AzadMedia
Telegram Facebook Twitter Youtube Instagram

Prof. Dr. Kerem Karabulut - “Nəqliyyat sektoruna qoyulan investisiyalar digər sektorlara da investisiya qoyuluşuna təşviq edər” - ÖZƏL

  • + A
  • - A
  • 22-11-2022, 11:20

    Prof. Dr. Kerem Karabulut -  “Nəqliyyat sektoruna qoyulan investisiyalar digər sektorlara da investisiya qoyuluşuna təşviq edər” - ÖZƏL


    Prof. Dr. Kerem Karabulut, Atatürk Universitetinin İqtisadiyyat və idarəetmə elmləri fakültəsinin İqtisadi siyasət bölməsinin rəhbəri


    Bəli, bir ölkənin nəqliyyat sistemi nə qədər inkişaf etmiş olarsa, həmin ölkədə təbii sərvətlərdən bir o qədər səmərəli istifadə olunar, mal və xidmətlərin ehtiyac olan yerlərə bölüşdürülməsi bir o qədər də səmərəli olar, ticarət inkişaf edər. Çünki, nəqliyyat sektoruna qoyulan investisiyalar digər sektorlara da investisiya qoyuluşuna təşviq edər. Beləliklə, bu vəziyyət ölkələrin inkişafına müsbət təsir göstərir. Həmçinin regionlar arasında inkişaf fərqini aradan qaldırmaq üçün dövlətlər nəqliyyat sektorundan da istifadə edə bilərlər. Tez-tez nəqliyyat şəbəkəsi ilə bir-biri ilə əlaqəli şəhərlərin, bölgələrin və ya ölkələrin inkişafı nəqliyyat sistemlərinin kifayət qədər inkişaf etmədiyi yerlərdən daha yüksəkdir.

    Bu səbəbdən nəqliyyat regionlar arasında inkişaf fərqini aradan qaldırmağa kömək edir və miqrasiya yolu ilə əhalinin ölkənin müəyyən bölgələrində (İstanbul, Ankara, İzmir kimi) cəmləşməsinin qarşısını ala bilər. Eyni zamanda, nəqliyyatın inkişafı sayəsində ölkənin bölgələri arasında mədəni bütövlük təmin olunmuş olunacaqdır.


    Uzmanlara göre, ulaşımın ekonomi üzerindeki etkisi dört yönlüdür. Birincisi; ulaşımın gelişmesi ile ürünlerin, malların, mamul ve yarı mamullerin ve insanların bir yerden başka yere taşınması kolaylaşmaktadır. İkincisi; ülke içinde olan mamul ve yarı mamullere kolayca erişim olanağı sağlanarak verimlilik artmaktadır. Üçüncüsü; ulaşım üretimin maliyetini azaltarak üreticilerin kâr paylarını yükseltmektedir. Dördüncüsü ise; ulaşım savunma imkanlarını kolaylaştırır ve insanlar arasında kültür alış-verişi gibi sosyal faaliyetleri artırarak toplumsal barışa katkı sağlamaktadır.

    İşte ulaşımın sayılan tüm bu katkılarının görülebileceği iki yolun yapılması, Iğdır ve bölgenin sosyo-ekonomik gelişimine önemli düzeyde etki edecektir. Diğer taraftan ülkemizde 1980 sonrası artış gösteren terör olaylarının önlenmesi için de bu yollar önem arz etmektedir. Bu yollardan birisi, Ağrı ili ile Iğdır’ın Tuzluca ilçesini birbirine bağlayacak olan Sarıbulak-Tuzluca yolu, diğeri ise Karakurt-Kağızman-Tuzluca yoludur.

    Bilindiği gibi, Doğu Anadolu Bölgesi Türkiye’nin sosyo-ekonomik açıdan en geri kalmış bölgesi konumundadır. Bu bölgede sadece “yoksulluk” değil, aynı zamanda “yoksunluk” (gelir olsa bile eğitim, sağlık, soyal hizmetler gibi imkanlara ulaşamama) vardır. İşte “yol medeniyettir” sözünün de gereği olarak bu yolların yapılması, yörede yaşayan vatandaşların refahı ve ülkemizdeki “fırsat eşitliği” için gereklidir.

