Texas Universitetinin amerikalı nevroloqları müəyyən ediblər ki, siçanlar özünü tanıma testindən keçərək güzgüdə özlərini tanıya bilirlər. Tədqiqat Neuron elmi jurnalında dərc olunub.
Təcrübə zamanı alimlər qara tüklü siçanların alnına kiçik ağ ləkə vurublar. Bundan sonra gəmiricilərə öz əksi göstərilib. Ağ izi olan heyvanlar güzgü qarşısında daha çox vaxt keçirərək boyanı çıxarmağa çalışırdılar.
Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, heyvanlar güzgülərə artıq öyrəşiblərsə və onlara bənzər qohumları ilə ünsiyyət qurublarsa, bu davranışı nümayiş etdirirdilər və ləkənin özü də kifayət qədər nəzərə çarpmalı idi.
Daha sonra komanda hipokampusda (beynin bir bölgəsi) insanın vizual təsvirinin inkişafı və saxlanmasında iştirak edən bir qrup neyron müəyyən edib. Bu, özünü tanımanın altında yatan sinir mexanizmləri haqqında ilk məlumatı təmin edir.
Gen ifadəsi xəritəsindən istifadə edərək, tədqiqatçılar hipokampusun ventral (aşağı) hissəsində siçanlar özlərini əks etdirən zaman “tanıyan” neyronların bir hissəsini müəyyən etdilər. Tədqiqatçılar seçici olaraq bu neyronları sökdükdə, siçanlar artıq güzgü və mürəkkəbin səbəb olduğu davranışı nümayiş etdirmirdilər.
Gen ifadəsi təhlili həmçinin göstərdi ki, sosial cəhətdən təcrid olunmuş siçanlar, ağ xəzli siçanlar tərəfindən yetişdirilən qara xəzli siçanlar kimi, hipokampusda öz-özünə reaktiv neyron aktivliyi inkişaf etdirməmişdir. Bu onu göstərir ki, siçanların özünü tanıma üçün zəruri olan sinir sxemlərini inkişaf etdirmək üçün sosial təcrübəyə ehtiyacı var.
“Epizodik yaddaşı formalaşdırmaq üçün, məsələn, gündəlik həyatımızda baş verən hadisələr haqqında beyin, harada, nə, nə vaxt və kim kimi suallara cavab verən məlumatları formalaşdırır və saxlayır. Ən vacib komponent öz-özünə məlumat və ya statusdur. Tədqiqatçılar adətən beynin başqalarını necə kodlaşdırdığını və ya tanıdığını öyrənirlər, lakin özünüməlumat aspekti hələ də aydın deyil”, - tədqiqatın aparıcı müəllifi, nevroloq Takashi Kitamura bildirib.
Alimlər qeyd ediblər ki, siçanlar öz görünüşlərində dəyişiklikləri müşahidə edib güzgü testindən keçsələr də, bu, onların özlərindən xəbərdar olduqları demək deyil. Başındakı boyanı görmək üçün onlar əhəmiyyətli hiss stimullarına ehtiyac duyurlar - məsələn, işarə aydın görünməlidir. Halbuki insanların və ya şimpanzelərin güzgüdə özlərini tanımaq üçün belə stimullara ehtiyacı yoxdur.