Ceyhun Məmmədov,
Millət vəkili
Prezident İlham Əliyevin Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel və Ermənistan Respublikasının baş naziri Nikol Paşinyan ilə birgə görüşü bir çox vacib məqamlarla yadda qaldı. Görüşdə Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması, sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası, nəqliyyat infrastrukturunun, xüsusilə də dəmir yolu xəttinin çəkilməsi kimi məsələlərin müzakirəsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycanın milli maraqlarına xidmət edən razılıqların əldə olunması ilə yekunlaşmış üçtərəfli görüşdə işğaldan azad edilmiş ərazilərin minalardan təmizlənməsi məsələsi bir daha gündəliyə gətirildi. Azərbaycan uzun müddətdir bu məsələni gündəmdə saxlamağa çalışırdı. Görüşdə əldə olunan nəticəyə əsasən Aİ tərəfindən bu istiqamətdə texniki yardımın göstərilməsi nəzərdə tutulur.
Görüşdə əldə olunan digər bir mühüm nəticə Ermənistan-Azərbaycan dövlət sərhədinin delimitasiyası ilə bağlı hər iki tərəfin müvəqqəti işçi qrupun yaradılması ilə bağlı razılığa gəlməsidir. Görüşdə kommunikasiya və nəqliyyat xətlərinin açılması, o cümlədən Ermənistan ərazisindən dəmir yolu xəttinin çəkilməsi, gömrük, sərhəd nəzarət məsələlərinin və avtomobil yolu marşrutunun qarşılıqlı prinsip əsasında təmin olunması xüsusi vurğulandı.
Görüşdə səsləndirilən digər mühüm bəyanat Ermənistan ilə Azərbaycan arasındakı münaqişənin aradan qaldırılması və Cənubi Qafqazda sülhün bərqərar olunması üçün Azərbaycanla Ermənistan arasında hərtərəfli sülh müqaviləsinin imzalanmasının vacibliyinin vurğulanmasıdır.
Görüşdə həmçinin 2020-ci il 10 noyabr, 2021-ci il 11 yanvar və 26 noyabr (Soçi) görüşləri və bəyanatlarından irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsinin vacibliyi vurğulandı, Aİ-nin predmetli danışıqların tərəfdarı olduğu, minatəmizləmə səylərinə, münaqişədən əziyyət çəkmiş insanlara, xüsusilə yenidənqurma fəaliyyətlərinə dəstək ifadə olundu.
Sərhədlərin demarkasiyası və delimitasiyası məsələsində də Aİ tərəfindən məşvərətçi statusda dəstək göstərilə biləcəyi, Aİ-nin Cənubi Qafqaz regionunda iqtisadi əməkdaşlığın inkişafını dəstəklədiyi və yeni birgə iqtisadi əməkdaşlıq platformasının, regionda kommunikasiya infrastrukturunun yaradılmasının, ölkələr arasında əlaqəni təmin edən xətlərin açılması və inkişaf etdirilməsinin əhəmiyyəti, iqtisadi və investisiya resursları vasitəsilə icra olunacaq layihələrin dəstəklənəcəyi, dəmir yolu xəttinin çəkilməsinin, gömrük və sərhəd nəzarətinin qarşılıqlılıq prinsipi əsasında təşkilinin zəruriliyi vurğulandı.
Bütün bunlar onu göstərir ki, Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında əlaqələr uğurla inkişaf edir. Aİ ilə Azərbaycan arasında 2018-ci ildə paraflanmış “Tərəfdaşlıq prioritetləri” sənədi səmərəli əməkdaşlığın hüquqi təminatçısıdır. Artıq Azərbaycanla Aİ arasında yeni tərəfdaşlıq sazişi üzərində işin 90 faizdən çoxu başa çatıb. Azərbaycan Aİ-nin 9 üzv dövləti, yəni, quruma üzv ölkələrin üçdəbiri ilə strateji tərəfdaşlığa dair sənədlər imzalayıb. İkitərəfli əsasda imzalanmış strateji tərəfdaşlıq sənədləri əməkdaşlığın perspektivliyindən xəbər verir.
Onu da qeyd edək ki, hazırda Aİ ilə Azərbaycan arasında enerji sahəsindəki əməkdaşlıq uğurla inkişaf edir. 3500 kilometr uzunluğu olan Cənub Qaz Dəhlizinin XXI əsrin ən böyük infrastruktur layihələrindən biridir. Layihənin son komponenti olan Trans-Adriatik xəttinin işə salınması ilə Azərbaycan qazı Avropa məkanına çatdırılır. Azərbaycan qazı artıq Aİ-nin üç ölkəsinə - İtaliya, Yunanıstan və Bolqarıstana çatdırılır. Gələcəkdə Azərbaycan qazının ixrac coğrafiyası Aİ-nin digər üzv ölkələrinə genişləndirilə bilər.
Bütün bunlar həmçinin Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında əlaqələrin konstruktiv əməkdaşlığa əsaslandığını, davamlı inkişafda olduğunu söyləməyə əsas verir.