az yapılıyor. İlçe (şehir) teşkilatının konseylerinin toplantıları Konsey üyelerinin yarıdan çoğu kadınca yetkilidir. Konsey ilçe (şehir) parti örgütünün cari yönetiminin hayata geçirilmesi için ilçe (şehir) teşkilatının İdare Heyetini, başkan yardımcılarını seçer. Yönetim Kurulu toplantıları ayda bir defadan az yapılıyor.
12. PARTİ ilçe (şehir) teşkilatının başkanı partinin program amaçlarını ve hedeflerini, yönetici organlarının kararlarının uygulanması işini organize ediyor, partiyi yerel sosyal ve siyasi örgütlerle, iktidar organları ile ilişkilerde temsil ediyor. Partinin ilçe (şehir) teşkilatının başkanı belli sebepler yüzünden faaliyetlerini durdurunca, onun yetkilerini Yönetim Kurulu kararı ile başkan yardımcılarından biri icra ediyor.
PARTİNİN YETKİLİ ORGANLARI
Partinin yetkili organları şunlardır:
Kurultay
Siyasi konsey
Yönetim Kurulu
Partinin yüksek organı dört yılda bir çağrılan kurultaydır. Gerekli durumlarda Siyasi Konseyinin veya parti üyelerinin üçte birinin talebi ile olağanüstü kurultay çağrı bilir. Kurultaya temsilcilik ilkesi Siyasi Konsey tarafından belirlenir. Bölge (şehir) toplantıları tarafından seçilmiş temsilcilerin çoğu kadınca kurultay yetkili sayılıyor. Kurultayın çağırma süresi, temsilcilik ilkesi ve gündemi kurultayın başlamasından az bir ay önce Siyasi Konsey tarafından ilan edilir.
Kurultay:
- Partinin yönetim organlarının raporlarını dinliyor ve onaylıyor;
- Partinin Tüzüğünü ve Programını kabul eder, ona değişiklikler, eklemeler yapıyor;
- Partinin Başkanını seçiyor;
- Partinin stratejik faaliyet alanlarını belirliyor;
- Kurultayın belirlediği sayıda Siyasi Konsey ve Orta Kontrol-Teftiş Komisyonu üyelerini seçiyor;
- Partinin Tüzüğünden ve Programından kaynaklanan diğer sorunları çözüyor. Program ve Tüzük ile ilgili kararlar katılan üyelerin üçte ikisinin oy çokluğu, diğer konulara ait kararlar ise basit oy çokluğu ile kabul ediliyor.
Siyasi Konsey qurultaylararası dönemde partinin faaliyetine önderlik ediyor. Siyasi konseyinin toplantıları zaruri hallerde, fakat altı ayda bir defadan az, çağrılır.
Siyasi Konsey:
- Partinin siyasi faaliyet taktiğini hazırlıyor;
- Partinin kurultayını çağırmak hakkında karar kabul ediyor;
- Başkanın önerisi ile onun I yardımcısını, yardımcılarını ve sekreterini seçer;
- İdare heyetini seçer, onun faaliyetine ilişkin rapora bakıyor ve onaylıyor;
- Daimi ve geçici komisyonlar oluşturuyor, onların yönetmeliklerini onaylıyor, faaliyetlerini koordine;
- Gençler Birliği ve Kadınlar Konseyi'ni, diğer partiyadaxili kuruluşları oluşturuyor ve onların yönetmeliklerini onaylıyor;
Partinin ilçe ve (şehir) ilk parti örgütleri hakkında yönetmelikleri onaylıyor; Partinin uluslararası işbirliği alanında başlıca faaliyet alanlarını belirliyor; Gerekli durumlarda yönetim kurulunun tanıtımı ile yerel organların faaliyetini durduruyor, onları bırakıyor, yeni oluşturuyor;
Yönetim Kurulu Siyasi Konseyinin toplantıları arasındaki dönemde partinin faaliyetine önderlik ediyor. Onun toplantıları ayda bir defadan az yapılıyor.
Yönetim Kurulu:
- Partinin iç hayatı ve politikanın acil meselelerine bakıyor;
- Partinin Siyasi Konseyi toplantılarını organize ediyor;
- Demeçler ve başvurularla konuşma yapıyor;
- Partinin bütçesinin şekillendirilmesi ve kullanımı ile ilgili karar kabul ediyor;
- Parti adına imzalanmış anlaşmaları onaylıyor;
- Toprak ve diğer kuruluşların, yerel şubelerin kurulmasına ilişkin tesis toplantılarının kararlarını onaylıyor;
- Partiye kolektif üyelerin kabulü konusunda kararlar veriyor;
- Devlet organları ve siyasi kuruluşlarla karşılıklı ilişkiler kuruyor;
- Yürütme Organlarının yapısını ve iş planını onaylıyor;
- Parti Başkanının sunumu ile Genel sekreter yardımcılarını onaylıyor;
- Tüzükten kaynaklanan diğer sorunları çözüyor.
