720-630 milyon il əvvəl qlobal buzlaşma elm adamlarının düşündüyü qədər böyük ola bilməzdi. Azadmedia.az xəbər verir ki, bu barədə TASS məlumat yayıb.
İlk buzlaşma dövrünün Yerdə 720-630 milyon il əvvəl başladığı güman edilir. Elm adamları bu dövrü kriogen dövr adlandırırlar, ekvator bölgələrini çıxmaqla, yer kürəsinin bütün səthini əhatə edən buzla xarakterizə olunur. Bu dövr epizodik istiləşmələrlə bir neçə on milyonlarla il davam etdi. Bu dövrlə bağlı bir çox sual var, o cümlədən ona nəyin səbəb olduğu, həyatın buzun altında necə sağ qalması və sonrakı qlobal istiləşmənin nə ilə əlaqəli olması.

Blacksburg-da Virginia Tech-dən Xiao Shuhai və həmkarları Çinin cənubundakı Hubei əyalətindən olan neoproterozoy süxurlarını tədqiq etdilər. Orada yerləşən Nanto geoloji formasiyası təqribən 650-635 milyon il əvvəl yaranmışdır ki, bu da ilk qlobal buzlaşmaya təsadüf edir.

O dövrdə Çinin cənubu mülayim enliklərdə, şimal eninin 30-cu paralelinin yaxınlığında yerləşirdi. Bu səbəbdən keçmişdə paleontoloqlar və geoloqlar hesab edirdilər ki, qitənin bu hissəsi və dənizlərin ona bitişik bölgələri qalın “əbədi” buz qabığı ilə örtülmüşdür və bunun altında çoxhüceyrəli canlılar çətin ki mövcud ola bilər.

Hubey əyalətindəki Şennongjia meşəsində aparılan qazıntılar bu fikirlərin səhv olduğunu göstərdi. Tədqiqatçılar yerli proterozoy süxurlarında dayaz dənizlərin dibində böyüdüyü güman edilən çoxlu yosun izlərini, həmçinin üzvi çöküntüləri və dəniz suyunun yuxarı qatlarında əhəmiyyətli miqdarda oksigenin olmasının kimyəvi izlərini tapa bildilər.
Bütün bunlar, alimlərin qeyd etdiyi kimi, kriogen dövrün sonunda Yerin ilkin okeanının bu hissəsinin buzdan azad olduğunu göstərir. Buradan belə çıxır ki, ya buz yalnız nisbətən yüksək enliklərə çatırdı, ya da onun içində böyük polinyalar var idi. Bu faktların hər ikisi planetdə sağ qalma şansını əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.