2018-ci ildə kütləvi etirazlar dalğasında hakimiyyətə gələn Nikol Paşinyan, xalqa korrupsiya və yoxsulluğun aradan qaldırıldığı yeni bir mühitdə "Yeni Ermənistan" quracağına və Qarabağla bağlı danışıqlarda birtərəfli güzəştlərdən imtina edəcəyinə söz verdi. Lakin Ermənistan ordusu işğal etdiyi Qarabağda Azərbaycan Ordusu tərəfindən məğlub edildi və keçən il bu torpaqları tərk etdi.
Ancaq Baş nazir istefa vermək barədə düşünmür belə. Məğlubiyyətə görə özünü və kabinetini deyil, sələflərini və müxalifəti günahlandırır.
Beləliklə, Ermənistanda erkən parlament seçkiləri iyunun 20-də keçirildi. Seçkinin yekun nəticələrinə görə, Paşinyanın "Mülki Müqavilə Partiyası" yüzdə 53,91 səslə birinci oldu. Qısacası, Sandıqdan Paşinyan çıxdı.

Elə Ermənistandakı seçkilərdə Paşinyanın sandıqdan birinciliklə çıxmasından bir müddət sonra Rusiya prezidenti Vladimir Putin Moskvada onunla görüşdü.

Politoloq Ülkər Piriyeva Azadmedia.az-a Paşinyanın Rusiya səfəri və erməni tarixinin Paşinyan rüsvayçılığından danışdı.

Həmin ərəfədə Rəsmi Kremlin yazılı açıqlamasında, Putinin Paşinyanla görüşü zamanı Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında Qarabağla bağlı 10 noyabr 2020-ci il tarixində imzalanan müqavilənin icrası, humanitar yardım, bölgədəki iqtisadi və nəqliyyat əlaqələrinin yenidən qurulması ilə bağlı məsələlərin müzakirə ediləcəyi bildirildi.
Eyni zamanda görüşdə Rusiya ilə Ermənistan arasındakı münasibətlərin də müzakirə ediləcəyi açıqlamada yer alırdı.

Görüş çərçivəsində, Paşinyan “Bölgədəki, Dağlıq Qarabağdakı, Ermənistandakı və ətrafındakı təhlükəsizlik sisteminin quruculuğuna dair fikirlərinizi və əlbətdə ki, bu gün Rusiya-Ermənistan ortaq güc qrupunun fəaliyyətindəki bəzi nüansları da sizinlə müzakirə edəcəyimi ümid edirəm”, deyə bildirdi.
Putin, Dağlıq Qarabağla bağlı ifadələrdən də istifadə edərək, “Əlbəttə ki, ən vacib komponent bölgədəki ticarət-iqtisadi əlaqələrin və nəqliyyat yollarının bərpası və Ermənistan üçün yeni imkanlardır. Bunun son dərəcə vacib olduğunu düşünürəm,” dedi.

Paşinyan ilk növbədə, Dağlıq Qarabağda fəaliyyət göstərən Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin əhəmiyyətini dilə gətirdi və bölgədəki sabitlik və təhlükəsizliyin ən vacib elementinə çevrildiyini bildirdi.
Bundan əlavə, Paşinyan Qarabağda Azərbaycanla toqquşmalardan sonra hərbi əsir, girov və digər məhbus məsələlərinin hələ də həll olunmadığını, dilə gətirdi.
Bununla yanaşı, Paşinyan Qarabağ məsələsinin həlli ilə bağlı məsləhətləşmənin vacib olduğunu ifadə edərək, "Çünki bu məsələ hələ həll olunmayıb" söylədi.

Eyni zamanda, hər iki ölkənin dərin və strateji əlaqələri olduğunu, Rusiyanın Ermənistan iqtisadiyyatına yatırımlarda ən az yüzdə qırx paya paya sahib olduğunu nəzərə almalıyıq.
Paşinyan Putinə Rusiyanın iştirakı ilə Ermənistanda yeni atom elektrik stansiyası tikilməsini də təklif elədi.

Ermənistan parlamentində keçirilən erkən parlament seçkilərində "Mülki Müqavilə" nin qələbəsindən sonra Nikol Paşinyanın ilk səfəri çətin bir fonda reallaşsa da Rusiyadan olan istəklərinin bir çoxunu dilə gətirə bildi. Siyasi rəqiblərin hamısı səsvermənin nəticələri ilə razılaşmadı və müxalifət mətbuatı Paşinyanın hələ baş nazir postuna girməmiş Moskva səfərinin səbəblərini sərbəst şəkildə şərh etməyə başladı: hakimiyyətin gücləndirilməsinin az və ya çox inandırıcı versiyası. Kremlin İrəvana gözlənilməz təzyiqinin qanuniliyi kimi..

Beləliklə, Ermənistanın müharibədə məğlub olması və işğal etdiyi Qarabağdakı ərazilərin itirilməsi erməni tarixində Paşinyan dövründə baş verən “Paşinyan rüsvayçı hadisələri” kimi qalacağını deməliyik.