Parti Başkanı:
- Partinin Program ve Tüzüğünün amaç ve görevlerine uygun partiye genel başkanlık ediyor;
- Siyasi Konseye ve İdare heyetine başkanlık ediyor;
- Devlet organlarında, yerel ve uluslararası örgütlerde, ülkede ve yurtdışında partiyi temsil ediyor;
- Parti adına belgeleri imzalıyor;
- İstisnai durumlarda seçimli parti organlarına kooptasiya ediyor;
- Zorunlu hallerde yetkilerini geçici olarak yardımcılarından birine veya İcra sekreterine havale ediyor;
- Tüzüğe uygun olarak diğer görevleri yerine getirir.
PARTİNİN HUKUKİ STATÜSÜ
- Parti tüzel kişidir. Partinin adı yazılmış yuvarlak mührü ve mühürü, kendisinin remzi, diğer rekvizit'ları, bankalarda hesaplaşma hesabı ve diğer hesapları vardır.
- Partinin mülkiyetine binalar, tesisler, ulaşım araçları, senetler, kıymetli kağıtlar ve onun faaliyetinin maddi teminatı için gerekli olan diğer emlak dahil olabilir.
- Partinin bütçesi manat ve dış döviz kaynağı, üyelik hakları, bağış, sübvansiyon, sergi ve diğer etkinliklerden elde edilen gelir, yayıncılık faaliyeti, kanunla yasaklanmayan diğer gelirler sayesinde şekillenir. Üyelik hakkının değerini Siyasi Konsey belirler.
- Mevzuata uygun olarak partinin yayınevi, matbaaları, basın kuruluşları ve diğer kitle iletişim araçları olabilir.
- Partinin faaliyeti kurultayın kararı ile, katılan üyelerin en az üçte iki çoğunluğunun sesi temelinde veya Azerbaycan Cumhuriyeti mevzuatında öngörülen diğer hallerde durdurulabilir.

- Partinin faaliyeti durdurulduğunda onun mülkiyetinin kaderi "Siyasi partiler hakkında" Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Kanununa uygun çözülür.
YAP ‘IN YARANMA AMACI
Yeni Azerbaycan Partisi ulu önder Haydar Aliyev tarafından halkı belalardan kurtarmak amacıyla kuruldu. Bilindiği gibi, kasım'ın 21- Yeni Azerbaycan partisi'nin tesis edilmesi günüdür. Azerbaycan'da oluşmuş zorlu durum yeni bir siyasi təşkilatın- YAPIN kurulma zorunluluğunu meydana getirdi. Ulu önder Haydar Aliyev'in kurduğu parti geçen zamanda ülkeyi belalardan kurtardı ve gelişme yoluna doğru yönlendirdi. Yeni Azerbaycan Partisi kurulduğu zaman mevcut olan tarihi ortam, ülkedeki sosyo-politik durum, günümüzde partinin faaliyeti toplumda temel tartışma konusu oldu. Böylece, ilk önce, bir soruya açıklık getirmek gerekir: Yeni Azerbaycan Partisi hangi tarihsel zorunluluktan ortaya çıktı? Bu soruya partinin gazilerinin verdiği cevapların daha doğru olacağı kanaat.
Azerbaycan'ı korkunç felaketlerden Haydar Aliyev dehası kurtardı.
Murtuz Aleskerov, Milletvekili, YAP'IN Başkan yardımcısı:
Azerbaycan bağımsızlığını kazandıktan sonra 1990'li yılların başlarında birçok sorunlarla karşılaştı. Ülkenin o dönemdeki yönetiminin kötü faaliyeti sonucunda Azerbaycan topraklarının arka arkaya işgali, her geçen gün gerginleşen siyasi durum, nüfusun her geçen gün ağırlaşan sosyal durumu, iç savaş tehlikesi ülkeyi uçurum kenarına getirdi.
Azerbaycan'ı böyle korkunç felaketlerden Haydar Aliyev dehası kurtardı. O dönemde Yeni Azerbaycan Partisi artık ilk adımlarını atıyordu. Yeni Azerbaycan Partisi'nin kurulması ve gelişmesi Azerbaycan'ın siyasi hayatında umut ışığı yaktı. Halk emin oldu ki, başta seçkin devlet adamı Haydar Aliyev olmak üzere Azerbaycan'a kurtuluş verebilecek, onu doğru yola çıkarılacak muhteşem siyasi güç artık mevcuttur.
Haydar Aliyev'in o zaman iktidara gelmesi, birbiri ardına gerçekleştirdiği etkinlikler, kelimenin gerçek manasında, büyük kahramanlık, herşeyden önce, vatandaşlık hüneri vardı. Cephede ateşkes ilan edildi, ordunun yapılanması alanında etkin adımlar atıldı, ekonominin gelişmesi için acil önlemler alındı, demokratikleşme sürecine ivme kazandırıldı, Doğuda ilk kez ölüm cezası kaldırıldı, ekonomimiz canlanmaya başladı, cumhuriyetimiz düştüğü ağır krizden yavaş yavaş kurtuldu. Milli liderimiz Haydar Aliyev'in en büyük hizmetlerinden biri de Azerbaycan'ı dünya çapında tanıtması oldu. 20 Ocak trajedisine siyasi değer verilmesi, Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığı ile ilgili gerçeklerin dünya kamuoyuna geniş çapta ulaştırılması asıl büyük önderimizin adı ile ilgilidir. Bugün ulu önderimizin yolunu onun siyasi okulunun önemlisi, dünya çapında tanınmış politikacı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev başarıyla sürdürüyor.
