Azadmedia.az QHT.az-a istinadla “Tərəqqi” medalı laureatı, Kommunikasiya və Dayanıqlı İnkişaf üzrə ekspert Liya Bayramovamın qızların təhsili və təhsilli qızların ölkənin ictimai-siyasi həyatında oynadığı rolu barədə məqaləsini təqdim edir:

"Müasir dünyada qızların təhsili sadəcə gender bərabərliyi məsələsi deyil, davamlı inkişaf, sosial sabitlik və milli təhlükəsizlikdən birbaşa asılı olan strateji investisiyadır. Beynəlxalq təşəbbüslər, xüsusilə Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri (DİM), keyfiyyətli təhsil (DİM 4) və gender bərabərliyini (DİM 5) bir-biri ilə bağlı vəzifələri önə çəkir. Bu problemlər həll edilmədən ədalətli və firavan cəmiyyət qurmaq mümkün deyil. Qızlar təhsilə çıxış əldə etdikdə, bundan yalnız onlar yox, həm də ailələr, icmalar, cəmiyyət və bütöv dövlət faydalanır.

Təhsilli qızlar böyüyərək iqtisadiyyat sektorunda aktiv iştirak edən, yeni iş yerləri yaradan və davamlı artımı təmin edən qadınlara çevrilirlər. Hər bir əlavə təhsil pilləsi onların gələcək gəlirini artırır, erkən nikah və yoxsulluq ehtimalını azaldır. Amma bunun əhəmiyyəti daha genişdir, təhsil almış qadınlar öz övladlarının sağlamlığına və təhsilinə daha çox investisiya qoyur, bu da nəsillər boyu dəyişiklik effekti yaradır. Beləliklə, qızların təhsili yoxsulluq dövrünü sonlandırmaq və sosial davamlılığı gücləndirmək üçün ən güclü alətlərdən birinə çevrilir.

Eyni zamanda, unutmaq olmaz ki, təhsil innovasiyaların və liderliyin bünövrəsini qoyur. Bilik və müasir texnologiyalara çıxışı olan qızlar tədqiqatçı, STEM sahəsində mütəxəssis, sahibkar və qərarvermə prosesinin fəal iştirakçısı olurlar. Onlar cəmiyyətə yalnız yeni həllər deyil, həm də bərabərlik, ədalət və gələcək nəsillərə qayğı kimi dəyərlər gətirirlər. Bu, birbaşa milli suverenliklə bağlıdır: qızların və qadınların bilik və liderlik potensialına sahib olduğu ölkə daha müstəqil, xarici çağırışlara daha davamlı və öz inkişaf strategiyasını formalaşdırmağa qadir olur.

Bir çox ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, qadınların idarəetmədə və sosial, iqtisadi, ekoloji sahələrdə qərarların qəbulunda yüksək iştirak səviyyəsi dövlətin müstəqilliyini və beynəlxalq arenadakı mövqeyini gücləndirir. Qızlar təhsil aldıqları zaman onlar həm mədəni dəyərlərin qoruyucusu, həm təbii sərvətlərin müdafiəçisi, həm də qlobal problemləri həll edə biləcək innovasiyaların müəllifi olurlar. Qızların təhsilinə sərmayə qoyan dövlət əslində öz gələcəyinə daha davamlı, müstəqil və firavan gələcəyə sərmayə yatırmış olur.

Bu səbəbdən qızların təhsilini əlavə və ya ikinci dərəcəli məsələ kimi görmək olmaz bu, milli prioritetdir. Məhz qızların təhsili DİM-lərə nail olmaq, sosial ədaləti möhkəmləndirmək və qlobal dəyişikliklər fonunda ölkənin həqiqi suverenliyini təmin etmək üçün möhkəm təməl yaradır. Qızların təhsili yalnız ailənin şəxsi seçimi deyil, dövlətin strateji seçimidir və bu seçimdən bütün millətin dayanıqlı gələcəyi asılıdır.

Bu gün qızların və qadınların təhsilinə diqqət yalnız beynəlxalq öhdəliklərin deyil, həm də dövlətin daxili siyasətinin bir hissəsinə çevrilib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Birinci xanım Mehriban Əliyeva dəfələrlə gender bərabərliyinin, qadınların hüquq və imkanlarının genişləndirilməsinin, hər kəs üçün keyfiyyətli təhsilin təmin edilməsinin vacibliyini vurğulamışdır.

Təhsil təşəbbüslərinin dəstəklənməsi, müasir məktəb və inkişaf mərkəzlərinin yaradılması, regionlarda qızlar üçün rəqəmsal bacarıqlar və STEM sahələri üzrə proqramların tətbiqi bu məsələnin dövlətin gündəlik məsələlərinin mərkəzində olduğunu göstərir. Belə siyasət yalnız Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin həyata keçirilməsinə deyil, həm də milli suverenliyin möhkəmlənməsinə xidmət edir. Çünki qızların təhsil və özünüreallaşdırma imkanlarının bərabər təmin olunduğu ölkə uzun müddətli güclü kadr, intellektual və liderlik potensialı formalaşdırır".

Yazı "Ailə və Uşaqlara Sosial Dəstək" İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirdiyi "Qızların işıqlı gələcəyi naminə maarifləndirmə” layihəsi çərçivəsində dərc edilir.