Müxtəlif fikirlər mövcuddur, məsələn, Erməni analitik Navasadryan, "Avropa Birliyi, ölkənin inkişafı ilə əlaqəli beş proqramın həyata keçirilməsi üçün Ermənistana 1,5 milyard avro ayrıldığını açıqladı. Çətin bir vəziyyətdir. Ancaq eyni zamanda, İrəvandakı səlahiyyətlilər, onsuz da təhlükəsizlik problemləri ilə əlaqəli, hər hansı bir maliyyə yardımının assimilyasiyasına və müharibədən sonrakı reabilitasiyanı əngəlləyə biləcək yeni böhranların baş vermə ehtimalını qabaqcadan görməyə bilməzlər. Eyni zamanda, Ermənistanın Baş Naziri Azərbaycanla davam edən kəskin qarşıdurmada strateji müttəfiqin dəstəyinə nə qədər güvənə biləcəyini anlamalıdır," dedi.

Navasardianın fikrincə, Moskvanın KTMT-yə verdiyi bu qiymətləndirməni bəyənməsi və ya rədd etməsi İrəvanın davranışlarını rəsmi açıqlamalarda deyil, üz-üzə daha da inkişaf etdirməsi üçün vacib olacaq.

Aydındır ki, Paşinyan, əməliyyat vəziyyətinin saatlarını yoxlamaqla yanaşı, Rusiyanın Azərbaycanda bir Türkiyə hərbi bazasının yaradılması planları, bölgədəki kommunikasiyaların bağlanmasına dair gözləntilər və şərtlərlə bağlı mövqeyi ilə də maraqlanır.

Həmçinin onun NG-yə verdiyi açıqlamada, Bakı, İrəvan və Moskva razılaşması ilə yanaşı, Ermənistanın təhlükəsizliyinə və suverenliyinə birbaşa təsir göstərən bir sıra digər proseslər də mövcuddur.

Analitik Boris Navasardyan həm də, "Ermənistan Baş Naziri vəzifəsini icra edən Nikol Paşinyanın Moskvaya səfəri böyük ehtimalla həm simvolik, həm ritual, həm də praktik cəhətə malikdir" dedi. Onun sözlərinə görə, Paşinyan Azərbaycanla 44 günlük müharibədən və 9 noyabr 2020-ci il tarixində ölkə üçün alçaldıcı atəşkəsdən sonra yeddi aydan çoxdur güclü daxili və xarici təzyiq altındadır.
Bakı və Ankara demək olar ki, hər gün İrəvana qarşı tələblər irəli sürür və bu tez-tez hədələrə çevrilirdi. Erməni müxalifəti də öz növbəsində, hökumətin istefasını daha da gərgin bir rejimdə öz açıqlamalarında tələb edirdilər. İyunun 20-də keçirilən erkən parlament seçkilərində hakim partiyanın son dərəcə inandırıcı qələbəsi, gördüyünüz kimi, Paşinyan üçün güclü bir etimad və legitimlik vurğusu idi," deyə qeyd edib.

Ancaq digər tərəfdən, çətin ki, statusunu təsdiqləyən Paşinyandan olan Putinlə görüş, son zamanlarda İrəvanın asılılığının dəfələrlə artdığı ölkə liderinə hörmətin ritual bir ifadə ilə mahdudlaşsın.
Lakin indi qütbləşmiş bir cəmiyyətdə liderin şəxsi məsuliyyəti məsələsində hər hansı bir yekdil fikir yoxdur. Onlardan bəziləri deyirlər ki, hər şeyə görə şəxsən Baş nazir və onun komandası məsuliyyət daşıyır. Digərləri isə ondan az şeyin asılı olduğuna əmindirlər. Bir mənalı olaraq, müxalifət Paşinyanı xain adlandırır və hesab edir ki, məhz onun hərəkətləri bu cür nəticəyə gətirib çıxardı. Bəziləri isə xəyanətdən məcazi mənada danışır, yəni komandasının səriştəsizliyi, nəyin bahasına olursa olsun hakimiyyəti əlində saxlamaq arzusu və ya ordudakı korrupsiyanı nəzərdə tutur. Yerdə qalanlar, bu ifadəni hərfi mənada istifadə edirlər-dövlətə xəyanət, şəxsi qazanc və s. kimi.. Erməni siyasətində bu tərz ikibaşlı iddialar nadir hal deyil. Ancaq nə olursa olsun, hər bir halda, Qərbin adamı Paşinyan xalqın istəyini doğrultmadı, verdiyi vədə də əməl etmədi. Ancaq hər nə qədər, beynəlxalq arenada Ermənistan Rusiya orbitindən çıxmasa da, Paşinyanın ölkə daxilindəki hərəkətləri Rusiyada qıcıq doğursa da, elə Paşinyanın qalibiyyəti Rusiyanın ürəyincə olmasa da, görünür, Rusiya bəzi məqsədləri üçün bir müddət gözləmə mövqeyində qalacaq..