    Sarıbulak-Tuzluca yolu yaklaşık 35 km’dir. Bu yol Yukarı Civanlı köyüne kadar asfaltlanmış, ancak Civanlı köyü ile Tuzluca arası stabilize durumdadır. Tuzluca ile Ağrı ilini birleştirecek olan bu yolun “şehirlerarası yol” niteliğine dönüştürülüp yapılmasının çok önemli faydaları olacaktır.
    Yapılması gereken diğer yol ise yaklaşık 60 km olan Karakurt-Kağızman yoludur. Karakurt Barajının yapılması nedeniyle eski Karakurt-Kağızman yolu kapanınca, ulaşım Kars üzerinden gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Ancak Kars üzerinden Iğdır iline ulaşım, zaman ve maliyet kaybına sebep olmaktadır.

    Her iki yolun yapılması yöre, bölge ve Türkiye açısından birçok olumlu katkı sağlayacak niteliktedir. Bunları kısaca özetlemek gerekirse;

    1 Tuzluca İlçesi ile Ağrı arasındaki Doğubayazıt üzerinden gerçekleşen yaklaşık 200 km’lik yol, 100 km civarına düşecektir. Bunun çok önemli düzeyde zaman, kaynak ve pazar avantajları olacaktır.
    2 81 köyü olan Tuzluca ilçesi ve bağlantılı olarak Iğdır’daki yaylacılık ve hayvancılık faaliyetlerinin etkinleşmesi sağlanacaktır.
    3 Bu güzergahta bulunan birçok bakir potansiyelin ülke turizmine ve insanların gezip-görmelerine kazandırılması mümkün olacaktır. Örneğin, Güzeldere köyündeki Testere vadisi, Akdeğirmen köyündeki Karagüney’den vadiye doğru gerçekleştirilebilecek yamaç paraşütü, Uğurca Göleti, Tekelti taşı, Göktaş Kaya Mezarı, Üçkaya kalesi, Kalaça Kalesi, Kız kalesi, ünlendi barajı, balıklı göl gibi yeni turizm destinasyonları kazanılacaktır.
    4 Tuzluca’nın her bir köyünün yaklaşık yüzde 70-80’i 1980 sonrası dönemde göçmüştür. Göçen bu nüfusun önemli bir bölümü özellikle pandemi sürecindeki yaşanan gelişmelere de bağlı olarak köylerine geri dönecektir. Bu durum ise; tarımsal ve hayvansal üretimi artırmasının yanında, artan talebe bağlı olarak bölgedeki ekonomik canlanmaya ve sosyal ilerlemeye sebep olacaktır.
    5 Köye geri dönen nüfusun batı kentlerinde gördükleri ve yaşadıkları tecrübelerini köylerinde turizm faaliyetlerine yansıtmaları suretiyle turizm sektörü gelişecektir.
    6 Bu yol Iğdır-Doğubayazıt-Ağrı ve Kars-Horasan-Ağrı Karayollarında gelişebilecek herhangi bir olumsuz durum karşısında alternatif ve etkin bir yol olarak çalışabilecektir.
    7 Çemçe dağı bölgesindeki terör faaliyetlerinin önlenmesine katkı yapacaktır.
    8 Arıcılık, organik tarım, organik hayvancılık, dağcılık, yayla turizmi ve benzeri gibi faaliyetlerin gelişerek bölgedeki gelir dengesizliğinin giderilmesine olumlu etki yapacaktır.
    9 Yörede ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimi sağlayarak kalkınmayı sürdürülebilir kılacaktır.
    10 Bölgedeki en yakın sağlık merkezi konumundaki Erzurum’a ulaşım yaklaşık 100 km, süre olarak ise bir saat kısalacaktır.
    11 Verilen hizmetin kalitesi devlet-vatandaş bütünleşmesine katkı sağlayacaktır.


    Yol ve inşaat yapımı konusunda dünya liderlerinden olan devletimizin bu kısa mesafeli iki yolu ivedilikle yapması her açıdan anlamlı ve önemli olacaktır. Bu iki yolun yapılması ile Iğdır, Ağrı, Tuzluca, Kağızman ve tüm yörede üstte belirtilen etkilerin yaşanacağı aşikardır. Sahiplenilmesi ümitlerimle…


    www.AzadMedia.az

    Mətndə səhv var? Onu siçanla seçin və Ctrl+Enter düyməsini basın.
    OXŞAR XƏBƏRLƏR

    Köşə
    XƏBƏR LENTİ
    BÜTÜN XƏBƏRLƏR