Cincinnati Universitetinin alimləri növbəti 10 il ərzində neytrinoların öyrənilməsi planlarını dərc ediblər. Ətrafımızdakı hər şeyə saniyədə trilyonlarla nüfuz edən bu kiçik hissəciklər Kainatın təbiəti ilə bağlı fundamental suallara cavab verə bilər. İş Journal of Physics G: Nüvə və Hissəciklər Fizikası (JPG) jurnalında dərc olunub.

Neytrinolar kainatda ən çox yayılmış kütləli hissəciklərdir, lakin onların xassələri sirr olaraq qalır. Zərrəciklər Günəşin daxilində, Yer qabığında, nüvə reaktorlarında və hətta laboratoriya hissəciklərinin sürətləndiricilərində baş verən nüvə reaksiyaları nəticəsində əmələ gəlir.

Neytrinoların müxtəlif növləri var: elektron, muon və tau-neytrino. Müasir elmin əsas sirlərindən biri sözdə steril neytrinoların - bütün digər məlum qüvvələrdən qaçaraq yalnız cazibə qüvvəsi ilə qarşılıqlı əlaqədə olan hipotetik dördüncü çeşidin mövcudluğudur.

Bu hissəciklərin sirlərini açmaq üçün alimlər bir neçə layihə hazırlayıblar. Onlardan biri Yaponiyada böyük bir neytrino rəsədxanasının tikintisidir. Onun 2027-ci ilə qədər başa çatdırılması planlaşdırılır.

DUNE təcrübəsi kimi tanınan başqa bir layihə Cənubi Dakotadakı keçmiş qızıl mədənində 1500 metr dərinlikdə yeni neytrino detektorlarının quraşdırılmasını nəzərdə tutur. Bu layihənin 2029-cu ildə işə başlaması gözlənilir.

Bundan əlavə, alimlərin planlarında bu gün ən dəqiq neytrino kütləsi ölçmələrinin alındığı Amerikada Fermilab laboratoriyasının inkişafı var.

"Böyük Partlayış onları bərabər miqdarda yaratmalı idisə, niyə Kainatda antimateriyadan daha çox maddə var?" Steril neytrinolar mövcuddurmu və onlar təbiətdə hansı rol oynayırlar? Bu sualların cavabları fizikanın müasir anlayışını dəyişə bilər”, - tədqiqatın müəlliflərindən biri professor Aleksandr Souza bildirib.

Neytrinoların tədqiqi üzrə yeni layihələr bizi Kainatın strukturunu anlamağa yaxınlaşdırır və artıq 2030-cu illərdə bu sahədə mühüm irəliləyişlər vəd edir.