Zaman bizi ileriye taşıdıkça YAP”ın varoluş nedenleri, içeriği hakkında doğru bilgiler şekilleniyor. Belli oluyor ki, partiyi kurmaktan amaç Azerbaycan'ın bağımsızlığını korumak, Azerbaycan'ı dünyada tanıtmak ve onun dünya devletleri arasında konumunu güçlendirmek olmuştur. Çok kısa bir sürede YAP işte milli sorunların çözümünü sağlayabilecek yegane parti olarak şekillendi. Gerçekleştirilen başarılı iç ve dış politika, yapılan reformlar ülkemizi uluslararası tecritten kurtaran ve bugün hepimizin onur ve gururla belirttiği dinamik gelişme yoluna çıkarmıştır.

“YENİ AZERBAYCAN PARTİSİ BAŞKANI SAYIN İLHAM ALİYEV VE MEHRİBAN ALİYEVA”nın XXI Yüzyıldakı AZERBAYCAN DEVLET TARİHİNDE YAZDIKLARI “EBEDİ ZAFER TARİHİ” VE “TARİHİ BAŞARI ÖRNEĞİ”
XX YÜZYILIN 90'li yılların başlarındaki sosyopolitik durumun gerektirdiği objektif zorunluluktan oluşan Yeni Azerbaycan Partisi'nin tarihi aslında bağımsız Azerbaycan devleti'nin tarihini yansıtıyor.
YAP’IN oluşması çağdaş Azerbaycan'ın siyasi tarihinde çok önemli bir olaydı. Bugün o, hakim siyasi partidir ve toplumun avangard siyasi örgütüdür.
YAP’IN oluşturulması Haydar Aliyev'in adı ile ilgilidir. Yeni Azerbaycan Partisi Haydar Aliyev'in partisidir. Bir husus da, özellikle vurgulanmalıdır ki, Haydar Aliyev modern siyasi tarihimize sadece YAP’IN kurucusu olarak değil, hem de bağımsız Azerbaycan devletinin kurucusu olarak dahil oldu ve Haydar Aliyev Azerbaycan devleti ve Türk dünyasının Ulu Önderi, Siyasi Lideridir, aynı zamanda en önemli hususlardan birisi de budur ki, bu gün, YAP”ın başkanı, Azerbaycan devletinin Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev ve I Vitse-prezident hanım Mehriban Aliyeva Ulu Önder Haydar Aliyev Siyasi yolunu başarıyla devam etdiriyorlar ve bu gün, Azerbaycan devletini - milletimizi Azerbaycançılık ideolojisi etrafında sıkı şekilde birleşdirerek 30 yıl sonra, Azerbaycanın yüzde 20 topraklarını, ermeni işgali altında olan topraklarını, reşadetli Azerbaycan Ordusu ile birlikde ister siyasi ve isterse de savaş meydanında ermenileri tam şekilde mağlub ederek, topraklarımızı geri aldılar ve 1 milyon mültecimizi kendi topraklarına kavuşturdular. Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanı, Yeni Azerbaycan Partisinin başkanı ve Azerbaycan Devletinin güclü, siyasi lideri Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev 30 yıl sonra, Azerbaycan halkını Dağlık Karabağımıza kavuşturmakla, ister Yeni Azerbaycan Partisi başkanı olarak, isterse de Cumhurbaşklanımız olarak Azerbaycan devlet tarihinde, ebediyyen kalacak olan, “Zafer Tarihi”mizi yazdı.. YAP başkanı sayın İlham Aliyev bütün dünya azerbaycanlılarının ve bütün Türk dünyasının tarihinde, 30 yıl sonra Şanlı Tarih yazdı.. Bundan sonra, asrlarla konuşulacak olan, Azerbaycan devletinin “Karabağ Zaferi”ni ister siyasi ve isterse de, savaş meydanında kazanan ve bu Şanlı Zaferi bizlere bahş eden o mükemmel ve muhteşem insan, o güçlü siyasi lider, Ulu Önder Haydar Aliyev”in başarılı devamçısı, Azerbaycan halkının baştacı Cumhurbaşkanı ve Yeni Azerbaycan Partisi”nin başkanı sayın İlham Aliyev oldu ve bu ebediyyen böyle olucakdır! Var olun Ali Başkomutan sayın İlham Aliyev! Var olun, sayın Mehriban hanım Aliyeva!
Yaşasın Yeni Azerbaycan Partisi başkanı Cumhurbaşkanımız sayın İlham Aliyev!
Yaşasın kudretli Azerbaycan ve Azerbaycan halkı!
Yaşasın Şanlı Azerbaycan Ordusu!
Yaşasın Türkiye-Azerbaycan kardeşliği!
Karabağ Azerbaycandır!