Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) Cənub Qaz Dəhlizinin (CQD) genişləndirilməsi layihəsinin maliyyələşdirilməsində iştirak imkanlarını nəzərdən keçirməyə hazırdır. Azadmedia.az xəbər verir ki, bunu bankın Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri Kamola Mahmudova deyib.

“Biz üç əsas şərtlə Azərbaycan qazının ixracının həcmini artırmaq üçün Cənub Qaz Dəhlizinin genişləndirilməsi layihəsini nəzərdən keçirməyə hazır olduğumuzu bildirdik. Birincisi, diaqnostika, yəni layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırmasının (texniki-iqtisadi əsaslandırma) hazırlanması, ikincisi, layihənin Azərbaycanın imzaladığı Paris sazişinin (iqlim üzrə) məqsədlərinə uyğun olması, üçüncüsü Mahmudova Azərbaycanın CBC telekanalına müsahibəsində bildirib ki, layihə AYİB-in bütün ekoloji standartlarına uyğun olmalıdır.
Mahmudova qeyd edib ki, layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırılmasının başa çatdırılması 2023-cü ilin yazında gözlənilir. “Yazda texniki-iqtisadi əsaslandırma hazır olacaq və sonra biz danışıqlar masasına oturacağıq. Biz bu layihəni alqışlayırıq, bizim Aİ dəstəyimiz var, ona görə də onu dəstəkləməyə hazırıq”.

2018-ci il iyulun 4-də AYİB Azərbaycan qazının Avropaya nəql olunduğu Trans-Adriatik Qaz Boru Kəmərinin (TAP) tikintisinin maliyyələşdirilməsi üçün 500 milyon ABŞ dolları məbləğində kreditin ayrılmasını təsdiqləyib.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2018-ci il mayın 29-da “Cənub Qaz Dəhlizi” layihəsinin icrasına başlayıb. İlkin olaraq layihənin dəyəri 45 milyard dollar qiymətləndirilirdi, lakin layihə 33 milyard dollara başa gəlib.

SGC-nin əsas komponentləri bunlardır: “Şahdəniz” layihəsinin Mərhələ-2, Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin Bakı-Gürcüstan-Türkiyə sərhədinin genişləndirilməsi, şərqdən qərb sərhədinə qədər Trans-Anadolu qaz kəmərinin (TANAP) tikintisi Türkiyə və Yunanıstan, Albaniya və İtaliyanın cənubunu birləşdirən Trans-Adriatik qaz kəməri (TAP).
Azərbaycan 2020-ci il dekabrın 31-dən Avropaya qaz ixracına başlayıb. Hazırda Aİ-də Azərbaycan qazının alıcıları İtaliya, Yunanıstan, Bolqarıstan və Rumıniyadır. Eyni zamanda, Azərbaycandan qaz almaq istəyən daha bir qrup ölkələr var.

2022-ci ildə Azərbaycan qaz ixracını 18% artıraraq 22,3 milyard kubmetrə çatdırıb. Bununla yanaşı, Azərbaycan qazının Avropaya ixracı 11,4 milyard kubmetr (2021-ci illə müqayisədə 39% artım - İF) və ya Azərbaycandan tədarük edilən bütün tədarüklərin 51%-ni təşkil edib.

2023-cü il üçün qaz ixracı 24 milyard kubmetrdən çox səviyyədə planlaşdırılır ki, bunun da təxminən yarısı Avropaya göndəriləcək.

Azərbaycan və Aİ arasında sazişlərə əsasən, 2027-ci ilə qədər Azərbaycan qazının Avropaya nəqlinin həcmi ildə 20 milyard kubmetrə çatmalıdır. Bu məqsədlə SGC sisteminə daxil olan qaz kəmərlərinin ötürmə qabiliyyətinin iki dəfə artırılması planlaşdırılır: TANAP-ın ildə 16 milyard kubmetr qazdan 32 milyard kubmetrə, TAP qaz kəmərinin 10 milyard kubmetrdən 20 milyard kubmetrə çatdırılması planlaşdırılır.