Bakı, 29 avqust — Azadmedia.az


Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT), əvvəlcə Türk Dilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurası (Türk Şurası) adı ilə 2009-cu ildə hökumətlərarası təşkilat olaraq təsis edilmişdir. Təşkilatın əsas məqsədi Türk dövlətləri arasında hərtərəfli əməkdaşlığı təşviq etməkdir. Təsisçi üzv dövlətlər - Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkiyə - olmuş, daha sonra 2019-cu ilin oktyabrında Bakıda keçirilən 7-ci Zirvə toplantısında Özbəkistan tamhüquqlu üzv kimi qoşulmuşdur. Macarıstan 2018-ci ilin sentyabrında Qırğız Respublikasının Çolpon-Ata şəhərində keçirilmiş 6-cı Zirvə görüşündə müşahidəçi statusu qazanmışdır. 2021-ci ilin noyabrında keçirilən 8-ci Zirvə toplantısında Türkmənistan, 2022-ci ilin noyabrında Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti və 2023-cü ildə İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (ECO) Təşkilata Müşahidəçi Üzv kimi qoşulmuşdur.
Təşkilat Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Nizamnaməsinin məqsəd və prinsiplərinə, eləcə də beynəlxalq hüququn suveren bərabərlik, ərazi bütövlüyü, beynəlxalq tanınmış sərhədlərin toxunulmazlığı və beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin qorunması, mehriban qonşuluq və dostluq münasibətlərinin inkişafı kimi ümumbəşəri tanınmış prinsiplərinə sadiqdir.Təşkilat sülh və sabitliyin gücləndirilməsinə, geniş miqyaslı əməkdaşlığın təşviqinə və üzv dövlətlər arasında ortaq inkişaf potensialının açılmasına sadiqdir. Xüsusi bir dövlətlər qrupunu bir araya gətirsə də, Təşkilat istisnaedici yanaşma sərgiləmir. Əksinə, Türk dilli ölkələr arasında daha dərin münasibətləri və həmrəyliyi təşviq etməklə Avrasiya qitəsində, xüsusilə Mərkəzi Asiya və Qafqazda beynəlxalq əməkdaşlığın inkişafı üçün yeni regional mexanizm kimi çıxış etməyi hədəfləyir.Azərbaycan hər zaman Türk dövləti Təşkilatını dəstəkləyir, onun potensialını inkişaf etdirilməsi üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirir.
Türk Dövlətləri Təşkilatı hazırda böyük potensiala malikdir. Bu təşkilat türk dünyasının siyasi, iqtisadi, mədəni və humanitar sahələrdə əməkdaşlığını gücləndirən mühüm beynəlxalq qurum kimi fəaliyyət göstərir.Əvvəla, təşkilat üzv dövlətlərin ortaq tarix, dil, mədəniyyət və ənənələrə söykənməsi onun əsas güc mənbəyidir. Bu amil xalqlar arasında birliyi möhkəmləndirir və əməkdaşlıq üçün geniş imkanlar yaradır. İqtisadi baxımdan Türk Dövlətləri Təşkilatı böyük potensiala sahibdir. Qazaxıstanın zəngin təbii resursları, Azərbaycanın enerji layihələri, Türkiyənin inkişaf etmiş sənaye və hərbi-texnoloji imkanları, Özbəkistan və Qırğızıstanın aqrar və turizm sahəsindəki üstünlükləri ortaq şəkildə istifadə olunarsa, türk dünyasının beynəlxalq arenada mövqeyi daha da güclənə bilər.Eyni zamanda, təşkilat nəqliyyat və logistika baxımından da mühüm mövqeyə malikdir. Orta Dəhliz, Zəngəzur dəhlizi kimi layihələr türk dövlətlərini Avropa ilə Asiyanı birləşdirən əsas tranzit mərkəzlərindən birinə çevirir. Bu, yalnız iqtisadi inkişafı deyil, həm də geosiyasi əhəmiyyəti artırır.Mədəni və humanitar sahədə isə təşkilat ortaq türk irsinin qorunması, gənclər və təhsil mübadiləsi, elm və texnologiya sahəsində əməkdaşlıqla böyük nailiyyətlər əldə edə bilər. Türk dövlətlərinin birliyi beynəlxalq münasibətlərdə yeni güc mərkəzinin formalaşmasına da şərait yaradır.Nəticə etibarilə, Türk Dövlətləri Təşkilatı həm siyasi, həm iqtisadi, həm də mədəni sahələrdə böyük potensiala malikdir. Bu potensialın düzgün istifadə olunması türk dünyasının daha güclü, müasir və nüfuzlu birliyə çevrilməsinə zəmin yaradacaq.

Aida Məmiyeva Masallı rayonu Viləş kənd tam orta məktəbin müəllimi